نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جمعیت‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز

2 کارشناس‌مسئول پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

3 کارشناس‌ارشد جمعیت‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

در عصر حاضر ، موضوع سقط جنین به‌عنوان یک مسأله اجتماعی بحث‌انگیز در اکثر کشورهای جهان مطرح است. مساله سقط جنین و احکام مربوط به آن در فقه اسلامی از مسایل مهم به‌شمار می‌آید و با روند تکاملی و رو به رشد علوم جدید وارد حوزه علمی و مجامع پزشکی دنیا از جمله جمعیت‌شناسی نیز شده است. از آنجایی که دین نقش بسیار مهمی در تصمیم‌گیری اخلاقی و سیاست‌های یک کشور در رابطه با سقط جنین  ایفا می‌کند، هدف اصلی این مقاله تطبیق قوانین سقط جنین در کشورهای مسلمان است. برای رسیدن به هدف اصلی به بررسی معتبرترین متون اسلامی (یعنی قرآن و سنت) و همچنین دیگر عوامل (یعنی فتوای معاصر، عرفان و اصول اسلامی) با رویکرد تحلیلی و سیستماتیک نسبت‌به مسئله سقط جنین پرداخته شده است. نتایج نشان می‌دهد که مواضع نسبت به سقط جنین به‌طور چشمگیر متغیراست. بسیاری از علمای دینی مجوز سقط جنین به‌ویژه در مراحل خاصی از حاملگی را صادر می‌کنند. اما از طرف دیگر با رویکردی محافظه‌کارانه 18 کشور  از 47 کشور مورد بررسی مجوز سقط جنین را تحت هیچ شرایطی و حتی جهت حفظ سلامت و زندگی فرد باردار صادر نمی‌کنند. بنابراین اسلام به‌شدت سقط جنین را مذموم دانسته و مجازات سنگینی برای مرتکبین آن قائل شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

مطالعه تطبیقی قوانین سقط جنین در کشورهای مسلمان

نویسندگان [English]

  • Ali Pezhhan 1
  • Anita Kamaliha 2
  • Maral Ajam Zamani 3

چکیده [English]

در عصر حاضر ، موضوع سقط جنین به‌عنوان یک مسأله اجتماعی بحث‌انگیز در اکثر کشورهای جهان مطرح است. مساله سقط جنین و احکام مربوط به آن در فقه اسلامی از مسایل مهم به‌شمار می‌آید و با روند تکاملی و رو به رشد علوم جدید وارد حوزه علمی و مجامع پزشکی دنیا از جمله جمعیت‌شناسی نیز شده است. از آنجایی که دین نقش بسیار مهمی در تصمیم‌گیری اخلاقی و سیاست‌های یک کشور در رابطه با سقط جنین  ایفا می‌کند، هدف اصلی این مقاله تطبیق قوانین سقط جنین در کشورهای مسلمان است. برای رسیدن به هدف اصلی به بررسی معتبرترین متون اسلامی (یعنی قرآن و سنت) و همچنین دیگر عوامل (یعنی فتوای معاصر، عرفان و اصول اسلامی) با رویکرد تحلیلی و سیستماتیک نسبت‌به مسئله سقط جنین پرداخته شده است. نتایج نشان می‌دهد که مواضع نسبت به سقط جنین به‌طور چشمگیر متغیراست. بسیاری از علمای دینی مجوز سقط جنین به‌ویژه در مراحل خاصی از حاملگی را صادر می‌کنند. اما از طرف دیگر با رویکردی محافظه‌کارانه 18 کشور  از 47 کشور مورد بررسی مجوز سقط جنین را تحت هیچ شرایطی و حتی جهت حفظ سلامت و زندگی فرد باردار صادر نمی‌کنند. بنابراین اسلام به‌شدت سقط جنین را مذموم دانسته و مجازات سنگینی برای مرتکبین آن قائل شده است.

کلیدواژه‌ها [English]

  • سقط جنین
  • نگرش
  • جهان اسلام و قوانین اسلامی
املایی، خاور و دیگران(1381): بررسی نسبت مرگ مادری ناشی از سقط غیرقانونی در استان کرمانشاه در سال های 1376-1381 ، مقالة ارائه شده در هشتمین سمینار تخصصی باروری و ناباروری کرمانشاه
پژهان، علی (1395): جمعیت شناختی مسلمانان جهان (گذشته ، حال وآینده)، نشر زیتون سبز.
عبداللهیان، حمید و مریم فلاح(1387). تحلیل کیفی سقط جنین های ارادی و پدیدارشناسی تجربه زیسته زنان: "برخی مطالعات موردی درباره زنان ساکن تهران" نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، ش 5.
فلاح، مریم(1385 ): مطالعه سقط جنین های ارادی و تجربه زیسته زنان،مطالعه زنان تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه
تهران.
موحد، مجید، سها عظمت و زهرا معاون(1393). مطالعة عوامل فرهنگی مرتبط با نگرش نسبت به سقط جنین مطالعة موردی: جوانان 18 تا 29 سالة شهر شیراز، جامعه پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال پنجم، شمارة اول، بهار 1393، صص 111-87.
قاضی زاد هاشمی، حسن(  1395 ):  خبر گزاری رجا نیوز ، دانلود از   http://www.rajanews.com/news/234911
 
