نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه بین‎‎‎‎‎‎‎‎المللی امام خمینی (ره)

چکیده

چکیده
مناظر بی‎پایان هستی نشانی از حکمت و معماری بی‎بدیل آفریدگار هستی است. معانی مناظر و مفاهیم معماری چیست؟ عوامل آن کدام است؟ بازتاب و مراتب ادراک این مناظر در انسان چگونه است؟ در ظهور این مناظر سلسله‎مراتبی وجود دارد که از منشأ قدرت لایزال هستی آغاز‎می‎گردد. ظهور و وجود مناظر از جریان دایم‎الافاضۀ فیّاض علی‎الاطلاق من جمیع الجهات و الحیثیات است که انقطاع فیض موجب انهدام آنهاست. هر موجودی در عالم مادی، جایگاه و زمان و مکان خاص خود را داراست. عوامل مناظر به سه دستۀ کلی: ناظر، نور و فضا تقسیم‎می‎شود و هر کدام از مناظر بازتابی در ناظر ایجادمی‎کند و حکمتی را به او متذکرمی‎شود. مراتب ادراک انسان از مناظر، به‎ترتیب از حس به خیال و تعقل صعود پیدامی‎کند. تعقل در مناظر تا عمق معانی آنها نفوذ کرده و تا کنه وجودی آنها در حد وسع و توانایی پیش‎‎‎‎می‎رود تا به حقیقت هستی برسد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Viewing the System of Landscape Architecture (in the Light of Islamic Texts)

نویسنده [English]

  • Hassan Zolfagharzadeh

چکیده [English]

