نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

سرمدیت خداوند به دو صورت زمانمند و بی‌زمان مطرح شده است. مطابق سرمدیت زمانمند، خداوند درون زمان قرار دارد و درون زمان، همیشه بوده، هست و خواهد بود. اما مطابق سرمدیت بی‌زمان، خداوند خارج از زمان قرار دارد. بسیاری از فیلسوفان دین معاصر از نظریه‌ی سرمدیت زمانمند دفاع نموده‌اند. از جمله ویلیام کریگ و استیون دیویس، تلاش نموده‌اند ضمن به چالش کشیدن ادلّه‌ی سرمدیت بی‌زمان بر مبنای این ادله وجود خدای زمانمند را اثبات نمایند:‌ وجود شخصی خداوند مستلزم زمانمندی است؛ افعال زمانمند الهی نشان می‌دهد که ذات الهی زمانمند است؛ نسبت دادن زمان به ذات خداوند حاکی از زمامندی ذات الهی است؛ علم خداوند به امور زمانی بدون زمانمندی ذات خداوند ممکن نیست. در این مقاله با محور قراردادن ادله‌ی ویلیام کریگ و استیون دیویس، به تحلیل و نقد این ادلّه پرداخته خواهد شد و اثبات خواهد گردید که به لحاظ عقلی، نظریه‌ی سرمدیت بی‌زمان که دیدگاه رایج در کلام و فلسفه‌ی اسلامی است، با هیچ چالشی مواجه نیست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Critique of the Arguments of God's Temporal Eternity (Focusing on Criticisms of William Craig and Stephen Davis)

نویسنده [English]

  • Seyyed Jaaber Mousavirad

Assistant Professor of Philosophy of Religion, Department of Islamic Philosophy and Theology, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The eternity of God has been proposed in both temporal and timeless forms. According to temporal eternity, God is and has always been, and will be in time. But according to timeless eternity, God is out of time. Many contemporary philosophers of religion have defended the theory of temporal eternity. William Craig and Stephen Davis, among others, have tried to prove the existence of a timeless God by challenging the arguments for timeless eternity. Their arguments are: God's personal existence requires temporal eternity; The temporal actions of God show that the divine essence is temporal; Attributing temporal attributes to the essence of God indicates the temporality of the divine essence; God's knowledge of temporal objects is not possible without the temporality of God's nature. This article will focus on the arguments of William Craig and Stephen Davis to analyze and critique these arguments and prove that rationally, the theory of timeless eternity, which is a common view in Islamic theology and philosophy, does not face any challenge.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Temporal Eternity
  • Timeless Eternity
  • God
  • William Craig
  • Stephen Davis
ابن سینا (۱۴۰۰)، رسائل ابن سینا، قم، انتشارات بیدار.
حلّی، یوسف بن مطهر (۱۳۸۲)، کشف المراد، تعلیقات جعفر سبحانی، قم، موسسه امام صادق.
حلّی، یوسف بن مطهر (۱۴۱۹)، نهایه المرام، قم، موسسه امام صادق.
زمانی، مهدی (۱۳۹۳)، سه تفسیر از ازلیت خداوند در حکمت متعالیه، حکمت معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال پنجم، شماره دوم.
شاددل، طیبه؛ ایمان پور، منصور؛ اترک، حسین (۱۳۹۹)، بررسی معنای سرمدیت خدا از نگاه سوئین برن، جستارهای فلسفه دین، انجمن فلسفه دین ایران، سال نهم شماره اول.
شبّر، سید عبدالله (۱۴۲۴)، حق الیقین، قم، انوارالهدی.
طباطبایی، سید محمد حسین (۱۳۸۶)، نهایه الحکمه، قم، موسسه امام خمینی.
فیاضی، غلامرضا (۱۳۸۷)، علم پروردگار به آفریدگان پیش از آفرینش، معارف عقلی، شماره ۱۰
مجلسی، محمد باقر (۱۴۰۳)، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
مصباح یزدی، محمد تقی (۱۳۹۰)، آموزش عقاید، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل.
مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۸۶)،‌ یکصد و هشتاد پرسش و پاسخ، تهران، دارالکتب اسلامیه.
ملاصدرا (۱۳۶۶)، شرح اصول کافی، تهران، وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
ملاصدرا (۱۳۶۸)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، قم، مکتبه المصطفوی.
ملاصدرا (۱۳۷۱)، التصور و التصدیق، قم، انتشارات بیدار.
ملاصدرا (۱۴۲۲)، شرح الهدایه الاثیریه، بیروت، موسسه التاریخ العربی.
 
Alston, W. P. (1986). Does God have Beliefs? Religious Studies:, 22(3-4), 287 - 306.
Craig, W. L. (1990). God and Real Time. Religious Studies, 26(3), 335-347.
Craig, W. L. (2001). Time and Eternity U.S.A: Crossway Books.
Craig, W. L. (2009). Divine Eternity In M. C. R. Thomas P.Flint (Ed.), The Oxford Handbook of Philosophical Theology. New York: Oxford
Davis, S. T. (2012). Temporal Eternity In M. R. Louis P. Pojman (Ed.), Philosophy of Religion, an Anthology USA: Wadsworth
Deng, Natalja, "Eternity in Christian Thought", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2018 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = <https://plato.stanford.edu/archives/fall2018/entries/eternity/>.
Garrett, B. (2006). What Is This Thing Called Metaphysics? London, New York: Routledge
Hasker, W. (2002). The Absence of a Timeless God. In D. M. W. Gregory E. Ganssle (Ed.), God and Time: Essays on the Divine Nature (Vol. 182-206). New York: Oxford
Leftow, B. (1999). Eternity In P. L. Quinn (Ed.), A Companion to the Philosophy of Religion. Malden- Massachusetts: Blackwell.
Shoemaker, S. (1969). Time Without Change. The Journal of Philosophy, 66(12), 363-381.