نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، امام صادق

چکیده

چکیده
حکم‌رانی خوب الگوی جدیدی برای توسعۀ پایدار انسانی است تا به موجب آن جوامع بتوانند از همۀ توان‌مندی‌های خود در توسعۀ همه‌جانبه استفاده کنند. جامعۀ مدنی مستحکم به هم‌راه دولتی پویا، قوی و توسعه‌خواه می‌تواند زمینه‌های ایجاد حکم‌رانی خوب و در نتیجه توسعۀ همه‌جانبه را با کم‌ترین زیان و آسیب ممکن به پیش ببرد. محققان شش عامل را برای تحقق «حکم‌رانی خوب» لازم دانسته‌اند که عبارت‌اند از: قانون‌گرایی، شفافیت، مسئولیت و پاسخ‌گویی، کارایی و اثربخشی، مشارکت‌طلبی، عدالت‌محوری، فسادستیزی و رفق و مدارا. در همین راستا، در پژوهش حاضر می‌کوشیم تا با کاوش در سیرۀ عملی و نظری امام علی (ع) شاخص‌های حکم‌رانی خوب را با روش توصیفی ـ تحلیلی استخراج کنیم و مورد بررسی و سنجش قرار دهیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Indices of Good Governance in Notion and Action of Imam Ali (A.S.)

نویسندگان [English]

  • Jalal Darakhsheh 1
  • Jabbar Shojaei 2

چکیده [English]

