نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیارفلسفه، دانشگاه امام خمینی

چکیده

چکیده
از جمله برهان‌های اقامه‌شده بر وجود خدا برهان صدیقین است. امتیاز این برهان بر سایر برهان‌ها آن است که در آن از هیچ‌ یک از مخلوقات خدا برای اثبات وجود خدا استفاده نشده است.
تقریر ملاصدرا و تقریر علامه طباطبایی دو تقریر از این برهان است. در این مقاله نشان داده شده است که این دو تقریر، برخلاف تفاوت ظاهری و برخلاف تلقی مشهور، در اصل تفاوتی ندارند و هر دو، بعد از قبول اصالت وجود، چیزی جز تأمل در حقیقت وجود، که وجودش به ضرورت ازلی موجود و بنابراین واجب‌الوجود است، نیستند. در ضمن، در مقاله نشان داده شده است که تقریر علامه طباطبایی مبتنی بر اصالت وجود است، نه اصالت واقعیت. هم‌چنین، هیچ ‌کدام از دو تقریر، در واقع، برهان نیست (چون در آن‌ها حد وسطی وجود ندارد). برهان صدیقین صرفاً بیانی است از بداهت وجود خدا.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Seddiqin Arqument in mulla sadra's words and Allameh Tabatabaee's words

نویسنده [English]

  • Seyyed Mohammad hakak

چکیده [English]

Among the arguments presented to prove God is Seddiqin argument. The advantage of this argument to other arguments is that it does not use any creatures of God to prove the existence of God. Tow versions of this argument are Mulla Sadra's and Allameh Tabatabaee's. This paper depicts that these arguments - contrary to their apparent difference and common understanding - are not essentially different, and both - after admitting the principiality of existence - are nothing but reflection in the truth of absolute pure existence, the existence of which is an eternal necessity and thus necessary being. Furthermore the paper shows that Allameh Tabatabaee's argument is based on the principiality of existence and not on the principiality of reality. Also neither of the arguments is, in fact, an argument (becase they have no midle term). The Seddiqin argument is just a statement of the evidence of the existence of God.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Seddiqin argument
  • Mulla Sadra
  • Allameh Tabatabaee
  • the truth of pare existence
  • necessary being
  • evidency
ابن سینا، ابوعلی (1363). المبدأ والمعاد، به اهتمام عبدالله نورانی، تهران: دانشگاه مک گیل و دانشگاه تهران.
ابن سینا، ابوعلی (1413 ق). الاشارات و التنبیهات (مع شرح النصیر الدین الطوسی)، تحقیق سلیمان دنیا، القسم الثالث، بیروت: مؤسسه النعمان.
الاصفهانی، اسماعیل (1391). شرح الحکمه العرشیه، تحقیق محمدمسعود خداوردی، تهران: مؤسسة پژوهشی حکمت و فلسفة ایران.
جوادی آملی، عبدالله (1386). تبیین براهین اثبات خدا، تهران: اسراء.
حسن‌زاده آملی، حسن (1365). نصوص الحکم بر فصوص الحکم، تهران: مرکز نشر فرهنگی رجاء.
حکاک، سید محمد (1385). منطق: معیار تفکر، تهران: سمت.
شیرازی، صدرالدین محمد (1363). کتاب المشاعر، به اهتمام هنری کربین، تهران: کتاب‌خانة طهوری.
الشیرازی، صدرالدین محمد (1363). مفاتیح الغیب، صححه و قدم له محمد خواجوی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
الشیرازی، صدرالدین محمد (1410 ق). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، ج 6، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
طباطبایی، محمد حسین (1350). اصول فلسفه و روش رئالیسم، مقدمه و پاورقی مرتضی مطهری، ج 5، قم: دارالعلم.
الطباطبایی، محمدحسین (1404 ق). نهایه الحکمه، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
عبودیت، عبدالرسول (1386). درآمدی به نظام حکمت صدرایی، ج 2، تهران و قم: سمت و مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مطهری، مرتضی (1357). علل گرایش به مادیگری، تهران: حکمت.