در دفاع از برهان غایت‌انگارانۀ تنظیمِ ظریفِ کیهانی تبیین غایت‌انگارانة جهان و تبیین‌های رقیب آن

حامد صفایی‎پور؛ ابراهیم آزادگان

دوره 9، شماره 2 ، بهمن 1397، صفحه 1-24

چکیده
  از جنجالی‎ترین و کانونی‎ترین بحث‌های بین­رشته‎ای در حوزه‎های علم و دین، و الاهیات طبیعی (/ عقلی) معاصر، برهان غایت­انگارانه یا «برهان مبتنی بر غایتمندی» بر وجود خداوند است. در این مقاله ضمن تحلیل، نمونه شاخصی از این برهان، با عنوان: «برهان غایت­انگارانه تنظیم ظریف کیهانی (برهان)» (با تقریر ویلیام لین کریگ)، به ...  بیشتر

علامه جعفری و واکاوی گزاره‌های علمی در نهج البلاغه

مینا شمخی

دوره 9، شماره 2 ، بهمن 1397، صفحه 25-47

چکیده
  قرآن کریم و روایات معصومین(ع) به ویژه نهج البلاغة امیر مومنان(ع)، در مناسبت های گوناگونی به طرح و واکاوی جهان طبیعت و نمودهای مختلف آفرینش مخلوقات پرداخته اند و البته از این کند و کاوها هدفی جز تبیین هدف مندی و غایت مداری جهان هستی نداشته اند. علامه محقق، محمدتقی جعفری در اثر وزین ترجمه و شرح نهج البلاغه، عالمانه به این امر پرداخته ...  بیشتر

نسبت علم و دین در فلسفة ایان باربور و نقد آن از منظر استاد مرتضی مطهری

امیر قنبری همایکوه؛ ایراندخت فیاض؛ محسن ایمانی نائینی؛ اکبر صالحی

دوره 9، شماره 2 ، بهمن 1397، صفحه 49-71

چکیده
  امروزه نسبت علم و دین، یکی از مسائل بحث­انگیز و مهم در جوامع غربی و اسلامی است. این پژوهش از نظر طرح جزء تحقیقات کیفی بوده و از نظر روش در چهارچوب روش توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفته است. ایان باربور و استاد مطهری با دو نگرش متفاوت، در تشخیص مکمل بودن علم و دین تلاش کردند. باربور با تکیه ‌بر «فلسفة پویشی» به طرح چهار رویکرد «تعارض، ...  بیشتر

نسبیّت معقولیت علمی در کوهن و کاسیرر

حسین کلباسی اشتری؛ امیر حاجی‌زاده

دوره 9، شماره 2 ، بهمن 1397، صفحه 73-95

چکیده
  از زمان چاپ کتابِ جریان سازِ ساختار انقلابات علمی تامس کوهن، رویکردهای تاریخی و جامعه­شناختی به علم به نوعی نسبیّت­باوری در قبال ارزیابی نظریات علمی دامن زده و همچنین موجب اعتقاد به گسست در تاریخ علم شده است. قیاس­­ناپذیری هسته اصلی دعاوی کوهن در این زمینه است. از منظر کوهن مصداق/مرجع مفاهیمِ علمی در نظریات مختلف کاملا متفاوت ...  بیشتر

تحلیل اسطوره‌ای در مطالعات ادبی قرآن کریم

زهرا محققیان

دوره 9، شماره 2 ، بهمن 1397، صفحه 97-117

چکیده
  تحلیل اسطوره ای، شاخه ای از نقد ادبی است که به تجزیه و تحلیل ساختار و معنای متن می پردازد و ارزش ادبی آن را از جهت کاربست باورهای اسطوره ای در آن ارزیابی و بررسی می کند. کاربست این روش در حوزه مطالعات قرآنی، از یک سو به کار گرفتن قوانین ادبی در فهم معنای قرآن است و از دیگر سو، میراث بشری این متن را بررسی می کند. در سنت تفسیری و علمی مسلمانان ...  بیشتر

فراطبیعت‌باوریِ ترکیبی کاتینگهام و نقش آن در معناداری زندگی

مهدی منزّه؛ محسن جاهد؛ سحر کاوندی

دوره 9، شماره 2 ، بهمن 1397، صفحه 119-148

چکیده
  نوشتار حاضر در صدد است تأثیر عوامل فراطبیعی در معناداری زندگی را بر اساس دیدگاه جان کاتینگهام تبیین نماید. در این راستا ابتدا رویکردهای سه­گانه­ی «طبیعت­گرایی، ناطبیعت­گرایی، فراطبیعت­گرایی» که ناظر به نظریه­های معنای زندگی (هدف، ارزش، کارکرد) هستند تبیین شده و سپس به نقد و بررسی دیدگاه کاتینگهام در باب معنای زندگی ...  بیشتر