Abstract:
Good governance is a new pattern for a stable human development which empowers societies to utilize their capabilities for a comprehensive development. Civil society along with a dynamic, powerful and expansionist state could further the basis of developing good governance and therefore comprehensive development with the least possible damage. Scholars have postulated six factors for the realization of “Good Governance” including: Legalism, transparency, accountability, efficiency and effectiveness, partnership seeking, justice-orientedness, anti-corruption, lenience and toleration. In this regard, this research tries to extract, review and evaluate the indices of good governing by probing in the practical and theoretical tradition of Imam Ali (A.S.) using descriptive-analytical method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key terms: Imam Ali (A.S.)
  • Governance
  • practical tradition
  • State
  • Politics
منابع
قرآن کریم.
الأربلی، أبی الفتح (1981). کشف الغمّة فی معرفة الأئمّة، بیروت: دارالکتاب الإسلامی.
استیگلیتز، جوزف (1382). جهانی شدن و مسائل آن، ترجمۀ حسن گلریز، تهران: نشر نی.
الامام علی (ع) (2010). نهج‌البلاغة، العراق: العتبة العلویة.
ثقفی کوفی اصفهانی، ابو اسحاق ابراهیم (1355). الغارات، تهران: انجمن آثار ملی.
جرداق، جورج (1365). الإمام علی (ع)، صوت العدالة الإنسانیة، ترجمۀ سید اسماعیل رسول‌زاده خوئی، قم: کتاب صدر.
جعفریان، رسول (1379). حیات فکری و سیاسی امامان شیعه (ع)، قم: صدر.
حسن‌زاده آملی، حسن (1390). انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه، قم: الف. لام. میم.
دخیل علی، محمدعلی (1982). أئمتنا، الجزء الأول، بیروت: دار المکتبة الإمام الرضا (ع) و دار المرتضی.
درخشه، جلال (1386). «عدالت از دیدگاه امام علی (ع)»، دوفصل‌نامۀ علمی ـ پژوهشی دانش سیاسی، ش 5.
درخشه، جلال و سیرت محمدی (1392). «رفق و مدارا در سیرۀ سیاسی امام علی (ع)»، فصل‌نامۀ نهج‌البلاغه، س 10، بهار.
دلشاد تهرانی، مصطفی (1387). دولت آفتاب اندیشۀ سیاسی و سیرۀ حکومتی امام علی (ع)، تهران: دریا.
دلشاد تهرانی، مصطفی (1390). رایت درایت اخلاق مدیریتی در عهدنامۀ مالک اشتر، تهران: دریا.
الراوندی، قطب الدین (1409). الخرائج والجرائح، قم: مؤسسة الإمام المهدی.
رحمانی همدانی، احمد (1376). امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام، ترجمۀ حسین استادولی، تهران: منیر.
رسولی محلاتی، سید هاشم (1404). زندگانی حضرت امیرالمؤمنین (ع)، ج 1، تهران: علمیة اسلامیه.
رشاد، علی‌اکبر (1380). دانش‌نامۀ امام علی علیه السلام، ج 13، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
زینی دحلان، احمد (بی‌تا).  السیرة الحلبیة، ج 1، بیروت: دار الإحیاة التراث العربی.
شریف‌زاده، فتاح و رحمت‌الله قلی‌پور (1382). «حکم‌رانی خوب و نقش دولت»، فرهنگ مدیریت، س 1، ش 4.
الشیخ المفید، محمد بن نعمان (1979). الإرشاد، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
شیخ مفید، محمد بن نعمان (1367). نبرد جمل، ترجمۀ محمود مهدوی، تهران: نشر نی.
الصدر، محمدصادق (1975). حیاة أمیرالمؤمنین (ع)، بیروت: دار التعارف و دار الأنوار.
الطباطبایی، محمدحسین (1394). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: اسماعیلیان.
طبرسی، محمد بن علی (1403). الإحتجاج، مشهد: نشر مرتضی.
الطریحی النجفی، فخرالدین (1993). المنتخب فی جمع المراثی و الخطب «الفخری»، قم: الشریف الرضی.
طه حسین (بی‌تا). الفتنة الکبری علی وبنوه، مصر: دار المعارف.
العاملی، سید جعفر مرتضی (2010). الصحیح من سیرة الإمام علی علیه السلام، بیروت: المرکز الإسلامی للدراسات.
عباس‌نژاد، محسن (1389). سیرۀ مدیریتی امام علی علیه‌السلام، مشهد: بنیاد پژوهش‌های قرآنی حوزه و دانشگاه.
عبدالمقصود، عبدالفتاح (1360). المجموعة الکاملة الإمام علی علیه السلام، بیروت: مکتب التربیة و مکتبة العرفان.
قدردان قراملکی، محمدحسن (1382). مدارا و خشونت در مکتب علوی، قم: بوستان کتاب.
قلی‌پور، رحمت‌الله (1387). حکم‌رانی خوب و الگوی مناسب دولت، تهران: معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی.
قمی، شیخ عباس (1350). منتهی الآمال؛ زندگانی چهارده معصوم، تهران: مؤسسۀ مطبوعاتی حسینی.
کعبی، عباس (1390). بایسته‌های حکم‌رانی در فرمان حکومتی امیرالمؤمنین به مالک اشتر، تهران: مؤسسۀ عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی.
مجلسی، محمدباقر (1983). بحارالأنوار، ج 38، مؤسسة الوفاء.
مطهری، مرتضی (1368). سیری در سیرۀ ائمۀ اطهار، تهران: صدرا.
میری، احمد و جعفر خیرخواهان (1383). حکم‌رانی خوب بنیان توسعه، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس.
نصری، عبدالله (1388). تحلیل شخصیت امام علی علیه‌السلام از دیدگاه علامه جعفری، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
نقیبی مفرد، حسام (1389). حکم‌رانی مطلوب در پرتو جهانی شدن حقوق بشر، تهران: نشر دانش.
 
Avellaneda Sebastian Dellepiane (2006). Good Governance Institutions and Economic Development: Beyond the Conventional Wisdom, Barselona.
Mohammed, Anne-Marie (2011). Good Governance and Growth in Developing Countries, j Ind Compet Trade.
Rowntree, Joseph (2009). The Good Governance standard for public services, London: OPM and CIPFA.
Vries de, Michiel (2013). ‘The Challenge of Governance’, The Innovation journal, V. 18, N. 1.