نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان،ایران ،زاهدان

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی،واحد زاهدان ،دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان،ایران

3 استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان

چکیده

این پژوهش با تکیه‌بر فصوص الحکم به سلوک قدسی و حضوری، اتصالی و شهودی در دریافت‌های باطنی و تجربه‌های عرفانی و قلبی ابن عربی در کاربست دانش حصولی و حضوری می‌پردازد. علاوه بر آن اندیشه‌های عرفانی، اصالت موهبت و کشش در برابر تدبیر و کوشش، رهایی از امور حسی و علایق مادی به‌عنوان راه جزم و مطمئن برای نیل به مطلوب حقیقی در دیدگاه این عارف گران‌قدر مطرح می‌شود.
ابن عربی آنچه را از انواع علوم ضروری می‌داند که حاصل از کشف است و معتقد است که این علم هرگز در معرض شک و شبهه نیست، درعین‌حال راه عقل را به‌شرط آن‌که حد خود را نگه دارد تخطئه و تحقیر نمی‌کند و تمام سخنشان در این است که یگانه وسیلۀ شناخت «تعریف الهی» است.
ازنظر ابن عربی عقل و علم ظاهری در محدودۀ صورت‌های ذهنی تلاش می‌کند و هدف اش رسیدن به ادراک است اما هدف علم نورانی؛ گشایش چشم بصیرت و ادراک ملکوت عالم و درک حقایق و رسیدن به‌حق است که سرچشمۀ حقیقی آن باطن و روح و قلب انسان کامل است.
واژه‌های کلیدی: ابن عربی، علم حصولی و حضوری، درک باطنی، اصالت کشف و شهود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Ibn Arabi's views From the perspective of acquired and intuitive knowledge, relying on "Fusus al-Hakam"

نویسندگان [English]

  • Ahmadreza Kaikhaye Farzaneh 1
  • Hamidreza Akbari 2
  • Mohammad Zarei 3

1 Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Zahedan Branch, Iran

2 PhD Student in Persian Language and Literature, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran

3 Theology Group, Department of Medicine, Zahedan University of Medical Science

چکیده [English]

Abstract
Relying on Fusus al-Hakam, this research deals with the sacred and present, connective and intuitive behavior in the esoteric perceptions and Ibn Arabi's mystical and heart experiences in the application of acquired and present knowledge. In addition, mystical ideas, the originality of grace and attraction to deliberation and effort, liberation from sensory affairs and material interests are presented as a dogmatic and sure way to achieve the true desirable in the view of this precious mystic.

Ibn Arabi considers what is a necessary science that is the result of discovery and believes that this science is never subject to doubt, but at the same time it does not violate the path of reason as long as it maintains its limit, and all they say is that The only means of knowing is the "divine definition."
According to Ibn Arabi, intellect and superficial knowledge strive within the limits of mental forms and its goal is to achieve perception, but the goal of enlightened science; It is the opening of the eye of insight and perception of the kingdom of the universe and the understanding of truths and the attainment of truth, the true source of which is the inner soul, soul and heart of the perfect man.

Keywords: Ibn Arabi, acquired knowledge and presence, esoteric understanding, originality of discovery and intuition

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ibn Arabi
  • acquired knowledge and presence
  • esoteric understanding
  • originality of discovery and intuition
قرآن کریم
آشتیانی، سید جلال الدین، (1368) «ختم ولایت در اندیشه ابن عربی» کیهان اندیشه، شماره 26: 102.
آملی، سید حیدر (1368) جامع الاسرار و منبع الانوار، مقدمه هانری کربن، علمی و فرهنگی،140
جهانگیری، محسن، (1375)، محیی الدین ابن عربی چهرة برجسته عرفان اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم.
خوارزمی، تاج الدین حسین، (1368)، شرح فصوص الحکم، تصحیح نجیب مایل هروی، تهران: انتشارات مولی.
خوارزمی، تاج الدین حسین، (1377)، شرح فصوص الحکم، تحقیق آیت الله حسن حسن زاده آملی، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
زرین کوب، عبدالحسین، (1367)، بحر در کوزه، تهران: انتشارات علمی.
زرین کوب، عبدالحسین، (بی تا)، سرّ نی، ج 1، تهران: انتشارات علمی.
شرح فصوص الحکم،(1375) محمدداود قیصری، به کوشش سید جلال الدین آشتیانی، تهران، انتشارات علمی فرهنگی.
فصوص الحکم، محیی الدین عربی، (1370)با تعلیقه ابوالعلاء عفیفی، نشر الزهراء.
کیخای فرزانه، احمد رضا، (1389)، دانش حضوری و حصولی در مثنوی و فصوص الحکم، ج 1، تهران: انتشارات گسترش علوم پایه.
 مطهری مرتضی، (1398)، شرح منظومه، تهران، صدرا.
مطهری، مرتضی، (بی تا)، شرح مبسوط منظومه حکمت، ج 1، تهران: صدرا.
ملاصدرا، (بی تا)، اسفار اربعه، ج 6، انتشارات: المکتبه المصطفوی.