نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه تبریز

چکیده

چکیده
در این مقاله می‌خواهیم نشان دهیم که هرچند پیرس منطق‌دان، دانش‌مند و فیلسوفی پراگماتیست است، رگه‌های قوی دینی در نظام فکری او (به‌ویژه در اواخر عمرش) با فلسفۀ علمی او پیوند ناگسستنی دارد. بر اساس این دیدگاه، این نوشته با استناد به آثار پیرس در پی نشان دادن این رگه‌های دینی در قالب «پیوند علم و دین» در اندیشۀ این متفکر امریکایی است. پیرس تبلور این پیوند را در روش علمی نشان می‌دهد و معتقد است که روش علم باید «روح» علمی داشته باشد و این روح همان میل به یادگیری حقیقت است که در علم و دین وجود دارد. پیرس معتقد است که علم و دین با تکیه بر این روحیه می‌توانند در راستای هم حرکت کنند و او حتی از دین علم در این حیطه یاد می‌کند. بنابراین، پیرس با روحیۀ دینی به علم می‌نگرد و این امر در دورۀ سوم فکری او در قالب مقالات و نوشته‌هایش کاملاً آشکار است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Relation between science and religion in C.S. pierce

نویسنده [English]

  • Muhammad Asghari

چکیده [English]

abstract                                                                               
This article tries to show that C.S. pierce as a logician, scientist and philosopher, has religious attitudes in scientific thinking (especial at late period of his life) and such attitudes are relate essential to  his scientific philosophy. According to this view, it can be said that the current study want to show that attitude exists in Pierce's works as relationship between science and religion. He belies that this relation has been manifested in scientific method and refers to it as "spirit" or "scientific spirit" or "to want to learn the truth.” He says that there is in religion and science such attitude. According to Pierce, both of them are at one and same direction of this spirit, even he noted religion of science in late period of his life and the issue has been manifested in his work

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: religion
  • science
  • Pragmatism
  • scientific method
  • scientific spirit
  • theology and Pierce
منابع
اسکفلر، اسرائیل (1366). چهار پراگماتیست، ترجمۀ محسن حکیمی، تهران: نشر مرکز.
 
Anderson, Douglas R. (1995). Strands of System: The Philosophy of Charles Peirce, Purdue University Press.
Anderson, Douglas (2004). ‘Peirces Common Sense Marriage of Religion and Science’, The Cambridge Companion to Peirce, edited by Cheryl Misak, Cambridge University Press.
Brent, Joseph (1998). Charles Sanders Peirce: A Life, Indiana University Press.
Brunning, Jacqueline and Paul Forster (1997). The Rule of Reason: The Philosophy of Charles Sanders Peirce, University of Toronto Press Incorporated.
Corrington, Robert (1993). Introduction to C. S. Peirce, an: Philosopher, Semiotician, and Ecstatic Naturalist (Maryland: Rowman and Littlefield).
Dewey, John, Larry Hickman and Thomas M. Alexander (1998). The Essential Dewey: Pragmatism, education, democracy, Vol. 1, Indiana University Press.
Kelly, Parker, C. S. (1990). ‘Peirce and the Philosophy of Religion’, The Southern Journal of Philosophy, Vol. 28, No. 2.
Peirce, C. S (1958). Collected Papers of Charles Sanders Peirce, 8 vols, edited by Charles Hartshorne, Paul Weiss, and Arthur W. Burks (Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts, 1931-1958.
Peirce, C. S (1989). Writings of Charles S. Peirce: 1879-1884, Indiana University Press.
Peirce, C. S (1893). ‘The marriage of Religion and Science’, The Open Court, Vol. vii, No. 286.
Peirce, C. S (1930). The Charles S. Peirce manuscripts, The Open Court Publishing Company, Company Records.
Rorty, R. (2004). Is There a Conflict between Science and Religion, at
Shook, John R. (2011). ‘Peirce’s pragmatic theology and stoic religious ethics’, Journal of Religious Ethics, Vol. 39, No. 2.
Slater, Michael (2014). Pragmatism and the Philosophy of Religion, Cambridge University Press.
William James, John Dewey, John M. Capps and Donald Capps (2005). James and Dewey on Belief and Experience, University of Illinois Press.