پژوهش‌های علم و دین

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

سکولاریسم یا پست سکولاریسم؛ بررسی نسبت دین و سیاست از دیدگاه هابرماس و مطهری

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم سیاسی و معارف اسلامی دانشگاه پیام نور استان تهران/ واحد اسلامشهر

10.30465/srs.2020.5477

چکیده

یکی از آموزه های اصیل مدرنیته، موضوع سکولاریسم است، بر اساس این آموزه قانون اساسی، رویه قضایی و عرف قانون گذاری کشورهای مدرن غرب بر عدم مرجعیت دین، خصوصی شدن مناسک مذهبی، جداسازی از حوزه سیاست و نزاع علم و عقل با دین بنیان گذاری شده است. در سال های اخیر، اندیشمندان برجسته علم سیاست همچون یورگن هابرماس با طرح مباحث پست سکولاریسم و استدلال بر ضرورت و چگونگی حضور دین در سپهر عمومی جایگاه دین در جامعه و رابطه سیاست و دین را بازسازی نموده اند. در این مقاله آموزه های پست سکولاری هابرماس و آراء فراسکولار استاد مطهری به روش توصیفی تحلیلی، بررسی و مقایسه می شود. بر اساس دستآوردهای این پژوهش، اندیشه های هابرماس و مطهری در ناقص و ناکافی بودن سکولاریسم و ضرورت حضور دین در سیاست مشابه و در منابع گذار از سکولاریسم و دامنه حضور دین در جامعه پساسکولار متفاوتند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Secularism or post-secularism; Examining the relationship between religion and politics from the perspective of Habermas and Motahhari

نویسنده [English]

  • seyed mohammadreza Mahmoudpanahi

Payame Noor University

چکیده [English]

One of the original teachings of modernity is the subject of secularism. According to this doctrine; The constitution, the rule of law, and the customary law of modern Western countries are based on the non-authority of religion, the privatization of religious rites, the separation of politics, and the conflict of science and reason with religion. In recent years, prominent political science thinkers such as Jurgen Habermas have reconstructed the position of religion in society and the relationship between politics and religion by proposing post-secularism and arguing for the necessity and presence of religion in the public sphere. In this article, the post-secular teachings of Habermas and the metasecular views of Motahhari are examined and compared in a descriptive-analytical method. According to the findings of this study, Habermas and Motahhari's ideas are similar to the incompleteness of secularism and the necessity of religion's presence in politics, and differ in the sources of transition from secularism and the scope of religion's presence in post-secular society. Based on the humanistic teachings of modernity,

کلیدواژه‌ها [English]

