نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دکترای علوم قرآن و حدیث، عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده الهیات و معارف اسلامی

چکیده

قرآن کریم و روایات معصومین(ع) به ویژه نهج البلاغة امیر مومنان(ع)، در مناسبت های گوناگونی به طرح و واکاوی جهان طبیعت و نمودهای مختلف آفرینش مخلوقات پرداخته اند و البته از این کند و کاوها هدفی جز تبیین هدف مندی و غایت مداری جهان هستی نداشته اند. علامه محقق، محمدتقی جعفری در اثر وزین ترجمه و شرح نهج البلاغه، عالمانه به این امر پرداخته و با ذکر نمونه های فراوانی، ضمن اثبات هماهنگی آموزه های علوی(ع) در تبیین شگفتی های نظام آفرینش با یافته های علوم تجربی، قانون مندی جهان خلقت را از دیدگاه حضرت(ع) و تعالیم اسلامی و اثرات این قانون مندی را در حیات معقول و رو به کمال آدمی تشریح نموده است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و بهره گیری از ابزار کتابخانه ای و استناد به منابع معتبر، بخش هایی از معارف بلند نهج البلاغه امیرمومنان(ع) را که حکایت از شگفتی های جهان طبیعت و آفرینش الهی دارد، در کنار واکاوی های عالمانه شارح معاصر آن گزارش می کند تا نمونه ای باشد از هم خوانی و هم یاری علم و دین.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Allama Jafari and scientific searching in Nahj al Balaghe

نویسنده [English]

  • Mina Shamkhi

Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

Holly Quran and innocents’ narrative especially Imam Ali’s Nahj al Balaghe discussed about nature and variety appearance of creations; of course the purpose of this discussions was the purposeful specific. The researcher Mohammad Taghi Jafari in his weighty piece, translation and description of Nahj al Balaghe has brought plenty samples scholarly and discussed about coordination affirmation and Allavi instructions and thoughts and specified creation system marvel based on experienced and scientific findings, furthermore it has analyzed not only the lawfulness of the world from Imam’s point of view but also Islamic catechesis and its effects on the rational life. This research has been expository – analytical, library routine and cited the authentic resources; it studies about some parts of  Nahj al Balaghe about creation system marvel and celestial creation; besides this one is a contemporaneous pieces of congruity and cooperation of science and faith.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Allama Jafari
  • Nahj al Balaghe
  • science and faith
  • creation system
  • lawfulness
قرآن کریم
آمدی تمیمی، عبدالواحد( بی تا)، غررالحکم و دررالکلم، تهران: انتشارات مهرآئین.
ابن ابی الحدید،عبدالحمید( بی تا)، شرح نهج البلاغه،قم: مکتبة آیة العظمی المرعشی النجفی(ره).
ابن شعبه حرانی(1404)، تحف العقول عن آل الرسول(ص)، قم: موسسه النشرالاسلامی.
اقبال لاهوری، محمد( 1362)، احیای فکر دینی در اسلام، ترجمه احمدآرام،تهران.
باقلانی، محمدبن طیب( 1412)، اعجاز القرآن، بیروت: دار الکتب العلمیه.
جعفری، محمد تقی(1362)، ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
جعفری، محمد تقی (1386)، رابطه علم و حقیقت، تهران: موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
جعفری، محمد تقی (1378)، روان شناسی اسلامی، تهران: انتشارات پیام آزادی.
جعفری، محمد تقی (1361)، علم از دیدگاه اسلام، تهران: موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
جوهری، اسماعیل ابن حماد ( 1404)، الصحاح، چاپ سوم، بیروت: دار العلم.
الخطیب، عبدالغنی (1362)، قرآن وعلم امروز، ترجمه اسدالله مبشری،تهران: مؤسسه مطبوعاتی عطایی.
دشتی، محمد (1389)، ترجمه نهج البلاغه، قم: انتشارات امیرالمومنین(ع).
دیکسون، تامس (1390)، علم و دین، مترجم: محمد دهقانی، تهران:نشر ماهی.
رضوی، محمدامین (1348)، آغاز و انجام جهان بر اساس تئوری جدید، بی نا.
راغب اصفهانی،حسین بن محمد (1426)، مفردات الفاظ قرآن، چاپ پنجم، ذوی القربی.
طباطبایی، محمدحسین (1350)، قرآن در اسلام، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
طباطبایی، محمدحسین ( 1402)، المیزان فی تفسیرالقر آن، قم: موسسه النشرالاسلامی .
طبرسی، فضل بن حسن (1424)، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن،بیروت: دارالفکر.
طوسی، محمدبن حسن ( بی تا)، التبیان فی تفسیرالقرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
گلشنی، مهدی (1389)، علم دینی، تهران: انتشارات دانشگاه شریف.
گلشنی، مهدی (1390) ،قرآن و علوم طبیعت، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مجلسی، محمدتقی (1403ق)، بحارالانوار، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
مسترحمی، سیدعیسی (1394 )،«مدل کیهانی جهان مادی در قرآن»، قرآن و علم، سال نهم، شماره 16.
مکارم شیرازی، ناصر(1371)، تفسیر نمونه،چاپ بیست وهشتم، دار الکتب اسلامیه.
مکارم شیرازی، ناصر (1382)، پیام امام، چاپ سوم ، تهران : دارالکتب الاسلامیه.
نجفی، گودرز (1377)، «مطالب شگفت انگیز قرآن» ،چاپ دوم، تهران: نشر سبحان.
نوفل، عبدالرزاق (1407)، القرآن و العلم الحدیث، بیروت: دار الکتاب العربی.
هوگان،کریگ ( 1383)، انفجار بزرگ، ترجمه علی فعال پارسا،چاپ دوم،مشهد: آستان قدس رضوی.