نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، گروه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران

3 استادیار گروه مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران

10.30465/srs.2020.5460

چکیده

شناخت ماهیّت نظم و نیز چگونگی تحقّق آن، یکی از دغدغه‌های مهم انسان است. مسئله‌ نظم اجتماعی از مباحث مهمی است که همواره مورد توجه فیلسوفان و صاحبنظران مسلمان و غربی بوده است. هدف اصلی این تحقیق بررسی تطبیقی نظم اجتماعی از دیدگاه فلاسفه و اندیشمدان مسلمان و غربی می باشد که با روش تحلیلی، استنتاجی و تطبیقی انجام شده است.
در این تحقیق نظریه های ساختارگرایی، کارکردگرایی، تعاون و ارزشهای مشترک از نظر فلاسفه و اندیشمندان مسلمان و نظریه های فشار یا جبر، منافع مشترک، اجماع ارزشی و سکون از نظر اندیشمندان غربی استنتاج شده و دیدگاههای تعدادی از آنها مورد بررسی، تحلیل و تطبیق قرار گرفته است.
نتیجه تحقیق نشان می دهد که فلاسفه و اندیشمندان مسلمان در نظریه ارزش های مشترک (محبت و عدالت) با یکدیگر هم عقیده اند. اما دیدگاههای اندیشمندان غربی با یکدیگر متفاوت و در برخی موارد مخالف با یکدیگر است. تنها نظریه مشابهی که از دیدگاههای فلاسفه مسلمان و غربی استنتاج شد؛ توجه آنها به ارزش هاست، که این نظریه با دیدگاه پارسونز که به اجماع ارزش ها در نظم اجتماعی معتقد است، تشابهاتی دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Social Order from the Perspective of Muslim and Western Thinkers and Philosophers

نویسندگان [English]

  • Esmaeil Kharestani 1
  • Irandokht Fayyaz 2
  • Ali Khorsandi 3

1 Allameh Tabataba'i University

2 Allameh Tabataba'i University

3 Allameh Tabataba'i University

چکیده [English]

