پژوهش‌های علم و دین

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

واکاوی تطور تاریخی آراء مفسران پیرامون واژه «کفاتا» در آیه «أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ کِفاتاً»

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار قرآن و حدیث دانشگاه گیلان

2 هیات علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

چکیده

واژه «کفات» در آیه 25 سوره مبارکه مرسلات به عنوان یکی از صفت های زمین مطرح شده که دقت در آراء مفسران قرآن و تطور پیرامون مفهوم آن، می تواند نمونه ای مناسب از نقش تغییر مقتضیات فرهنگ مخاطبان در نحوه ارائه مطالب تفسیری را ارائه نماید. پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی، به بررسی روایات معصومان(ع)، آراء لغویان و مفسران(از قرن اول تا دوران معاصر) و سیر تطور آنها پرداخته است که بر اساس نتیجه آن، به رغم آنکه از تفاسیر متقدم تا تفاسیر قرن چهاردهم هجری، به دلیل رویکرد دغدغه های تفهمی مخاطبان قرآن که عمدتا ناظر به فلسفه، کلام، ادبیات، فقه و .. بود، معنای واژه «کفات» که فحوای ضمیمه و جذب کردن نسبت به زمین بود را با ادبیاتی ناظر به جایگاه آرامش و سکونت و تامین مایحتاج انسان و دفن اموات مطرح کردند، از قرن چهاردهم با ترجمه آثار علمی ناظر به رنسانس در تمدن غرب و اولویت یافتن علوم تجربی، گرایش به توضیح بر اساس اصطلاح تخصصی جاذبه در میان مفسران، فزونی یافت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the historical evolution of the opinions of the commentators regarding the verse25 Morsalat

نویسندگان [English]

  • mahyar khani moghaddam 1
  • , ali asghar shoaei 2

1 Assistant Professor of Quran and Hadith, University of Guilan

2 Faculty of the Holy Quran University of Sciences and Education

چکیده [English]

