نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار فلسفه، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی

2 کارشناس ‌ارشد فلسفه، دانشگاه امام خمینی

چکیده

یکی از مسائل مهم در فلسفۀ دکارت دور دکارتی است. این مسئله را اولین‌بار معاصران دکارت مطرح کردند؛ این‌که دکارت معتقد است: «اگر من یقین داشته باشم که خداوند وجود دارد و فریب‌کار نیست، می‌توانم یقین داشته که هر آن‌چه را به طور واضح و متمایز ادراک کرده‌ام صحیح است» و «فقط در صورتی که در ابتدا یقین داشته باشم که هر آن‌چه را به ‌طور واضح و متمایز ادراک کنم صحیح است، می‌توانم یقین داشته باشم که خداوند وجود دارد و فریب‌کار نیست»؛ یعنی یقین به دو قضیۀ «خداوند وجود دارد و فریب‌کار نیست» و «هر آن‌چه به نحو واضح و متمایز ادراک کنم صحیح است» منوط ‌به یک‌دیگر است و بنابراین مستلزم دور است. برای حل مسئلۀ دور دکارتی راه‌حل‌های متعددی ارائه شده است که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از راه‌حل حافظه، راه‌حل یقین دوگانه و راه‌حل مبتنی بر تفسیر روان‌شناسانه. در این مقاله راه‌حل حافظه و نقد آن را بررسی می‌کنیم که بنا بر آن خداوند ضامن دقت حافظۀ ماست، نه ضامن درستی ادراکات واضح و متمایز.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Problem of Cartesian Circle in The Demonstration of God’s Existence: The Solution of Memory and Its Critique.

نویسندگان [English]

  • Seyyed Masoud Seif 1
  • Parisa Vafamand 2

1

2

چکیده [English]

Cartesian circle is a well-known topic. This issue first put forward by his contemporaries to the extent that according to Descartes “if I am certain that God exists and is not deceiver, I can be certain that whatever I perceive clearly and distinctly is true.” and “only if I first be certain that whatever I perceive clearly and distinctly is true, then I can be certain that god exists and is not deceiver.” That is, certainty of the two propositions: “God exist and is not deceiver”, and “whatever I perceive clearly and distinctly is true”, depend on each other and it entails circle. There is several solution for Cartesian circle among which the solution of memory, of twofold certainty, and of psychological interpretation are very important. This article deals whit the solution of memory, according to which God guarantees our memory rather than the truth of our clear and distinct perceptions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keyword: Cartesian Circle
  • God
  • Clear and Distinct Perceptions
  • Certainty
منابع
دکارت، رنه (1317). گفتار در روش راه‌برد عقل، محمدعلی فروغی، تهران: زوار.
دکارت، رنه (1364). اصول فلسفه، ترجمۀ منوچهر صانعی دره‌بیدی، تهران: آگاه.
دکارت، رنه (1372). قواعد هدایت ذهن، ترجمۀ منوچهر صانعی دره‌بیدی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
دکارت، رنه (1381). تأملات در فلسفۀ اولی، ترجمۀ احمد احمدی، تهران: سمت.
دکارت، رنه (1384). اعتراضات و پاسخ‌ها، ترجمه و توضیح علی م. افضلی، تهران: علمی فرهنگی.
 
Cottingham, J. et al. (1991). CSMK, Vol. 3, Cambridge University Press.
Doney, Willis (1955). ‘The Cartesian circle’, The History of Ideas, Vol. 16, No. 3
Frankfurt, Harrym (1962). ‘Memory and the Cartesian Circle’, in Rene Descartes: critical assessments, Georges J. D. Moyal (ed.), Routledge.
Van Cleve, James (1979). ‘Foundationalism, Epistemic principles, and the Cartesian circle, Oxford Readings in Philosophy Descartes’, in Philosophical Review, John Cottingham (ed.), Vol. 88.
Williams, Bernard (1980). ‘The Cartesian circle’, Analysis, Vol. 40, No. 2.