نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• علی مؤیدی ¹
• علی اکبر عبدل آبادی ²
• مریم خوشدل روحانی ³

¹ دانشجوی دکترای رشته ی فلسفه و کلام اسلامی ، دپارتمان فلسفه دانشگاه مفید، قم

² گروه حکمت و کلام، دانشکدۀ الهیّات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران

³ گروه حکمت و کلام، دانشکده الهیّات و ادیان، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران

چکیده

کشف ِارتباط علم تجربی و جهان­بینی́́ کشف ارتباط دو قلمرو جداگانه از معرفت انسانی است. جهان­بینی غالباً به مسائل مابعدالطّبیعی مربوط است و علم تجربی به قلمرو مسائل طبیعی. امّا پس از کشفِ ارتباط آنها می­توان دریافت که آیا کشف­های جدید علمی می­توانند به جهان­بینی­های جدید بینجامند یا نه و آیا جهان­بینی­های جدید می­توانند علوم تجربی را دگرگون سازند یا نه. ما در این مقاله برای بررسی این امر به سراغ آرای عبدالکریم سروش رفته­ایم. سروش معتقد است که علوم گونه­گون ارتباط­های گوناگونی با یکدیگر دارند. وی با تفکیک دو مقامِ «اثبات» و «ثبوت» و نیز دو مرحلة «گردآوری» و «داوری» نشان می­دهد که ارتباط علوم با یکدیگر فقط در مقامِ «اثبات» و مرحلۀ «گردآوری» است و در این مقام و این مرحله جهان­بینی بر علم تجربی و علم تجربی بر جهان­بینی می­تواند تأثیر نهد.

کلیدواژه‌ها

• ارتباط علم تجربی و جهان بینی
• جهان‌بینی فلسفی
• جهان بینی دینی
• جهان بینی علمی
• عبدالکریم سروش

عنوان مقاله [English]

Critique of the Relationship between the Empirical Science and Worldview from Abdulkarim Soroush’s viewpoint

نویسندگان [English]

• Ali Moayedi ¹
• Aliakbar Abdolabadi ²
• Maryam Khoshdel ³

¹ PhD student in Islamic Philosophy and Theology, Department of Philosophy, Mofid University, Qom

² Department of Wisdom and Theology, Faculty of Theology and Religions, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

³ Department of Philosophy and Theology, Faculty of Theology and Religions, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Discovering the relationship between the Empirical Science and Worldview is discovering the relationship between two separate realms of human knowledge. Worldview is often concerned with metaphysical problems, and the empirical science with natural problems. But after discovering the relationship between them, we can see whether the new scientific discoveries can lead to new worldviews and whether the new worldviews can change the empirical sciences. This article aims at examining Abdulkarim Soroush’s views on this issue. According to Soroush, the different sciences have different relationships with each other. By separating the contexts of “Assertion” and “Latency” and the stages of “Discovery” and “Judgment”, he shows that the relationship between sciences is only in the context of “Assertion” and the stage of “Discovery” and in these two the empirical science and worldview can influence on each other.

کلیدواژه‌ها [English]

• The relationship between the Empirical Science and Worldview
• Philosophical worldview
• Religious worldview
• Scientific worldview
• Abdolkarim Soroush