نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
چکیده
واژه «پیشرفت علم» اولین بار در قرن 19 توسط ویلیام وول (William Whewell) مطرح شده است. سؤال اصلی این مقاله این است که دیدگاه پوزیتیویستی، دیدگاه «تقرب به واقعیت» و دیدگاه توماس کوهن دربارۀ «پیشرفت علم» چیست؟ و چه نقدهایی بر این دیدگاه‌ها وارد است؟ و از سوی دیگر اسلام چه نظری دربارۀ پیشرفت علم دارد؟ پوزیتیویست‌های منطقی برای علم، خصلتی انباشتی قائل بودند سرانجام پیشرفت علم را به اتحاد علوم و تقلیل آن به فیزیک ختم کردند. پوپر اما منطق استقرایی پوزیتیوست‌ها را بر‌نمیتابد و طبق منطق قیاسی، روش حدس و ابطال را معرفی می‌کند. بدین صورت که فرضیات علمی مطرح و نقد میشوند؛ رشد و پیشرفت علم هم در مسیر نیل به واقعیت رخ میدهد. کوهن معتقد است که نظریات قبل و بعد از انقلاب علمی، نظریه‌های کاملاً متفاوتی‌اند که به‌طور بنیادی با نظریه متقدم خود تفاوت دارند. این تفاوت آنچنان زیاد است که نمی‌توان دو پارادایم را با یکدیگر قیاس کرد؛ بنابراین تکیه‌کردن بر پیشرفت بیمورد است. البته کوهن بعدها این رویکرد خود را اصلاح کرد.
از منظر معرفت‌شناسانه، اسلام حقیقت‌گرا است و تن به نسبی‌گرایی یا واقع‌نمایی نمی‌دهد. در نگاه اسلامی حرکت مبتنی بر شناخت و تکاملی است؛ لذا با رویکردهای پوپری و کوهنی متفاوت است. اسلام از وجود حقیقت عدول نمی‌کند اما از سوی دیگر منابع معرفت قایل دسترس مانند حواس را نیز برای تحصیل حقیقت کافی نمی‌داند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The viewpoints of the philosophy of science schools on " Progress of Science "; Looking at the views of Islam
نویسندگان [English]
- Amir Etemadi Bozorg
- Mohmmad Reza Aram
- Jafar Hasankhani
PhD student of political thought of the Institute of Humanities and Cultural Studies
چکیده [English]
The term " Progress of science" belongs to the contemporary era and was first introduced by William Whewell in the 19th century. The main question of this article is that what is the positivist viewpoint, the "Approach to the Truth" and Thomas Kuhn's view of " Progress of Science "? And what are the criticisms of these views? And on the other hand, what is Islam's theory of the progress of Islam? The logical positivists for science have accumulated an accumulation of character, eventually culminating in the Progress of Science to the unity of science and its reduction to physics and its globalization. Popper, however, does not neglect the inductive logic of positivists, and, according to deductive logic, introduces the guessing and annihilation method in explaining the progress of science. As scientific hypotheses are raised and criticized, the growth and development of science occurs both in this context and in the path to truth and reality. Cohen believes that the prior and theories of the scientific revolution are completely different theories that differ fundamentally from their earlier theory. This difference is so great that it is impossible to compare the two theories, so relying on progress. Kuhn later, of course, corrected this approach.
In the religious view, given that truth exists as an environment, it is hierarchical, and the world tries to enter the realm of reality by plotting the theory and moving towards the truth.
کلیدواژه‌ها [English]
- Progress of Science
- Popper
- Kuhn
- Positivism
- Falsification
- Scientific realism
- Islam
)