ارزش های اخلاقی و نسبت آن با عواطف در اندیشه ماکس شلر

سیمین اسفندیاری؛ سمیه ملکی

دوره 14، شماره 1 ، شهریور 1402، صفحه 1-18

https://doi.org/10.30465/srs.2023.45856.2081

چکیده
  موضوع متافیزیک شلر، انسان و به عبارتی فرا انسان‌شناسی است. در این نوع انسان-شناسی با تأمل در ماهیت انسان و ارائه تصویری جامع از آن، که شامل وجوه مختلف اعم از طبیعی، عقلانی و عاطفی است، بر عواطف به عنوان عناصر پیشینی در پیدایش ارزش‌ها تأکید ‌‌می‌شود، درواقع عواطف به عنوان راهی برای درک ارزش‌ها شناخته ‌‌می‌شوند. از دیدگاه شلر ارزشها ...  بیشتر

مبانی دین‌شناختی علم دینی و نظریه تجربه دینی؛ سازگاری یا تعارض

حمید خدابخشیان خوانساری

دوره 14، شماره 1 ، شهریور 1402، صفحه 19-39

https://doi.org/10.30465/srs.2023.44464.2052

چکیده
  علم دینی، دانشی متأثر از دین است. دیدگاه‌های مطرح در علم دینی معیارهایی برای تولید علم دینی مطرح کرده‌اند که به وجود ویژگی‌هایی در دین همچون منبع معتبر دینی، محتوای معرفتی قابل شناخت و جامعیت و کمال دین، وابسته است. این ویژگی‌ها را مبانی دین‌شناختی علم دینی نامیده‌اند. خدشه در این مبانی به خدشه در امکان علم دینی خواهد انجامید. هرچند ...  بیشتر

رویکرد سوسیالیست‌های خداباور و چپ‌های مسلمان ایرانی به مقوله تکامل

سجاد سربلوکی

دوره 14، شماره 1 ، شهریور 1402، صفحه 41-58

https://doi.org/10.30465/srs.2023.44999.2064

چکیده
  رویکرد مثبتِ احزاب چپ‌گرا به نظریۀ تکامل داروین از ابتدای عصر پهلوی با فعالیت‌های متفکران مارکسیست به شکل تأثیرگذاری آغاز گردید. پس از گذشت سه دهه از آغاز فعالیت‌های علمی چپ‌ها در ایران، نقاط ضعف ماتریالیست دیالکتیک مارکسیستی در تبیین و توجیه نظریه‌های جدید علمی (کوانتوم، نسبیت، عدم قطعیت) هویدا شد، از طرفی عدم تحقق اشعار عدالت ...  بیشتر

جریان ‎شناسی تاریخی دیدگاه اندیشمندان مسلمان درباره نظریه داروین

محمدکاظم شاه آبادی؛ سرباز روح الله رضوی؛ سید حسن اسلامی اردکانی

دوره 14، شماره 1 ، شهریور 1402، صفحه 59-85

https://doi.org/10.30465/srs.2023.45549.2077

چکیده
  با انتشار نظریه تکاملی داروین (فرگشت)، ابتدا در دنیای مسیحیت سپس در جهان اسلام چالش بزرگی میان علم و دین به وجود آمد و در نتیجه اندیشمندان مسلمان ناگزیر از بیان رویکرد خود در این موضوع شدند. در این مقاله سعی شده است مهمترین موضعگیری های علمای مسلمان از اولین رویکرد ها که هم عصر داروین بوده تا نظرات معاصرین را جمع آوری نماید. به صورت کلی ...  بیشتر

مبانی علم‌سنجی در علوم انسانی و ضرورت شکل‌گیری مکتب علم‌سنجی در آن

رضا غلامی؛ سمیه اسمعلی زاده

دوره 14، شماره 1 ، شهریور 1402، صفحه 97-109

https://doi.org/10.30465/srs.2023.45303.2070

چکیده
  در سال‌های اخیر، علم‌سنجی نقش مهمی در سنجش و ارزیابی عملکرد پژوهشی داشته است. این علم، رشد و تکامل پژوهش را در طول زمان با مراجعه به داده‌های استانداردشده پژوهش‌های دانشگاهی به‌ویژه اطلاعات کتاب‌شناختی، تجزیه‌وتحلیل می‌کند. در واقع، علم‌سنجی یا همان دانش سنجش علم با ارزیابی و رتبه‌بندی اصولی پژوهشگران، دانشگاه‌ها و مراکز ...  بیشتر

تحلیلی بر ضرورت نقش اخلاق در پژوهش

محمد کاظم پور تیمورلوئی

دوره 14، شماره 1 ، شهریور 1402، صفحه 111-131

https://doi.org/10.30465/srs.2023.45095.2066

چکیده
  اخلاق پژوهش رهنمودهایی را برای انجام مسئولانه تحقیق ارائه می دهد.در پژوهش های علوم انسانی اخلاق یکی از موضوعات محوری و بعنوان اخلاق برنامه ریزی، انجام و گزارش تحقیق تعریف می شود که ما را در مورد چگونگی انجام و انتشار تحقیقات علمی راهنمایی می کند. هدف این پژوهش ارائه اصول اخلاقی سازماندهی و انجام تحقیق و هم چنین تشریح ویژگی های افراد ...  بیشتر