The word "infidelity" is mentioned in verse 25 of Surah Al-Mursalat as one of the attributes of the earth. The accuracy of the opinions of the commentators of the Qur'an and its evolution can provide a suitable example of the role of changing the requirements of audience culture in the way of interpretive content. . The present study, with a descriptive-analytical method, has examined the narrations of the Infallibles (AS), the opinions of lexicographers and commentators (from the first century to the contemporary era) and their evolution, which based on the result, despite the earlier interpretations to the fourteenth century interpretations. Hijri, due to the approach of understanding the concerns of the Qur'anic audience, which was mainly concerned with philosophy, theology, literature, jurisprudence, etc., the meaning of the word "infidelity", which was the content of attachment and absorption to the earth with literature on the place of peace and residence. And the provision of human necessities and the burial of the dead. From the fourteenth century onwards, with the translation of Renaissance scientific works into Western civilization and the priority of the experimental sciences, the tendency to explain according to the specialized term of attraction increased among commentators.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Verse 25 of the Messengers
  • Kafat
  • Gravity
  • Scientific Interpretation of the Qur'
  • an
مراجع
قرآن کریم ترجمه ناصر مکارم شیرازی
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1379ش). النجاه. تحقیق: محمدتقی دانش پژوه، تهران: دانشگاه تهران.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1385ش). رسائل ابن سینا فی تفسیر القرآن الکریم. از کتاب تراث الشیعه القرآنی. قم: مکتبه التفسیر و العلوم القرآن.
ابن سینا، حسین بن عبدالله(1403ق). الاشارات و التنبیهات. شرح نصیرالدین طوسی، قم: دفتر نشر کتاب.
ابن فارس، احمد.(1420ق). مقاییس اللغه. بیروت: نشر دارالکتب اسلامیه.
ابن قتیبه‏، عبدالله بن مسلم.(‏بی­تا). غریب القرآن. بیجا: بی نا.
ابن کثیر، اسماعیل بن عمرو.(1364ش). تفسیر القرآن العظیم. تحقیق: محمد حسین شمس الدین، بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمدعلى بیضون‏.
ابن منظور، محمد بن مکرم.(1412ق). لسان العرب. بیروت‌: نشر دار‌احیاء التراث العربی.
آلوسى، سید محمود.(1415ق). روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم. تحقیق: على عبدالبارى، بیروت: دارالکتب العلمیه‏.
باربور، ایان.(1394). علم و دین. ترجمه بهاء الدین خرمشاهی، چاپ نهم، تهران: دفتر نشر دانشگاهی.
بحرانى، سید هاشم. (1416ق). ‏البرهان فى تفسیر القرآن‏. تهران: بنیاد بعثت‏.
بغدادی، هبه الله بن علی.(1373ش). المعتبر فی الحکمه. گردآوری: فتح­علی اکبری، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
ثعالبى، عبدالرحمن بن محمد.(1418ق). ‏جواهر الحسان فى تفسیر القرآن‏. تحقیق: شیخ محمدعلى معوض و شیخ عادل عبدالموجود، بیروت: داراحیاء التراث العربى‏.
ثقفى تهرانى‌، محمد.(1398‌ق‌). روان جاوید در تفسیر قرآن مجید. چاپ سوم،تهران: انتشارات برهان.
جوهری، اسماعیل‌‌ بن‌حماد.(1404ق). الصحاح‌ اللغه. بیروت‌: دار‌العلم.
الحاج، احمد یوسف.(‌1423ق). موسوعة الاعجاز العلمی فی‌القرآن والسنة‌. دمشق: ‌‌دار‌ابن‌حجر.
حسینی، محمد بهاءالدین.(بی‌تا). تفسیر فرقان. بی‌جا: انتشارات آرس.
حقى بروسوى، اسماعیل.(بی­تا). تفسیر روح البیان‏. بیروت: دارالفکر.
خطیب، عبدالکریم.(بی‌تا). التفسیر القرآنى للقرآن. بیروت: دار الفکر العربی.
دورانت، ویل.(۱۳۷۳ش). تاریخ تمدن(عصر ایمان)، ترجمه: ابوطالب صارمی، ابوالقاسم پاینده، ابوالقاسم طاهری، چاپ چهارم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
راسل، برتراند.(1365ش). تاریخ فلسفه غرب. ترجمه نجف دریابندری، چاپ پنجم، بی­جا: نشر پرواز.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد.(1426ق). المفردات فی غریب القرآن. بی‌جا: نشر ذوی القربی.
رزنیک، رابرت، هالیدی، دیوید.(1377ش). فیزیک. ترجمه نعمت­الله گلستان و محمود بهار، چاپ سیزدهم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
رضایی اصفهانی، محمدعلی (1387ش). تفسیر قرآن مهر(ب). قم: انتشارات پژوهش‌هاى تفسیر و علوم قرآنى.
رضایی اصفهانی، محمدعلی.(1387ش). اعجاز و شگفتی‌های علمی قرآن(الف). چاپ‌دوم، قم: پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآنی.
زمخشری، محمود.(1407‌ق‌). الکشاف. بیروت: دارالکتاب العربی.
سادات، محمد علی.(1375ش). زنده جاوید و اعجاز جاویدان. بی‌جا: نشر فلق.
سبزوارى نجفى، محمد.(1419ق). ارشادالاذهان الى تفسیر القرآن. بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
سیدقطب.(1412‌ق). فی ظلال القرآن. بیروت: دارالشروق، قاهره.
