نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری فلسفه علم پژوهشگاه علوم انسانی

چکیده

چکیده
هدف تحقیق: ارائة تقریری مناسب از فرایند تهذیب و تکمیل علوم موجود، به‌گونه‌ای که نقدهای ملکیان و باقری بر آن وارد نباشد. روش تحقیق: در گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و در ارزیابی آرا از روش تحلیل فلسفی استفاده شده است. یافته‌های تحقیق: 1. می‌توان قرائتی مناسب از رویکرد تهذیب و تکمیل علوم موجود ارائه و از آن در چارچوب وظیفه‌گرایی معرفتی دفاع کرد. 2. در شرایطی که رویکردهای تأسیسی علم دینی موفق به تولید نظریۀ علمی نشده، استفاده از رویکرد تهذیب و تکمیل علوم موجود بهترین گزینه است. 3. تأمل در نحوۀ استفاده از این رویکرد در تمدن اسلامی که به تولید فلسفۀ اسلامی انجامید، می‌تواند به ارائۀ الگویی مناسب برای مواجهه با علوم جدید منتهی شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

From Imitation to Research (A Quran and Narrative Description of Map of Research)

نویسنده [English]

  • Sayyed Mohammad Taghi Movahhed Abtahi

چکیده [English]

In this research, I provide an adequate exposition of the refinement and completion process of current sciences to attain religious science. Then, I have defended this exposition within deontological conception of epistemic justification.
I have shown in this article that in some situations this approach is the best way to produce religious science. A reflection on how to use this approach in the production of Islamic Philosophy can yield an exact method to encounter with current sciences, in the Islamic viewpoint.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: religious science
  • refinement and completion of current sciences
  • deontological conception of epistemic justification
  • Dr. K. Bagheri
  • Dr. M. Malekian
منابع
آزاد ارمکی، تقی(1372). «پارادایم و جامعه‌شناسی»، نامة علوم اجتماعی، شمارۀ 6، بهار.
ابراهیمی دینانی، غلامحسین(1385). «فلسفۀ اسلامی، هستی و چیستی»، نقد و نظر، شمارۀ 41-42، بهار و تابستان.
ابراهیمی دینانی، غلامحسین(1389). «فلسفۀ اسلامی»، در مجموعه‌مقالات «چیستی فلسفۀ اسلامی»، گفت‌وگو با جمعی از اساتید حوزه و دانشگاه، به کوشش ابراهیم علیپور، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
اکبریان، رضا(1386). مناسبات دین و فلسفه در جهان اسلام، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
الویری، محسن(1392). «ظرفیت‌شناسی تاریخ وتمدن اسلامی برای علوم انسانی»، در مجموعه مقالات «ظرفیت‌شناسی علوم اسلامی برای علوم انسانی»، قم: مجمع عالی حکمت اسلامی.
امیرخانی، مهناز و فائزه شیرازی(1391). «نقد و بررسی رویکرد تهذیب و تکمیل علوم موجود»، دانشگاه اسلامی، شمارۀ 50، بهار.
باقری، خسرو(1387). هویت علم دینی، چاپ دوم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
حسنی، سیدحمیدرضا و همکاران(1390). علم دینی، دیدگاه‌ها و ملاحظات، چاپ 5، ویراست دوم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
سوزنچی، حسین(1388). معنا، امکان و راهکارهای تحقق علم دینی، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
عبودیت، عبدالرسول(1382). «آیا فلسفۀ اسلامی داریم»، معرفت فلسفی، شمارۀ 1و2، پائیز و زمستان.
عطاس، سیدمحمدنقیب(1374). اسلام و دنیوی‌گری، ترجمۀ احمد آرام، تهران: مؤسسۀ مطالعات اسلامی دانشگاه تهران.