  • Secularism
  • post-secularism
  • Habermas
  • Motahhari
  • religious government
مراجع
پولادی، کمال(1383)؛ تاریخ اندیشه سیاسی در غرب قرن بیستم، تهران: نشر مرکز.
حقیقی، شاهرخ(1379). گذار از مدرنیته؟ نیچه، فوکو، لیوتار، دریدا، تهران: نشر آگاه.
حقیقت، سیدصادق(1385)، در باب نسبت سنجی دین و دموکراسی، همایش مردمسالاری دینی، گردآورنده محمدباقر خرمشاد، جلد اول، تهران: نشر معارف.
خاکی قراملکی محمدرضا(1383). خاستگاه و جایگاه سکولاریسم در غرب و ایران. مجله معرفت، شماره 79، 86-108.‎
دان کیوپیت(1376)، دریاى ایمان، ترجمه حسن کامشاد، طرح نو، تهران.
ربانی، علی(1389). هجرت از هجر معرفی و تحلیل برخی دیدگاه های ما بعد غیر دینی شدن یا پست سکولاریسم در مغرب زمین، مجله سوره اندیشه، 1(48 و 49)، 121-124.
رحیمی، سلمان علی(1391)؛ دین و عقلانیت ارتباطی؛ تهران: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
رشاد، علی اکبر(1390)، مسئله سکولاریسم، مجله زمان، شماره 21 و22، 46-47.
زارعی، آرمان(1394). پست سکولاریسم؛ مذهب و حوزه عمومی در اندیشه یورگن هابرماس، پژوهشنامه علوم سیاسی، 10(2)، 79-112.‎
سرپرست سادات، سیدابراهیم(1395). دموکراسی اصولی در آرای استاد مطهری. پژوهش های راهبردی سیاست، 5(18)، 67-88.‎
عیوضی، محمدرحیم و کشیشیان سیرکی، گارینه(1390). تبیین مساله عقلانیت ابزاری، ارتباطی و دینی، از نگاه امام خمینی و یورگن هابرماس، فصلنامه علمی-پژوهشی اندیشه نوین دینی، سال هفتم، شماره 25.
غفاری، حسین؛ بهرام، معصومه(1394). تحول آرای فلسفی یورگن هابرماس درباره ی نقش دین در حوزه ی عمومی، نشریه فلسفه، 43(2)، 21-38.‎
قنبری همایکوه، فیاض و دیگران(1397). نسبت علم و دین در فلسفة ایان باربور و نقد آن از منظر استاد مرتضی مطهری. مجله پژوهش‌های علم و دین، 9(2)، 49-71.‎
گرجی، علی اکبر(1387)، دموکراسی و آزادی مذهبی در بستر لائیسیته، نشریه پژوهش حقوق و سیاست، 10(25).
مطهری؛ مرتضی؛ امامت و رهبری؛ تهران: انتشارات صدرا، 1387.
مطهری؛ مرتضی؛ مجموعه‏آثاراستادشهیدمطهرى؛27ج، تهران، انتشارات صدرا، 1389.
مطهری؛ مرتضی؛ آینده انقلاب اسلامی ایران، تهران، انتشارات صدرا، 1387.
مک لین، ایان(1381)، فرهنگ علوم سیاسی آکسفورد، مترجم حمید احمدی، تهران: نشر میزان، 1381.
مینینگ، جان(2014)، بحث انتقادی در مورد مفهوم پست- سکولاریسم، مترجم رضا جاسکی، قابل بازیابی در :    http://daricheha.com/weblog/p=329، مورخه: 02/02/1399.
هابرماس(1381). سخنرانی در دانشگاه تهران، مجله بازتاب اندیشه، ش 26، قم.
هابرماس(1391). نظریه کنش ارتباطی، مترجم کمال پولادی، تهران: نشر مرکز.
هابرماس، یورگن و دالمایر؛ فرد(1387). دین و روابط بین‌الملل؛ مترجم عسگر قهرمان پوربناب، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
هابرماس، یورگن و لافونت، کریستینا(2007)؛ دین در حوزه عمومی، مترجم مهسا اسدالله نژاد و عباس شهابی، قابل‌دسترسی در: www.problematicaa.com، مورخه: 05/03/1399.
Beckford, J. A. (2012) ‘Public Religions and the Postsecular: Critical Reflections’, Journal of theScientific Study of Religion. 51(1): 1-19
Cristina Lafont(2007).Religion in the Public Sphere: Remarks on Habermas’s Conception of Public Deliberation in Postsecular Societies. Constellations Volume 14, No 2, Blackwell Publishing.
Gellner, E. (1983). Muslim society (No. 32). Cambridge University Press.
Habermas J. (1996), Between facts and norms: contributions to a discourse theory of law and democracy, Studies in contemporary German social thought. Cambridge, Mass:MIT Press.
Habermas, j. (1992), Postmetaphisical Thinking: Philosophical Essays, Translated by William Mark Hohengaten, Cambridge, Polity Press.
Habermas, J. (2008) ‘Notes on a post-secular society, Sign and Sight, available at:http:/www.signandsight.com/features/1714.html, accessed 2 Januaury 2016.
Habermas, Jürgen (2013) ‘Reply to My Critics’, In Habermas and Religion: Edited by Craig Calhoun, Eduardo Mendieta and Jonathan VanAntwerpen, Cambridge: Polity Press, pp. 347-390.
Habermas. J. (2006). Religion in the Public Sphere, European Journal of Philosophy 14 (I), PP. 1-25.
James Hastings and T. Clark (eds), Encyclopedia of Religion and Ethics, Edinburgh, 1971, vol. 11
Mavelli, L. (2013). Europe's encounter with Islam: the secular and the postsecular. Routledge.
Pasha, M. K. (2012). Islam and the Postsecular. Review of International Studies, 1041-1056.
پژوهش‌های علم و دین
دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 20
بهمن 1398
صفحه 235-261
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار