نوع مقاله : روش شناسی

نویسنده

• فائز دین پرست

دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

هدف این مقاله ارزیابی انتقادی ادبیات روش‌شناسی و روش پژوهش در مورد مساله پژوهش است. اهمیت طرح مسأله در منابع روش تحقیق به وفور مورد بحث قرار گرفته است. با وجود اهمیت مساله در پژوهش، امروزه شاهد تحقیقاتی هستیم که یا فاقد مساله‌اند و یا در بیان مساله ضعف دارند. برای بسیاری از محققان، به ویژه دانشجویان تحصیلات تکمیلی، انتخاب مساله، تبدیل به معضل شده است. اشکال اصلی انجاست که علی‌رغم بحث مستوفا از اهمیت مسأله، در مورد چیستی و ارکان بیان مسأله کمتر بحث شده است. مقاله حاضر میکوشد با مرور ادبیات مطرح شده در مورد ماهیت و چیستی بیان مسأله و اجزای تشکیل دهنده‌ی آن، الگویی سازوار و در عین حال کاربردی برای بیان مسأله ارائه کند. مقاله با بررسی نسبت واقعیت و معرفت در شکل‌گیری مسأله، ماهیت مسأله را امری مصنوع و برساخته محقق معرفی می‌کند که به صورت معمول در قالب دو الگوی الگوی تعارض در علم و الگوی خلأ در علم بیان می‌شود. در الگوی نخست، پژوهشگر میان واقعیت و انتظار مبتنی بر معرفت علمی خود تعارض برقرار می‌کند.

در الگوی دوم، پژوهشگر مسأله خود را در کمبودها، نارسایی‌‌ها و ناکامی‌‌های علم موجود جستجو می‌کند. این کاستی هم می‌تواند در سطح تجربی باشد؛ هم می‌تواند در سطح نظری باشد. مقاله ضمن بیان اجزا و ارکان تشکیل‌دهده هر الگو، نشان می‌دهد که این دو الگو از منطقی یگانه برخوردارند.

کلیدواژه‌ها

• تحقیق علمی
• مساله علمی
• تعارض در علم
• کشف شکاف
• خلأ در علم

عنوان مقاله [English]

Basic requirements and patterns of problem statement in scientific research studies

نویسنده [English]

• Faez Dinparast

Allameh Tabatab'i University

چکیده [English]

The purpose of this article is to critically evaluate the literature on methodology and research methods regarding the research problem. The importance of problem statement has been discussed abundantly in research method sources. Despite the importance of the problem in research, today we see research that either lacks a problem or is weak in expressing the problem. For many researchers, especially graduate students, choosing the problem has become a dilemma. The main problem is that despite the extensive discussion of the importance of the issue, there has been less discussion about the nature and elements of the issue. The present article tries to provide a coherent and at the same time practical model for problem statement by reviewing the literature on the nature and meaning of problem statement and its components. By examining the ratio of reality and knowledge in the formation of the problem, the article introduces the nature of the problem as an artificial thing created by the researcher, which is usually expressed in the form of two models: the model of conflict in science and the model of emptiness in science. In the first model, the researcher creates a conflict between the reality and the expectation based on his scientific knowledge.

In the second model, the researcher looks for his problem in the deficiencies, inadequacies and failures of the existing science. This shortcoming can also be at the experimental level; It can also be at the theoretical level. While stating the components and elements of each pattern, the article shows that these two patterns have a single logic.

کلیدواژه‌ها [English]

• Scientific research
• scientific problem
• conflict in science
• discovery of gap
• gap spotting in science