عطاس، سیدمحمدنقیب(1374). درآمدی بر جهان‌شناسی اسلامی، ترجمه زیرنظر مهدی محقق، تهران: مؤسسۀ مطالعات اسلامی دانشگاه تهران.
عطاس، سیدمحمدنقیب(1375). مراتب و درجات وجود، ترجمۀ جلال‌الدین مجتبوی، تهران: مؤسسۀ مطالعات اسلامی دانشگاه تهران.
عطاس، سیدمحمدنقیب(1380). «نظریۀ آموزش و پرورش در اسلام»، کیهان فرهنگی، شمارۀ 181.
علی زمانی، امیرعباس(1386)، «خدا و تکامل، بررسی پنج الگوی فعل خدا در طبیعت از دیدگاه ایان باربور»، پژوهش‌های فلسفی کلامی، شمارۀ 31 و 32.
غفاری، حسین(1389). «فلسفۀ اسلامی»، در مجموعه‌مقالات «چیستی فلسفۀ اسلامی»، گفت‌وگو با جمعی از اساتید حوزه و دانشگاه، به کوشش ابراهیم علیپور، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
فاروقی، اسماعیل(1385). «توضیحاتی ناگزیر»، در مجموعه مقالات «اسلامی‌سازی معرفت»، به همت مجید مرادی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
فیروزجایی، یارعلی(1390). چیستی فلسفۀ اسلامی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
کشفی، عبدالرسول و فائزه زارعیان(1390). «اثبات وجود خدا از طریق نظریۀ تکامل با تکیه بر آرای کیث وارد»، اندیشۀ نوین دینی، شمارة 24.
گلشنی، مهدی(1385). تحلیلی از دیدگاه‌های فلسفی فیزیکدانان معاصر، چاپ 4، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
محمدی، علی(1391). جریان‌شناسی جبهۀ فکری تمدن اسلامی، سایت فرهنگستان علوم اسلامی به آدرس: www.isaq.ir/vdccasqi82bqe.la2.html
مصباح، محمدتقی؛ احمد احمدی؛ غلامرضا فیاضی و محمد لگنهاوزن(1383). «میزگرد فلسفه‌شناسی(3)/ فلسفۀ اسلامی»، معرفت فلسفی، شمارۀ 3.
ملکیان، مصطفی(1378). باز نشر در راهی به رهایی، جستارهایی در عقلانیت و معنویت، چاپ3، تهران: نگاه معاصر.
ملکیان، مصطفی(1378)، «تأملاتی چند درباب امکان و ضرورت اسلامی‌شدن دانشگاه»، نقد و نظر، شمارۀ 19-20.
ملکیان، مصطفی(1390). پیش‌فرض‌های بازسازی اسلامی علوم انسانی. در مجموعه مقالات علم دینی دیدگاه‌ها و ملاحظات، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
موحدابطحی، سیدمحمدتقی(1389). «اراده‌گرایی، مبنایی برای علم دینی، بررسی دیدگاه فرهنگستان علوم اسلامی»، معرفت کلامی، شمارۀ 4.
میرباقری، سیدمحمدمهدی(1391). دوماهنامۀ جشنوارۀ بین‌المللی فارابی، شمارۀ 26 به آدرس:  www.farabiaward.ir/fa/menu/PressRelease/
میرسپاه، اکبر(1372). «انقلاب فرهنگی و اسلامی‌شدن رشته‌های علمی»، نور علم، شمارۀ 52 و 53.
میرسپاه، اکبر(1375). «امکان اسلامی‌‌ساختن رشته‌های علمی و ضرورت آن»، معرفت، شمارۀ 16.
میری، محسن(1391). «فرایند اسلامی‌سازی علوم انسانی از دیدگاه اسماعیل فاروقی»، اسراء، شمارۀ 10.
نصر، سیدحسین(1382). «قرآن و حدیث، منبع و منشأ الهام فلسفۀ اسلامی»، ترجمۀ پروین جلیل، پژوهشنامۀ متین، شمارۀ 18.
هاسکر، ویلیام(1387). «خداباوری و زیست‌شناسی تکاملی»، ترجمۀ انشاءالله رحمتی، اطلاعات حکمت و معرفت، شمارۀ 35.
 
Al-Attas, Muhammad Naguib Syed (1998). [1978] Islam and Secularism, (With a foreword by the author to the 2nd edition, dated 1993) Lahore, Suhail Academy.
Al-Attas, S.N. (1979). Aims and Objectives of Islamic Education, Holder and Stoughton, King Abdul-Aziz University, Jaddah, Saudi Arabia.
Al-Faruqi, Ismail (1987). Islam, Source and Purpose of Knowledge, Herndon, IIIT.
Al-Faruqi, Ismail (1998). Islamization of Knowledge: General Principles and Work Plan, Herndon, IIIT.