نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

• محسن بهرام نژاد

گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران

چکیده

ابن سینا با نگاه نقادانه ای که نسبت به آراء منطقی ارسطو و فارابی داشت در سایۀ نبوغ خود نظام منطقی را بنا گذاشت که بسیار نوگرایانه بود، و به همین جهت نام وی طلایه دار اوج منطق دورۀ اسلامی به ویژه در شرق جهان اسلام شناخته می شود. او خلاقانه منطق ارسطویی را با مفاهیم اسلامی درآمیخت، و ابزار عقل و جدل را به خدمت دین درآورد، و کلام و فلسفۀ اسلامی را در برابر بدبینی و بی دینی استحکام بخشید، و به سرعت در مراکز علمی ایران، اساس آموزش، پژوهش و اندیشه قرار گرفت و با نشیب و فراز تا دوران جدید استمرار یافت. در چشم انداز تاریخی یکی از مقاطعی که از این منظر پراهمیت است و با میراث علمی نسبتاً چشم نوازی در قالب شرح، تفسیر، تحشیه و تعلیق همراه بوده دوران صفوی است. بی گمان این مهم با تحولات فکری و مذهبی در همان دوره پیوستگی های تنگاتنگی داشته، و در نگاهی فراتر موجبات استحکام فلسفه و کلام و اصول فقه شیعۀ امامی را فراهم آورد. جستار حاضر با نگاهی تاریخ پژوهانه و با پرهیز از مباحث ساختاری و محتوایی در آثار منطقیون به بررسی این نوع فعالیت ها در آن دوره می پردازد.

کلیدواژه‌ها

• منطق
• منطق سینوی
• شارحان
• مدارس شیعی
• صفویه

عنوان مقاله [English]

A Historical Reflection on the Sinavi Logic in the Safavid Period

نویسنده [English]

• Mohsen Bahramnejad

Department of History, Faculty of Literature and Humanities, IKIU, Qazvin, Iran

چکیده [English]

Ibn Sina according to critical attitude towards the ideas of Aristotle and Farabi's logic in the shadow of his creativity, he built a rational system that was highly innovative, and so his name is the culmination of the logic of the Islamic era, especially in the East of the Islamic world. He creatively integrated Aristotelian logic with Islamic concepts, and he put religion into the service of reason and argument, and he strengthened Islamic theology and philosophy against evil and unbelief, and since then, quickly in Iranian science centers, Sinai logic was the basis of education, research and thought, and continued until the new era, with ups and downs. In historical perspective, one of the times that this view is worthy of reflection and with a relatively eye-catching academic heritage in the form of commentary and suspension, it was accompanied by the Safavid era. Undoubtedly, this has been closely linked with intellectual and religious developments during the same period, and in a broader perspective, the foundations for the consolidation of philosophy and theology and the principles of Imami Shiite jurisprudence created. The present study with a historical look and by avoiding structural and content discussions in the works of logicians, evaluates these activities in during that period.

کلیدواژه‌ها [English]

• Logic
• Sinavi Logic
• Commentators
• Shiite schools
• SAFAVID