سیوطى، جلال الدین.(1404ق). ‏الدرالمنثور فى تفسیر المأثور. قم: کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى‏.
شبر، سیدعبدالله.(1412ق). ‏تفسیر القرآن الکریم. بیروت: دارالبلاغة للطباعة و النشر.
شریف لاهیجى، محمد بن على.(1373ش). تفسیر شریف لاهیجى. تحقیق: میرجلال الدین حسینى، تهران: نشر داد.
الشریف، عدنان.(2004م). من العلوم الارض القرآنیه. بیروت: نشر دارالعلم للملایین.
شوکانى، محمد بن على.(1414ق). ‏فتح القدیر. دمشق، بیروت: دار ابن کثیر، دارالکلم الطیب‏.
شیبانى، محمد بن حسن.(1413ق). نهج البیان عن کشف معانى القرآن‏. تحقیق: حسین درگاهى‏، تهران: بنیاد دایرة المعارف اسلامى‏.
صادقى تهرانى، محمد.(1365ش). الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن و السنة. قم: انتشارات فرهنگ اسلامی.
صادقى تهرانى، محمد.(1419ق). البلاغ فى تفسیر القرآن بالقرآن. قم: مؤلف.
صادقی‌تهرانی، محمد.(1390ش). ستارگان از دیدگاه قرآن. قم: شکرانه.
طباطبایی، سید محمد‌حسین.(1417ق). المیزان. قم، انتشارات اسلامى.
طبرسى، فضل بن حسن.(1372ش). مجمع البیان فى تفسیر القرآن. تهران: انتشارات ناصر خسرو.
طبرى، ابوجعفر محمد بن جریر.( 1412ق). جامع البیان فى تفسیر القرآن. بیروت: دارالمعرفه‏.
طریحی، فخرالدین بن محمد.(1403ق). مجمع البحرین. بی‌جا: موسسة الوفاء.
طنطاوی، ابن جوهر.(1412ق). الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم. بیروت: دارالکتب العلمیه.
طوسى، محمد بن حسن(بی­تا). التبیان فى تفسیر القرآن‏. تحقیق احمد قصیرعاملى، بیروت: داراحیاء التراث العربى‏
عروسى حویزى، عبدعلى.(1415ق). تفسیر نورالثقلین. تحقیق: سید هاشم رسولى محلاتى، چاپ چهارم‏، قم: انتشارات اسماعیلیان.
العک، خالد عبدالرحمن (۱۴۱۶ق). الفرقان والقرآن. دمشق: الحکمة.
العک، خالد عبدالرحمن. (1406ق). اصول‌التفسیر و قواعده. چاپ دوم. بیروت: دارالتفائل.
غزالی، محمد بن محمد.(1406ق). جواهر القرآن. تحقیق محمدرشید رضا. بیروت: داراحیاء العلوم.
فخر رازی، محمد بن عمر (1387). المباحث الشرقیه فی علم الاهیات و الطبیعیات، قم: بیدار.
فخر رازی، محمد بن عمر.(1420‌ق). التفسیر الکبیر(مفاتیح الغیب). بیروت: دار‌احیاء التراث‌العربی.
فراء، ابوزکریا.(بی­تا). معانى القرآن‏. تحقیق: احمد یوسف نجاتى؛ محمدعلى نجار؛عبدالفتاح شلبى‏، مصر: دارالمصریه للتألیف و الترجمه‏.
فیروزآبادی، محمد بن یعقوب.(1412ق). القاموس المحیط. بیروت‌: داراحیاء التراث العربی.
فیض کاشانى، ملامحسن.(1415ق). تفسیر الصافى‏. تحقیق: حسین اعلمى،‏ چاپ دوم‏، تهران: انتشارات الصدر.
قرشى‌، على اکبر.(1377‌ش). تفسیر احسن الحدیث. تهران: بنیاد بعثت.
قرطبى، محمد بن احمد.(1364ش). الجامع لأحکام القرآن‏. تهران: انتشارات ناصر خسرو.
قمى مشهدى، محمد.(1368ش). تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب. تحقیق: حسین درگاهى‏، تهران: انتشارات وزارت ارشاد اسلامى‏.
کلینی، محمد بن یعقوب.(1429‌ق). اصول کافی، قم: دارالحدیث.
محمد سامی، محمد علی.(بی‌تا). الاعجاز العلمی فی القرآن الکریم. دمشق: نشر دارالمحبة.
مدرسى، سید محمدتقی.(1419‌ق). من هدى القرآن. تهران: دار محبى الحسین.
مراغی، احمد مصطفی.(1985م). تفسیرالمراغی. بیروت: نشر داراحیاء التراث العربی.
مسترحمی، عیسی.(1387ش). قرآن و کیهان‌شناسی. قم: نشر پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآن.
مصباح یزدی، محمدتقی.(1388ش). معارف قرآن (کیهان‌شناسی). قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مصطفوی، حسن.(1370ش). التحقیق فی کلمات القرآن. تهران: وزارت ‌ارشاد اسلامی.
مظهرى، محمد ثناءالله.(1412ق). ‏التفسیر المظهرى‏. تحقیق: غلام نبى تونسى، پاکستان: مکتبة رشدیه‏.
مغنیه، محمد جواد. (1424ق). تفسیر الکاشف. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
مکارم شیرازی‌، ناصر (1376ش). پیام قرآن. قم: نشر نسل جوان.
مکارم شیرازی‌، ناصر. (۱۳۷۵ش). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیة.
میبدى، رشیدالدین.(1371ش). کشف الأسرار و عدة الأبرار. تحقیق: على اصغر حکمت، ‏چاپ پنجم، ‏تهران: انتشارات امیرکبیر.
نیازمند شیرازی، یدالله. (1355ش). اعجاز قرآن از نظر علوم امروزی. بی‌جا: نشر میهن.
هیتو، محمد حسن (1421ق). المعجزة القرآنیة الإعجاز العلمی و الغیبی. چاپ چهارم، بیروت: موسسة الرساله.
 
Circumflex  Chandrasekhar, Subrahmanyan(2003). Newton's Principia for the common reader. Oxford: Oxford University Press. (pp.1–2)
Dimitri Gutas,) (۱۹۹۹Greek thought, Arabic culture: the Graeco-Arabic translation movement in Baghdad and early Abbasid society, London.
Hitti , Philip K.( 1970)) History of the Arabs from the earliest times to the present (MACMILIAN.
Weidhorn, Manfred (2005). The Person of the Millennium: The Unique Impact of Galileo on World History. iUniverse. p.
 
پژوهش‌های علم و دین
دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 24
بهمن 1400
صفحه 89-109
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار