نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• حامد صفایی‎پور ¹
• سیدمحمدعلی حجتی ²
• ابراهیم آزادگان ³
• لطف‎اله نبوی ⁴

¹ دانشجوی دکتری فلسفۀ علم دانشگاه تربیت‌مدرس

² دانشیار دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس

³ استادیار دانشگاه صنعتی‌شریف، دانشکدۀ فلسفۀ‌علم

⁴ دانشیار دانشگاه تربیت‌مدرس دانشکدۀ علوم‌‎‎انسانی

چکیده

چکیده
موضوع پژوهش حاضر بررسی نقادانۀ چالش استاندارد دربارۀ صورت‎بندی نوینی از برهان نظم است؛ چالشی معرفت‎شناسانه که با تلقّی فلسفی خاصی از اصل آنتروپیک (/ اصل)، به برهان تنظیمِ ظریفِ کیهانی (/ برهان) وارد شده‎ است. بر مبنای این چالش، ابراز شگفتی ما از مشاهدۀ جهانی پذیرای حیات، که احتمال پیشینی آن بی‎اندازه ناچیز است، بی‎مورد است، چراکه انسان نمی‎تواند خود را در جهانی که با شرایط حضورش وفق ندارد، ببیند. بنابراین، برهان متهم به استنتاج نتایجی است که صرفاً «معلول مشاهدۀ گزینشی» است و ارزش دیگری ندارد (چالش آنتروپیک). در مقام دفاع از برهان، دو خطا را مدعی می‎شویم: 1. خطای معرفت‎شناختی: نخست، نشان ‎می‎دهیم این چالش در بُن‎مایه‎های انتقادهای هیوم به برهان تمثیلی نظم وجود دارد و آن این است که منشأ انتزاع نظم، وهمی (و نه واقعی) است. آنگاه، از برهان در برابر این چالش دفاع می‎کنیم. نشان‎می‎دهیم اصل امری نه صرفاً نظری، بدیهی و همان‎گویانه، بلکه تحقیق‎پذیر، ناظر به‌واقع، وابسته به استش (/ وضعیت) جهان است. استدلال به سود نظم را بر اساس این مقدمات شکل می‎دهیم؛ 2. خطای روش‎شناختی: جست‎زدن از استدلال بر مبنای نظم به استدلال به سود نظم را خطای روش‎شناختی می‎نامیم و آن را دربارۀ ردیۀ معرفت‎شناختی سوبر (Sober) در چالش آنتروپیک وارد می‎دانیم. درنهایت، از معقولیت برهان در برابر چالش استاندارد دفاع می‎کنیم.

کلیدواژه‌ها

• : وجود خداوند (Existence of God)
• استدلال «به سود/ بر مبنای» نظم (Argument “to/from” Design)
• اصل آنتروپیک (/ انسان‎مداری) (Anthropic Principle)
• برهانِ تنظیمِ ظریف (Fine-Tuning Argument)
• چالش آنتروپیک (Anthropic objection)
• معلولِ مشاهدۀ گزینشی (/ اثر گزینشی در مشاهده) (Observation Selection Effect)
• الیوت سوبر (Elliot Sober)

عنوان مقاله [English]

Anthropic Principle and its Role in Cosmological Fine-Tuning Argument: A Review and Critique of Views

نویسندگان [English]

• Hamed Safaeipour ¹
• Sayyed Mohammad Ali Hojjati ²
• Ebrahim Azadegan ³
• Lotfollah Nabavi ⁴

¹

²

³

⁴

چکیده [English]

The primary aim of the current paper is to critically examine the Standard Objection to a new revision of Design Argument. It refers to an epistemic challenge based on a philosophical interpretation of the Anthropic Principle (AP), i.e. Anthropic Objection (AO) to the Cosmological Fine-Tuning Argument (CFTA). According to AO, being surprised by observing the Life-Permitting Universe (LPU), which has a very low antecedent probability, is improper, because human cannot find himself in a universe which is not compatible with his existence. The argument, therefore, is accused to infer results that arise from the Observation Selection Effect (OSE) and has no other value. To respond to this objection, we point out and clarify two mistakes: first, an epistemological one, and second, a methodological one. First, we will show that AO is rooted in Hume’s criticism of Analogical Design Argument (ADA), according to which the source of abstraction of the notion of Design is a kind of illusion. We claim that AP is not tautological or trivial, but rather it is verifiable, and corresponds to reality and state of affairs. Secondly, we argue that stepping out from Argument from Design to Argument to Design is a methodological mistake committed by Elliott Sober. Finally, we defend the rationality of CFTA against the Standard Objection

کلیدواژه‌ها [English]

• Existence of God
• Argument “to/from” Design
• anthropic principle
• Anthropic Objection
• Fine-Tuning Argument
• Anthropic Coincidence
• Observation Selection Effect (OSE)