Cognition the nature of order as well as how to achieve it, one of the most important concerns of man. The issue of social order is one of the important issues which has always been of interest to Muslim and Western philosophers and scholars. The main purpose of this research is comparative study of social order from the perspectives of Muslim and Western philosophers and thinkers. which has been done by analytical, inferential and comparative methods.
In this research, Theories of structuralism, functionalism, cooperation and common values from the perspective Muslim philosophers and thinkers And theories of pressure or algebra, common interests, value consensus, and stillness Inferred from the point of view of Western thinkers And the views of a number of them have been examined, analyzed and matching.
The results of the research show that Muslim philosophers and thinkers in the theory of shared values (compassion and justice) they agree with each other. But the views of Western thinkers are different and in some cases contradictory. The only similar theory that has been drawn from the views of Muslim and Western philosophers is: their focus is on values. This theory is similar to that of Parsons, who believes in the consensus of values in social order.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Order
  • Theories
  • Muslim
  • Western
  • Comparative
ابن  خلدون،  عبدالرحمن  (1384). العبر،  مترجم:  عبدالمحمد  آیتی،  تهران:  موسسه  مطالعات  و تحقیقات فرهنگی.
ابن خلدون، عبدالرحمن (1390).  مقدمه ابن خلدون، مترجم: محمد پروین گنابادی، تهران: علمی و فرهنگی.
ابن مسکویه، احمد بن احمد (1381).  تهذیب الاخلاق، مترجم: علی اصغر حلبی، تهران: اساطیر
ادگار، اندرو و سج ویک، پیتر (1397). مفاهیم بنیادی نظریه‌های فرهنگی، مترجم: مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
اسکید مور، ویلیام(1385).  تفکر نظری در جامعه‌شناسی، مترجم: جمعی از مترجمان، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
اسماعیلی ، مـحمدجواد (١٣٨٨). «تـأملی بر مقاله جامعه شناسی مردم مدار و نسبت آن با‌ علوم‌ اجتماعی»‌ ، مجله جامعه شـناسی ایران ، دوره دهـم ، شماره 2. تهران: انجمن جامعه شناسی ایران.
آزاد ارمکی، تقی( 1390). اندیشة اجتماعی متفکران مسلمان از فارابی تا ابن خلدون، تهران: انتشارات صدا و سیما(سروش).
بشیریه، حسین(1382). انقلاب و بسیج سیاسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
بیرو،آلن(1375).  فرهنگ علوم اجتماعى، مترجم: باقر ساروخانى، تهران: کیهان.
چلبی، مسعود (1391). جامعه شناسی نظم: تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران: نشر نی.
حاجی حیدری، حامد (1388). آنتونی گیدنز؛ مدرنیت. زمان. فضا، تهران: انتشارات اختران.
حسامی، فاضل (1388). « اسلام و نظم اجتماع»،  معرفت، ش 139، ص33-11. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
حقیقت، سید صادق(1386). از ساختار گرایی تا پساساختار گرایی، فصلنامه روش شناسی علوم انسانی، ش51، صص91-110.قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
دریفوس،هیوبرت و رابینو،پل(1379). میشل فوکو،فراساختارگرایی و هرمنوتیک،مترجم:حسین بشیریه، تهران: نشر نی.
رجبی، محمود(1385). تاریخ تفکر اجتماعی اسلام، تهران: سمت.
ریترز، جورج(1381).  نظریۀ جامعه‌شناسی، مترجم: محسن ثلاثی، تهران: علمی.
ریتزر، جرج (1389). مبانی نظریة جامعه‌شناختی معاصر و ریشه‌های کلاسیک آن، مترجم: شهناز مسمی‌پرست، تهران: ثالث.
ساروخانى، باقر (1370). دائرة المعارف علوم اجتماعى، تهران: کیهان.
ستوده، هدایت الله ( 1398). تاریخ اندیشه های اجتماعی در اسلام، تهران: ندای آریانا.
سیدمن، استیون(1386). کشاکش آرا در جامعه‌شناسی، ترجمه هادی جلیلی،تهران: نشر نی.
سیف، حمیدرضا(1379). جامعه شناسی ابن خلدون، تهران: نشر جوانان موفق.
شریعتمداری، علی(1390). روان‌شناسی تربیتی، اصفهان: مشعل.
طباطبائی، محمد حسین(1380).  تفسیر المیزان،قم:  انتشارات لب المیزان.
طوسی، خواجه نصیرالدین (1391). اخلاق ناصری، مترجم: مجتبی مینوی و علیرضا حیدری،  تهران: خوارزمی.
عصاریان نژاد، حسین؛ مؤمنی، اسکندر (1390). «تبیین و ترسیم مولّفه ها و شاخصه های تولید اختلال و بی نظمی اجتماعی»، فصلنامه امنیت، شماره1، ص 199-123.
فارابی، ابونصر(1991).  السیاسه المدینه، بیروت: انتشارات مکتبه الهلال.
فارابی، ابونصر(1995). آراءاهلالمدینهالفاضلهومضادتها، بیروت: انتشارات مکتبه الزهراء.
فرهادى، مرتضی (1373). «نظریه هاى همکارى در کار اندیشه ورزان و دانشمندان علوم اجتماعى و دلایل کم توجهى نسبى به آن»، فصلنامه تعاون و کشاورزى، ش 1و2 .تهران: موسسه کار و تأمین اجتماعی.
فریزبی، دیوید و سه یر، درک( 1374 ). جامعه ، مترجم: احمد تدین و شهین احمدی،اصفهان: نشر آران.
فوکو، میشل ( 1385). پیدایش کلینیک ، مترجم: یحیی امامی، تهران: نشر نقش و نگار.
قائمی‌نیا، علیرضا(1379).  درآمدی به منشا دین، قم: معارف.
کالهون، کرایگ‌ (١٣٨٩‌). نظریه اجتماعی و سیاست هویت، مترجم: مـحمد‌ قلی پور‌ و علی‌ محمدزاده‌ ، تهران: جامعه شـناسان.
کرایب، یان (1385). نظریه اجتماعی مدرن، مترجم: عباس مخبر، تهران: نشر آگاه.
کسل، فیلیپ (1387). چکیده آثار آنتونی گیدنز، مترجم: حسن چاوشیان، تهران: انتشارات ققنوس.
کوزر، لوییس(1380). زندگی و اندیشه‌ بزرگان جامعه‌شناسی، مترجم: محسن ثلاثی، تهران: علمی.
کوهن، پرساى اس(1381). نظریه اجتماعى نوین،مترجم: یوسف نراقی، تهران: شرکت سهامی انتشار .
کالینیکوس، الکس ( 1383 ). درآمدی تاریخی بر نظریه اجتماعی ، مترجم: اکبر معصوم بیگی، تهران: نشر آگاه.
گیدنز، آنتونی (1384 (الف)). پیامدهای مدرنیته، مترجم: محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز.      
گیدنز، آنتونی (1384 (ب)). چشم‌اندازهای جهانی، مترجم: محمدرضا جلائی‌پور، تهران: طرح نو.
محسنی،منوچهر(1390). مقدمات جامعه‌شناسی، تهران: دوران.
مصباح یزدی، محمدتقی (1379).  قرآن در آیینه نهج البلاغه. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مهاجرنیا، محسن ( 1380 ). اندیشة سیاسی فارابی، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیة قم.
نصر، حسین(1387). علم و تمدن در اسلام، تهران: انتشارات خوارزمی
وبر، ماکس ( 1373 ). اخلاق پروتستان و روح سرمایه داری ، مترجم:  پریسا منوچهری کاشانی و عبدالکریم رشیدیان، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
وثوقی، منصور و نیک خلق، علی اکبر (1395). مبانی جامعه شناسی، تهران: بهینه
ورسلی‌، پیترز (1388). نظم‌ اجتماعی‌ در‌ نظریه‌های جامعه‌شناسی. مترجم: سعید معیدفر‌. تـهران: مـوسسه فرهنگی انتشاراتی تبیان.
یوسف زاده، حسن (1385). «نظم اجتماعی در اسلام»، ادیان  و عرفان، مجله معرفت،  شماره103، ص48-60.قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
یوسفیان، جواد (1379). نظریه های جامعه شناسی، تهران: نشر مرندیز
 
Crossman, A.(2013), 'Sociological Theories', available athttp://sociology .about.com/od/Sociology101/tp/Major-Sociological Frameworks.
Giddens, Anthony (1984). The Constitution of Society,Berkeley: University of California Press.
International Encyclopedid of the Scoial Sciences,(1972).The Mac Millan company, The Free Press, New York - London, Reprint Edition, vol.3-4, p. 384.
Janoff-Bulman R, Carnes NC (2016). Social Justice and Social Order: Binding Moralities across the Political Spectrum. PLoS ONE 11(3): e0152479. journal.pone.0152479.
Shepherdson Charles (1995). history and the real: fucault with Lacan, university of Missouri at Columbia.
Zizek Slavoj (2001). Did some body say totalitarianism? Verso.