نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

چکیده

انکار خداوند ناشی از دو گونه عوامل معرفتی یا برهانی و غیرمعرفتی یا غیراستدلالی است. خود عوامل غیرمعرفتی الحاد در گونه‌های مختلف روان‌شناختی،‌ اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بروز می‌یابد. پرسش پیش روی این نوشتار این است که آیا فقدان فیزیکی پدر یا ناکارآمدی و فساد او، به عنوان یک عامل غیرمعرفتی، نقشی در انکار خداوند از سوی فرزندان در سنین بزرگ‌سالی ایفا می‌کند یا خیر. این پژوهش با کمک روش توصیفی تحلیلی، یعنی با استناد به دیدگاه‌های مختلف مربوط به این ایده، علت پیوند میان آن دو را از ابعاد گوناگون مورد کندوکاو قرار داده است و شواهدی بر این باور ذکر کرده است و در نهایت با روش تحلیلی انتقادی به ارزیابی و نقد آن پرداخته است. حاصل این پژوهش این است که: الف) بسیاری از رد و انکارهای خداوند در سنین بزرگ‌سالی، به‌ویژه در جوامع مسیحی غرب، ریشه در کودکی شخص و عوامل ناخودآگاه، از جمله فقدان پدر یا پدر خوب دارد؛ ب) اما نمی‌توان از عوامل دیگر و نیز، بی‌تأثیر یا کم‌تأثیر بودن این عامل در جوامع و فرهنگ‌های دیگر غافل بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the theory of dysfunctional or Absent Father figure in the atheism of the children

نویسنده [English]

  • Ismail Alikhani

چکیده [English]

Denial of God is due to two types of cognitive or argumentative and non- cognitive or non-argumentative factors. The non- cognitive factors of atheism manifest themselves in various psychological, social, political, and economic forms. The question for this article is that does the physical absence of father or his dysfunction and corruption, as a non- cognitive factor, play a role in denial of God by children in adulthood or not? This research has done by descriptive-analytical method and explored the reason for the connection between these two from various dimensions. Finally, it has evaluated and criticized it with a critical review and analytical method. The result of this research is this: a) Many of God's denials in adulthood, especially in Western Christian societies, are rooted in one's childhood and subconscious factors, including the lack of a father or a good father. b) However we can not ignore other factors and also the ineffectiveness or less effectiveness of this factor in other societies and cultures.

کلیدواژه‌ها [English]

  • atheism"
  • non cognitive factors"
  • Absent Father Figure"
  • "
  • Dysfunctional father"
قرآن کریم
ایبرشتات، مری. (1398). چگونه غرب خدا را واقعاً از دست داد؟، محمد معماریان، تهران، ترجمان علوم انسانی.
الدرز، لئو جی. (1381). الاهیات فلسفی توماس آکویناس، شهاب الدین عباسی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
آرمسترانگ، کرن. (1392). خداشناسی از ابراهیم تا کنون؛ دین یهود، مسیحیت و اسلام، محسن سپهر، تهران، نشر مرکز.
آزادی، اعظم و بهبهانی، زینب. (1387). «نقش ویژگی‌های ساختاری و عناصر رابطه‌ای در شکل‌‌گیری انواع گرایشات دینی در بین دانشجویان»، نامه علوم اجتماعی، شماره 35، ص 98-77.
بدوی، عبدالرحمن. (1398). در باب تاریخ الحاد در اسلام،‌ معین کاظمی‌فر، تهران، نگاه معاصر.
پوپنو، دیوید. (1388). «دنیایی در نبود پدران»، مریم رفیعی، مجلة حوراء، شماره 34، ص 40-30.
جوادپور، غلام‌حسین. (1394). «تأثیرپذیری معرفت از مؤلفه‌های غیرمعرفتی از دیدگاه لیندا زگزبسکی»، فلسفه دین، دوره 12، شماره 3، پاییز، ص 652-623.
سارتر، ژان پل. (1396). کلمات، ترجمه امیر جلال‌الدین اعلم، تهران، نیلوفر.
شولتز، دوان پی؛ شولتز، سیدنی الن. (1395).نظریه‌های شخصیت، یحیی سیدمحمدی، تهران، ویرایش.
طباطبایی، محمدحسین. (1363). المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة اعلمی.
علوی‌تبار، هدایت. (1384). «ریشه‌های الحاد سارتر در دوران کودکی» در رهیافت‌های فکری- فلسفی معاصر در غرب، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
فرماج، پطروس. (1882).ایضاح التعلیم المسیحی،بیروت، مطبعة الاباء المرسلین الیسوعیین.
گنابادی، سلطان محمد. (1408).‌تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
مطهری،‌ مرتضی. (1375).علل گرایش به مادیگری، تهران، صدرا.
میلر، ویلیام م. (1931). تاریخ کلیسای قدیم در امپراطوری ایران و روم، ترجمه علی نخستین، لیپسیگ، آلمان.
هیوز، استیوارت. (1373). راه ‌فروبسته‌، ترجمه‌ عزت‌الله‌ فولادوند، تهران: علمی‌ و فرهنگی‌.
 
