نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فلسفه موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی ره

چکیده

چکیده
جریان فکری اگزیستانسیالیسم از مغالطات مهمی رنج می برد؛ مغالطه موضوعی و اخذ عرضی به جای ذاتی یا اصالت بخشیدن به عمل به جای عامل، مغالطه روشی و بکارگیری تمثیل واستقراء ناقصِ ظنی به جای قیاس و استقراء تامِ یقینی و مغالطه هدفی و خلط هدف با وسیله.
جریان اگزیستانسیالیسم به دلیل نفوذش در عالمان و اندیشمندان علوم انسانی، آنها را تحت تاثیر خود قرار داد و سبب شد عالمان علوم انسانی از این دریچه به فکر، اندیشه و انتخاب‌های انسان بنگرند. حاصل این فرایند آن شد که علوم انسانی که تدوین می‌یافتند تا به ابعاد اجتماعی انسان توجه کنند و به آنها برسند و جامعه را به نحو صحیح اداره کنند، از این هدف باز ماندند. به عنوان مثال روانشناسی وجود گرا متاثر از اندیشمندان اگزیستانسیالیسم، آنها که انسان را محدود به یک تجربه عملی و یک حیوان محدود دنیوی دانستد، با غفلت از سرشت و طبیعت فراحیوانی انسان و نادیده گرفتن میدان وسیعی از خصوصیات مشترک، غیراکتسابی و زوا‌ل‌ناپذیر انسان مانند ادراکات، گرایشات و توانشهای ویژه، نتوانستند دریابند که این ویژگیهای زوال‌ناپذیر از تجربه زیسته قابل اسخراج نیست و نیازمند درک عقلانی و درک این حقیقت اند که انسان از دو بعد جسمانی و روحانی تشکیل یافته است.
مقاله حاضر بروش توصیفی تحلیلی، ضمن ارائه تعریف قابل دفاعی از علوم انسانی، تأثیر اشتباهات و مغالطات این جریان فکری را در موضوع، روش و هدف علوم انسانی ارزیابی خواهد کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of the Sophistries (fallacies) of Existentialism on the Human Sciences

نویسنده [English]

  • Mahmoud Namazi

Assistant Professor. Department of Philosophy of ImamKhumaini Institute

چکیده [English]