جایگاه فعالیّت بدنی زنان در جوامع یهودی و مسیحی معاصر

مینا کوهی؛ سارا کشکر؛ غلامرضا ذکیانی؛ غلامرضا شعبانی بهار

دوره 14، شماره 1 ، شهریور 1402، صفحه 133-153

https://doi.org/10.30465/srs.2023.45523.2074

چکیده
  دین نقش اساسی در زندگی افراد در جوامع امروزی دارد، اما کارکرد آن اصلاً محدود به افراد نیست. دین بر روابط افراد، جوامع و حتی دولت‌ها تأثیر می‌گذارد؛ لذا در همه عرصه‌های زیست بشر کارآمد است. میزان دینداری افراد نیز با یکدیگر متفاوت است، اما هر سطحی از دینداری تأثیر مستقیمی بر رفتار، نگرش، احساسات و افکار افراد دارد. مشارکت زنان در ورزش ...  بیشتر

بررسی رابطه علم و دین از دیدگاه جامعه‌شناسان

سعید گودرزی؛ منوچهر رشادی

دوره 14، شماره 1 ، شهریور 1402، صفحه 155-175

https://doi.org/10.30465/srs.2023.45205.2069

چکیده
  چکیدهدر این پژوهش با توجه به انواع رابطة علم و دین (تعارض، تمایز، تلاقی و سازگاری)، به بررسی آرای تعدادی از جامعه‌شناسان پرداخته شده است. نظریه‌پردازانی مثل کنت، مارکس، دورکیم، وبر و... دارای دیدگاه تعارض هستند و معتقدند باگذر جوامع از سنتی به مدرن و چیرگی علم تجربی و شیوة تفکر مدرن، جایگاه دین در دوران مدرن تضعیف شده و علم جای آن را ...  بیشتر

مناسبات نظریّه ‏پردازی دینی با قلمروهای تحقیق در علوم انسانی

علیرضا محمدی فرد؛ هادی موسوی؛ سیدحمیدرضا حسنی

دوره 14، شماره 1 ، شهریور 1402، صفحه 177-205

https://doi.org/10.30465/srs.2023.47298.2111

چکیده
  بهرهمندی از متون دینی، بهعنوان منابع معرفتی، برای استنباط نظریههای علوم انسانی، از فرایندی روشمند برخوردار است. این روشمندی، گرچه از ویژگیهای خاص مطالعه در این منابع تبعیت میکند، اما در سطحی کلان، همراستا با جریان عام نظریهپردازی در علوم انسانی است. در این مقاله این مسئله مورد توجّه قرار می‌گیرد که با یک نگاه فراتحلیلی، پژوهشهای ...  بیشتر

بحران علم‌سنجی در علوم انسانی از منظر علم‌شناسی غیرپوزیتویستی

علیرضا منجمی؛ غلامحسین مقدم حیدری

دوره 14، شماره 1 ، شهریور 1402، صفحه 207-224

https://doi.org/10.30465/srs.2023.46216.2091

چکیده
  ارزیابی پژوهش‌های حوزۀ علوم انسانی یکی از مباحث مناقشه‌آمیز است. تأمل در این مناقشه نشان می‌دهد که مباحث مطرح شده، بیشتر جدلی و خطابی است و چارچوب‌های نظری و معرفتی آن نامشخص و آشفته است. تلاش ما در این مقاله آن است که این مناقشه جدلی را به سطح یک مسئلۀ معرفتی در حوزۀ فلسفه علم ارتقاء دهیم تا از رهگذر آن بتوانیم آن را درست صورت‌بندی ...  بیشتر

آینده علوم انسانی اسلامی در ایران؛ تحقیقی مبتنی بر تحلیل روند

سید محمد تقی موحد ابطحی

دوره 14، شماره 1 ، شهریور 1402، صفحه 225-252

https://doi.org/10.30465/srs.2023.45514.2073

چکیده
  در سند الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت آمده است که تا سال 1444 ایران به کشور پیشتاز در تولید علوم انسانی اسلامی تبدیل خواهد شد. در دهه‌های گذشته بحث‌های گسترده‌ای در ارتباط با معنا، امکان، ضرورت و چگونگی دست‌یابی به علوم انسانی اسلامی انجام گرفته و مراکز متعدد فرهنگی، آموزشی، پژوهشی و سیاستگذاری تأسیس گردیده تا این هدف را محقق سازند. ...  بیشتر

رویکردهای مکمل به تبیین تکاملی دین

حسن میانداری

دوره 14، شماره 1 ، شهریور 1402، صفحه 253-275

https://doi.org/10.30465/srs.2023.45994.2084

چکیده
  نظریة تکامل دو جزء اصلی دارد: نیای مشترک و انتخاب طبیعی. «سازش» صفت معلول انتخاب طبیعی است. «محصول فرعی» صفت همبسته با سازش‌ است. صاحب‌نظرانی در رشته‌های مختلف از نظریة تکامل برای تبیین دین استفاده کرده‌اند. چهار رویکرد تکاملی برای تبیین دین وجود دارد: روان‌شناسی تکاملی، تکامل فرهنگی، ساختن کنام و بوم-شناسی رفتاری. روان‌شناسان ...  بیشتر