Asman O. 2004. Abortion in Islamic countries—legal and religious aspects. Medicine and Law 23: 73–89.
Atighetchi D. 2007. Islamic Bioethics: Problems and Perspectives. Dordrecht: The Netherlands: Springer.
Barret DB, Kurian GT, Johnson TM. 2001. World Christian Encyclopedia: A Comparative Survey of Churches and Religions in the Modern World. Oxford: Oxford University Press.
Berer M. 2004. Nationa l laws and unsafe abortion: the parameters of  change. Reproductive Health Matters 12: 1–8.
Boonstra H. 2001. Islam, women and family planning: a primer. The Guttmacher Report on Public Policy Dec: 4–7.
Bowen DL. 1997. Abortion, Islam, and the 1994  Cairo  Population Conference.  International Journal of Middle East Studies 29: 161–84.
Bowen DL. 2003. Contemporary Muslim ethics of abortion. In:  Brockopp JE (ed). Islamic Ethics of Life: Abortion, War and Euthanasia. Columbia: University of South Carolina Press.
Brockopp JE. 2003. Taking life and saving life: the Islamic context. In: Brockopp JE (ed). Islamic Ethics of Life: Abortion, War and Euthanasia.
Columbia: University of South Carolina Press.
Brockopp JE. 2008. Islam and bioethics: beyond abortion and euthanasia.
Journal of Religious Ethics 36: 3–12.
Brookman-Amissah E, Moyo JB. 2004. Abortion law reform in sub- Saharan Africa: no turning back. Reproductive Health Matters 12:227–34.
Central Intelligence Agency (CIA). 2012. The World Factbook. https://  www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/, accessed 25 May 2012.
Chelala C. 1998. Algerian abortion controversy highlights rape of war
victims. Lancet 351: 1413.
Daar AS, Bakdash T, Khitamy AB. 2008. Islamic bioethics. In: Singer PA, Viens AM (eds). The Cambridge Textbook of Bioethics. Cambridge:
Cambridge University Press.
Hedayat KM, Shooshtarizadeh P, Raza M. 2006. Therapeutic abortion in
Islam: contemporary views of Muslim Shiite scholars and effect of   recent Iranian legislation. Journal of Medical Ethics 32: 652–7.
Hessini L. 2008. Islam and abortion: the diversity of discourses and practices. IDS Bulletin 39: 18–27.
International Women’s Rights Action Watch (IWRAW). 1998. The  Women’s Watch 12.1/2.
Mohammed I. 2003. Issues relating to abortions are complicated in  Nigeria. British Medical Journal 326: 225.
Nasir MA, Asnawi MA. 2011. The Majelis Ulama’s Fatwa on abortion in
contemporary Indonesia. The Muslim World 101: 33–52.
Pew Research Center. 2011. The future of the global Muslim population:
Projections for 2010-2030. The Pew Forum on Religion and Public Life.
http://www.pewforum.org/uploadedFiles/Topics/Religious_Affiliation/Muslim/FutureGlobalMuslimPopulation-WebPDF-Feb10.pdf,   accessed 25 May 2012.
Qur’an. 2012. The Noble Quran. http://quran.com/, accessed 25 May 2012.
Rispler-Chaim V. 2003. The right not to be born: abortion of the disadvantaged fetus in contemporary fatwas. In: Brockopp JE (ed).  Islamic Ethics of Life: Abortion, War and Euthanasia. Columbia: University of South Carolina Press.
UN DESA Population Division. 2011. World Abortion Policies 2011. http://
www.un.org/esa/population/publications/2011abortion/2011wall chart.pdf, accessed 25 May 2012.
World Health Organization (WHO). 2008. Unsafe Abortion: Global and
Regional Estimates of the Incidence of Unsafe Abortion and Associated
Mortality in 2008. http://whqlibdoc.who.int/publications/2011/ 9789241501118_eng.pdf, accessed 25 May 2012.
World Health Organization (WHO). 2011. Preventing Unsafe Abortion. http://www.who.int/reproductivehealth/topics/unsafe_abortion/hrp work / en/index.html, accessed 25 May 2012.
World Values Survey (WVS). 2012. 2010-2012 Wave. http://www.
worldvaluessurvey.org/wvs/articles/folder_published/article_base_136/files/WVS_2010-2012_REVISED_OCT_2011.pdf, accessed 25 May 2012.
Zubaida S. 2003. Law and Power in the Islamic World. New York: I.B. Tauris & Co Ltd.