Abstract

The Impact of the Sophistries (fallacies) of Existentialism on the Human Sciences
Mental course of existentialism suffers from remarkable fallacies; Fallacies regarding the subject matter of the human sciences, such as taking accidental instead of essential and giving authenticity to the act instead of actor; methodological fallacy or fallacies regarding the methodology of the human sciences, such as employing the presumptive allegory and imperfect induction instead of surly analogy and perfect induction and object base (aiming) fallacy and to mixing target with means; mixing supreme, final perfection with free will which is mediatory perfection.
Since the course of existentialism have influenced on learned and thinkers of human sciences, this caused them to look to thoughts, reflections and selections of men through this site. The output and product of this process was that, the human sciences which were going to collect and complete human sciences unless managing and directing correctly and properly the society, they are hindered or detained from this target. As an example, influenced by existentialists’ thinkers, who limited man to a practical experience or and look at man as limited worldly animal, existential psychology neglecting beyond animal nature of man and ignoring wide unacquired and eternal common characteristics of human beings such as perceptions, tendencies and special capacities, couldn’t understand that eternal characteristics of man aren’t extracted from living experience and is in an argent need to an intellectual understanding and comprehending that human being is constructed of two dimensions, a physical one as well as spiritual one.
The present paper, participating descriptive and analytic method, while presenting an acceptable definition of human sciences will evaluate the influences of fallacies on subject, method and target of human sciences.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key Words: "Existentialism
  • " "Logical Fallacies
  • " "Humanities" or "Human Sciences"
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (بی‌تا)، الاشارات و التنبیهات، مع الشرح للمحقق، ج 1، قم: نشر البلاغة.
بلاکهام، هرولد جان (1385)، شش متفکر اگزیستانسیالیست، ترجمۀ محسن حکیمی، تهران: نشر مرکز.
پاپکین، ریچارد (1380)، کلیات فلسفه، ترجمة جلال‌الدین مجتبوی، تهران: حکمت.
جوهرى، اسماعیل ‌بن حماد (1364)،‌ الصحاح، ج 2، تهران: امیرى.
حلّى، حسن ‌بن یوسف (1371)، الجوهر النضید، قم: بیدار.
راداکریشنان، سروپالی و همکاران (1382)، تاریخ فلسفۀ شرق و غرب، تاریخ فلسفۀ غرب، ج 2، ترجمۀ جواد یوسفیان، تهران: علمی و فرهنگی.
رجبی، محمود (1380)، انسان شناسی: سلسله‌دروس اندیشه‌های بنیادین اسلامی، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
سارتر، ژان پل (بی‌تا)،‌ اصول فلسفۀ اگزیستانسیالیسم یا اصالت انسان، با تفسیر رنه لافراژ، ترجمۀ مهین‌دخت پزشک‌پور، بی‌جا: شهریار.
سارتر، ژان پل (بی‌تا)، هستی و نیستی: پدیده‌شناسی عالم هستی، ترجمۀ عنایت‌الله شکیباپور، بی‌جا: شهریار.
سلیمانى ‌امیرى، عسکرى (1381)، معیار اندیشه (منطق مقدماتى)، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینى (ره).
سیاح، احمد (بى‌تا)، فرهنگ بزرگ جامع نوین،‌ ج 43، تهران: کتاب‌فروشى اسلام.
شکرکن، حسین و همکاران (1372)، مکتبهای روان‌شناسی و نقد آن، ج 2، قم: مهر.
شهابى، محمود (1358)، رهبر خرد، تهران: کتاب‌فروشى خیام.
شهرآیینی، سیدمصطفی و راضیه زینلی (1390)،‌ «وجودِ برای دیگری از دیدگاه سارتر»، پژوهشهای فلسفی دانشگاه تبریز، س 5، ش 9.
طوسى، خواجه نصیرالدین (1326)، اساس الاقتباس، تصحیح محمدتقى مدرس رضوى، تهران: دانشگاه تهران.
کاپلستون، فردریک چارلز (1384)،‌ فلسفۀ معاصر، ترجمۀ علی‌‌اصغر حلبی، تهران: زوار.
کاپلستون، فردریک چارلز (1386)، تاریخ فلسفه، ج 9، ترجمة عبدالحسین آذرنگ و سیدمحمود یوسف‌ثانی، تهران: علمی و فرهنگی.
کاپلستون، فردریک چارلز (1386)، تاریخ فلسفه (یونان و روم)، ج 1، ترجمۀ سیدجلال‌الدین مجتبوی، تهران: علمی و فرهنگی و سروش.
مصباح، علی (1388)، جزوۀ درسی درآمدی بر فلسفة علوم انسانی و اجتماعی، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح، علی و دیگران (1391)، سند اسلامی‌سازی علوم انسانی، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح، محمدتقی (1379)، مصاحبه با دانشجویان دانشگاه اهواز.
مطهری، مرتضی (1384)، مجموعه‌آثار استاد شهید مرتضی مطهری، ج 23، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1386)، تجلی پیام در افق رسانۀ ملی: برگرفته از اندیشه‌های استاد شهید مطهری (ره)، ادارۀ کل پژوهش و آموزش سیما.
مظفر، محمدرضا (1980)، المنطق، ج 31، بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
مک‌‌کواری، جان (1377)، فلسفۀ وجودی، ترجمۀ سعید حنایی، تهران: هرمس.
ملاصدرا (1362)، منطق نوین، عبدالحسین مشکوه‌الدینى، تهران: آگاه.
ملکیان، مصطفی (1379)، تاریخ فلسفۀ غرب، ج 4، قم: پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه.
نبویان، سیدمحمود (1385)، «مغالطات»، فصل‌نامۀ علمی پژوهشی معرفت فلسفی، ش 11.
نمازی، محمود (1397)، «بررسی پدیدارشناسی به‌مثابۀ مبنای معرفت‌شناختی اگزیستانسیالیسم»، فصل‌نامۀ علمی پژوهشی معرفت فلسفی، س 16، ش 62.
نیچه، فریدریش (1375)، چنین گفت زرتشت، ترجمۀ داریوش آشوری، تهران: آگاه.
 
Crowell, Steven (2017), “Existentialism”, The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta (ed.), <https://plato.stanford.edu/ archives/ win 2017/entries/existentialism/>.
Paton, H. J. (1962), The Modern Predicament, New York: Macmillan.
Sartre, Jean Paul (1956), Being and Nothingness: An Essay on Phenomenological Ontology, trans. Hazel Barnes, New York: Philosophical Library.