نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دکتری مبانی نظری اسلام دانشگاه فردوسی ، مشهد، ایران.

چکیده

پیشرفت‌های تکنولوژی در عرصه هوش مصنوعی و ورود به عصر پیوند دستاوردهای بیولوژیکی و دیجیتالی، دورنمایی از آرمان شهر هوش مصنوعی را به تصویر می‌کشد که در پی انتقال ساختار مغز بیولوژیکی به ماشین‌های مصنوعی است، تا جایی که عملکرد آن‌ها بتواند از عملکرد انسان کنونی پیش افتد. اما تحقق چنین آرمانی، از منظر بروس رایشنباخ با چالش‌های الهیاتی و فلسفی همراه است. در این مقاله با روش تحلیل محتوا سعی در تبیین و ارزیابی این چالش‌های ادعایی از دو منظر حکمت صدرائی و متخصصان هوش مصنوعی در حیطه‌های هویت انسانی، معنویت، پرستش خداوند، اراده آزاد و تصمیمات اخلاقی شده است. هر چند دغدغه‌های رایشنباخ قابل توجه هستند ولی به نظر می‌رسد با استناد به نظرات متخصصان با اشکالاتی از جمله عدم توجه به بقای الگوهای اولیه و بقای حق انتخاب و آگاهی، امکان انتقال احساسات مذهبی در تجربیات دینی، امکان فرض خدای واقعی به عنوان متعلق تجربه دینی، امکان تحقق مدل‌هایی از اراده آزاد و امکان گذار به آگاهی اخلاقی در هوش مصنوعی قوی مواجه است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Critique of Bruce Reichenbach's approach to human destiny and spirituality in the utopia of artificial intelligence

نویسنده [English]

  • seyed mahdi sajadi

PhD graduate in Theoretical Foundations of Islam, Ferdowsi University, Mashhad, Iran.

چکیده [English]

Advances in technology in the field of artificial intelligence and entering the era of linking biological and digital achievements, depicts the perspective of the utopia of artificial intelligence that seeks to transfer the structure of the biological brain to artificial machines, so that their performance can exceed the performance of modern humans. But the realization of such an ideal, from the point of view of Bruce Reichenbach, is accompanied by theological and philosophical challenges. In this article, by analyzing the content, an attempt has been made to explain and evaluate these alleged challenges from two perspectives of Sadra's wisdom and artificial intelligence specialists in the areas of human identity, spirituality, worship of God, free will, and moral decisions. Although Reichenbach's concerns are significant, they seem to have drawbacks, such as a lack of attention to the survival of primitive patterns and the survival of choice and awareness, the possibility of transmitting religious sentiments in religious experiences, and the possibility of assuming the true God as religious. The possibility of realizing models of free will and the possibility of transition to moral awareness is faced in strong artificial intelligence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strong Artificial Intelligence
  • Bruce Reichenbach
  • Sadra'
  • s wisdom. Human Identity
  • Religious Experience
  • Free Will
پترسون، مایکل و دیگران (1389). عقل و اعتقاد دینی، ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو.
تالیافرو، چالز (1382). فلسفه‌ی دین در قرن بیستم، ترجمه انشاءالله رحمتی، تهران: دفتر پژوهش و نشر سهروردی.
جوادی آملی، عبدالله (1382)، رحیق مختوم، بخش 5 جلد1، قم: مرکز نشر اسرا.
دریفوس، هیوبرت؛ و دیگران (1399). ذهن برتر از ماشین: قدرت شهود و خبرگی انسانی در عصر رایانه، مترجم: یاسر خوشنویس، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
سرل ، جان ار (١٣٨٢). ذهن ، مغز و علم، ترجمه امیر دیوانی، قم: بوستان کتاب.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1302ق). مجموعه رسائل التسعه، قم: مکتبه المصطفوی.
------------ (1354)، المبدأ و المعاد، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
------------ (1360)، شواهد الربوبیه فی مناهج السلوکیه، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
------------ (1363)، مفاتیح الغیب، تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران و مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
------------ (1366)، تفسیر القرآن الکریم، قم: بیدار.
------------ (1368). الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، قم: مکتبه المصطفوی.
------------ (1381)، کسر اصنام جاهلیه، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
------------ (1422ق)، شرح الهدایه الأثیریه، بیروت: مؤسسه التاریخ العربی.
کوپر، جان دابلیو (1392). «این‌همانی اشخاص اعاد ه‌شده: نقص مهلک انسان‌شناسی یگانه‌انگارانه»، در: مسیحیت و مسئله ذهن و بدن، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
مسلین، کیت (1391). درآمدی به فلسفۀ ذهن، ترجمۀ مهدی ذاکری، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
همتی مقدم، احمد رضا (1391). نظریه های مادی انگارانه ذهن، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
Calude, C. S., Dinneen, M. J., Dumitrescu, M., & Svozil, K. (2010). Experimental evidence of quantum randomness incomputability. Physical Review A, 82(2) 22102, Pp. 1-8.
Krausová, A., & Hazan, H. (2013). Creating Free Will in Artificial Intelligence. In Beyond AI: Artificial Golem Intelligence, J. Romportl, P. Ircing, E. Žáčková, M. Polák, & R. Schuster (Eds.): pp.96–109. Pilsen, Czech Republic: University of West Bohemia.
Kurzweil, R. (1999). The age of spiritual machines. New York: Viking.
Kurzweil, R. (2002). “The Evolution of Mind in the Twenty-First Century.” In Are We Spiritual Machines? edited by Jay W. Edwards, pp.12–55. Seattle, WA: Discovery Institute.
Manzotti, R. (2011). Machine Free Will: Is Free Will a Necessary Ingredient of Machine Consciousness?. In: , et al. From Brains to Systems. Advances in Experimental Medicine and Biology, vol 718, Pp. 181–191 Springer, New York, NY. https://doi.org/10.1007/978-1-4614-0164-3_15.
McCarthy, J. (2005). Simple deterministic free will. invited talk on The 7th International Symposium on Logical Formalizations of Commonsense Reasoning. http://www-formal. stanford.edu/jmc/freewill2/.
Moravec, H. (1988). Mind children: The future of robot and human intelligence. Cambridge u.a: Harvard Univ.
Reichenbach, B. R. (1978). Monism and the possibility of Life after death. Religious Studies, 14(1): 27–34.
Reichenbach, B. R. (1983). Is man the Phoenix? : a study of immortality. Washington, D.C.: University Press of America.
Reichenbach, B. R. (2021). Christianity, science, and three phases of being human. Zygon®, 56(1): 96–117.
Tse, P. (2013). The Neural Basis of Free Will: Criterial Causation. Cambridge, Massachusetts: The MIT Press.
Wallach, W., & Allen, C. (2009). Moral Machines. (C. Allen, Ed.). Oxford: Oxford University Press.