The world's endless landscapes are sign of wisdom and unique architecture of the creator. What do the scenery and architectural concepts represent? What are its factors? And how is the process of reflection and understanding of these sceneries by human beings? There is a systematic phase in the appearance of these sceneries that originates from the eternal power. The presence and appearance of these sceneries are God's blessings in every ways and once he stops his blessings they are destroyed. Every creature of the materialistic world has its own special place, time, and status. Sceneries are divided into three general categories of spectator, light, and space and each scenery makes the spectator to reflect and acts as a reminder of God's wisdom. Man's level of perception of scenery rises from feeling to imagery and to reason. Reason has penetrated deeply in the perception of sceneries and it continues to the point that it reaches the truth of the existence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Scenery
  • Spectator
  • Light
  • space
  • Architecture
  • perception
منابع
ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1364). شعاع اندیشه و شهود در فلسفة سهروردی، تهران: حکمت.
ابن‎عربی، محی‎الدین (1370). فصوصالحکم، چ 2، تهران: الزهرا.
ابن‎منظور، ابی‎الفضل جمال‎الدین محمد (1405ق،1363ش)، لسانالعرب، قم: نشر ادب الحوزه.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن (1367). مراۀالبلدان، ج 1، تهران: دانشگاه تهران.
افلاطون (1337). دورۀ کامل آثار افلاطون (رسالة تیمائوس)، ترجمۀ محمدحسن لطفی، تهران: ابن‎سینا.
انیس، ابراهیم و دیگران (1410ق،1989م). المعجم الوسیط، استانبول: دارالدعوه.
بندرریگی، محمد (1374). فرهنگ جدید عربی، فارسی (ترجمۀ منجدالطلاب)، تهران: انتشارات اسلامی.
بورکهارت، تیتوس (1375). روح هنر اسلامی، ترجمۀ رحیم قاسمیان، تهران: دفتر مطالعات دینی هنر.
جوادی آملی، عبدالله (1363). تفسیر موضوعی قرآن مجید، ج 14، تهران: مرکز نشر فرهنگی رجا.
حائری یزدی، مهدی (1361). کاوش‌‌های عقل عملی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
حجت، مهدی (1378). « فصلنامه رواق»، فصلنامه تحقیقاتی در زمینۀ معماری و هنر، ش 4.
حسن‎زادۀ آملی، حسن (1378). ممدالهمم در شرح فصوصالحکم، تهران: وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی.
دایرۀالمعارف تشیع (1371). زیر نظر احمد صدر حاج سیدجوادی و دیگران، ج 3، تهران: مؤسسۀ دایرۀ‎المعارف تشیع.
دلاواله، پیترو (1370). سفرنامه (قسمت مربوط به ایران)، ترجمۀ شجاع‎الدین صفا، تهران: علمی و فرهنگی.
ذوالفقارزاده، حسن (1385). «درآمدی بر مبنای الگوی تعامل انسان و محیط»، صفّه، ش 42.
زمخشری، ابی‎القاسم محمود (1399ق،1979م). اساسالبلاغه، بیروت: دار صادر.
شبستری، شیخ محمود (1360). منظومۀ گلشن راز، تهران: فرهنگسرا.
شریف، میان محمد (1362). تاریخ فلسفه در اسلام، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
شووان، فریدهوف (1372). اصول و معیارهای هنر جهانی (از کتاب مبانی هنر معنوی)، ترجمۀ سیدحسن نصر، تهران: دفترمطالعات دینی.
طباطبایی، محمدحسین (بی‎تا‎). اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 1و3، قم: صدرا.
طوسی، محمدبن‎حسن (بی‎تا). تبیان فی تفسیر القرآن، ج 1، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
فارابی، محمدبن‎محمد (1390). احصاءالعلوم، ترجمۀ حسین خدیوجم، چ4، تهران: علمی وفرهنگی.
فارابی، محمدبن‎محمد (260-339 ق). «رسالة التنبیه علی سبیل السعاده» (منبع الکترونیکی)، ناشر: مؤسسۀ تحقیقات و نشر معارف اهل البیت(ع).
فراهیدی، عبدالرحمن الخلیل (1408ق،1981م). کتاب‎العین، ج 2، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
فیروزآبادی، مجدالدین محمد (1412ق،1991م). القاموسالمحیط، بیروت: دار الحیاء التراث العربی.
کاپلستون، فردریک (1370). تاریخ فلسفه، ترجمۀ سیدجمال‎الدین مجتبوی، ج1، تهران: علمی و فرهنگی.
کلینی، یعقوب‎بن احمد (1365). اصول کافی، ج 2 و 3 و 6، تهران: دار‎الکتب‎الإسلامیه.
لغتنامه (1383). به کوشش علی‎اکبر دهخدا، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
مطهری، مرتضی (1352). عدل الهی، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1362). فلسفۀ اخلاق، تهران: بنیاد 15 خرداد.
مطهری، مرتضی (1369). فلسفۀ تاریخ، ج 1، تهران: صدرا.
معین، محمد (1375). فرهنگ فارسی، چ 9، تهران: امیرکبیر.
مولوی، جلال‎الدین (1360). مثنوی معنوی، تهران: امیرکبیر.
نجومی، سیدمرتضی (1378). «لطافت هنر»، فرهنگستان جمهوری اسلامی، ش 15 و 14، تهران: فرهنگستان جمهوری اسلامی.
ندیمی، هادی (1369). «در آغاز راه»، مجلۀ صفّه، ش 1، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
ندیمی، هادی (1378). «حقیقت نقش»، نامۀ فرهنگستان علوم، ویژۀ هنر، ش 14 و 15، تهران: فرهنگستان جمهوری اسلامی.
ندیمی، هادی (1380). «بهاء حقیقت مدخلی بر زیبایی‎شناسی معماری اسلامی»، صفّه، ش 33.
نصر، سید حسین (1370). سنت اسلامی در معماری ایرانی (از کتاب جاودانگی هنر)، ترجمۀ سید محمد آوینی، تهران: برگ.
نصر، سید حسین (1375). هنر و معنویت اسلامی، ترجمۀ رحیم قاسمیان، تهران: دفتر مطالعات دینی هنر.
نصر، سید حسین (1384). سه حکیم مسلمان، ترجمۀ احمد آرام، تهران: علمی و فرهنگی.
نعمت‎اللّه ولی، نعمت‎الله‎بن عبدالله (1382). دیوان اشعار شاه نعمت‎اللّه ولی، تهران: علم.