Day, R. D, et al.(2009). Family processes and adolescent religiosity and religious practice: View from the NLSY97, Marriage & Family Review, v. 45 (2), p. 289-309.
Edwards, Paul. (1967). The Encyclopedia of Philosophy, New York، Macmillan.
Farias, Miguel. (2013). "The Psychology of Atheism" in: The Oxford Handbook of Atheism, ed. Stephen Bullivant and Michael Ruse, Oxford University.
Flew، Antony. (1996). God and philosophy، New York: Harkort.
Grusec. J. E., Goodnow, J. H. (1994). "Impact of Parental Discipline Methods on the Child's Internalization of values: A Reconceptualization of Current Points of View". Developmental Psychology, 30 (1), 4-19.
Hunsberger, B, & Brown, L. B, (1984). Religious Socialization , Apostasy, and the Impact of Family background, Journal for the Scientific Study of Religion, v. 23, No. 3, p. 239-251.
Martin, Michael. (2007). (ed.) to Atheism The Cambridge Companion, New York، Cambridge University Press.
pasquini, John J. (2000). Atheism and Salvation, New York: University Press of America.
pasquini, John J. (2010).The Existence of God, New York: University press of America.
Pasquini, John J. (2014). Atheist Persona. New York: University press of America.
Sartre, Jean-Paul (1964). The Words, tr. Bernard Frechtman, New York: George Braziller.
Spiegel, James S. (2010).The Making of an Atheist: How Immorality Leads to Unbelief, Chicago, Moody Publishers.
Taylor, Charles, (2007).A Secular Age, London:The Belknap Press of Harvard University Press.
Ventura, S.J., & Bachrach, C.A. (2000).Nonmaterial childbearing in the United States, 1940-1999. National Vital Statistics Reports, 48(16). Retrieved from http://www.cdc.gov/nchs/data/nvsr/nvsr48/nvs48_16.pdf.
Vitz, Paul. (1998).Sigmund Freud’s Christian Unconscious. New york: Guilford Press.
Vitz, Paul. (1999).Faith of the Fatherless (Second Edition ed.). san francisco: Ignatius Press.
Vitz, Paul. (2011).The Importance of Fatherhood. In E. Metaxas (Ed.), Life, God, and OtherSmall Topics: Conversations from Socrates in the City.
Wainwright, William J. (1995).Reason and the Heart: A Prolegomenon to a Critique of Passional Reason, Ithaca and London, Cornell University Press.
Wan-Ning Bao, Les B. Whitbeck, Danny R. Hoyt and Rand D. Conger. (1999). "Perceived Parental Acceptance as a Moderator of Religious Transmission among Adolescent Boys and Girls", Journal of Marriage and Family, Vol. 61, No. 2 (May), pp. 362-374