نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسنده
استادیار دانشگاه امام خمینی(ره)
چکیده
چکیده
جهان‌بینی نوعی برداشت و نحوۀ تفکر انسان نسبت به جهان است. نحوۀ نگرش به جهان به سه نوع دینی، فلسفی و علمی دستهبندی شده است که نسبت به هم ترتّب زمانی دارند. در هستیشناسی دینی، نخستین خلقت نور الهی است. دین سرآغاز همۀ علوم است. با تمسک فلسفه و علم به دین، معرفت و حیات بشری به سمت تکامل و توسعه سیر می‌کند.
در جهان‌بینی دینی، زیبایی از سرچشمۀ جمال مطلق نشئت می‌گیرد و ذات حق، جمیل علیالاطلاق است؛ ظلّ جمیل، جمیل است و محال است که جمیل نباشد. زیبایی در جهان‌بینی فلسفی، از دیدگاه افلاطون در خط منقسم هستیشناسی نخست در عالم مُثُل تعیّن پیدا می‌کند و در عالم ریاضی کمّ و کیف به خود می‌گیرد و در عالم محسوسات به تعیّن عینی می‌رسد. در جهان‌بینی علمی و تجربی، طبیعت و جهان خلقت دارای انتظام فضایی و زیبایی است. جهان هستی کارگاه صنع الهی است و زیباترین مخلوقات بین همۀ موجودات در خلقت انسان، پدیدار گشته است.
در تعامل دین و فلسفه، حکما و فلاسفۀ اسلامی مکتب فلسفیشان را از سرچشمۀ زلال دین کسب کردهاند. در تعامل دین و علم، زبباییشناسی تجربی تحت شمول احکام الهی قرارمیگیرد و در تعامل علم و فلسفه، زیبایی‌شناسی علمی و تجربی، مصداقی و زیبایی‌شناسی فلسفی، کلّی و دربرگیرندۀ مصادیق متعدد است.
زیبایی حقیقی از دین و نظام ارزشی نشئت می‌گیرد و در فلسفه و علم جریان پیدا می‌کند و پس از ظهور زیبایی، زیبایی دینی و فلسفی و علمی در تعامل هم قرارمی‌گیرند و همۀ زیبایی‌ها در دین به وحدت می‌رسند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Aestheticism in Religious, Philosophical, and Scientific Worldviews
نویسنده [English]
- Hassan Zolfaqarzadeh
چکیده [English]
The overall perspective from which one sees and interprets the world is called the worldview. This perception of the world can be divided into three categories of religion, philosophy, and science that come in the order mentioned. In religious ontology, the first creation is the divine light. Religion is the origin of all sciences. The moment philosophy and science resort to religion, knowledge and human understanding of life move towards evolution and development. In religious worldview, beauty originates from absolute beauty; the nature of the absolute is aesthetic and cannot be any other way. According to Plato, in the line of ontology, aestheticism in philosophical worldview is first formed in the world of ideas, it is then entered in the world of mathematics through its quality and quantity, and it can be seen in the world of senses. In scientific and empirical worldview, nature and the world have a spatial and aesthetic space. The world is God's workshop of divine creation and the most beautiful among the creatures are human beings. In the interaction of religion with philosophy, Muslim scholars and philosophers have obtained their school of philosophy from religion. In the interaction between religion and science, empirical aestheticism is registered under God's provisions; and in the interaction between science and philosophy, the scientific and empirical aestheticism is specific while philosophical aestheticism is general and contains various examples. Real beauty originates from religion and value system and continues in philosophy and science; after the appearance of beauty, the beauty of religion, philosophy, and science interact; thus, all beauties become united in religion.
کلیدواژه‌ها [English]
- Keywords: aesthetic
- Religion
- philosophy
- science
- Interaction
- sublimity
)