حسین فراشیانی؛ عباس جوارشکیان؛ علی حقی؛ سید مرتضی حسینی شاهرودی
چکیده
چکیدهملاصدرا با الگو گرفتن از معصومین(ع) تحصیل علم را به دو طریق می داند: 1-راه کشف و کسب. 2-راه انکشاف و الهام. راه کشف، روش بحث و تعلیم و تعلم و توجه به استدلال های برهانی و منطقی است که راهی عمومی است و هر کس به اندازه-ی تلاش خود از این علم بهرمند می شود. اما راه انکشاف و الهام راهی است که خداوند، نور علم را به قلب انسان اشراق می کند، ...
بیشتر
چکیدهملاصدرا با الگو گرفتن از معصومین(ع) تحصیل علم را به دو طریق می داند: 1-راه کشف و کسب. 2-راه انکشاف و الهام. راه کشف، روش بحث و تعلیم و تعلم و توجه به استدلال های برهانی و منطقی است که راهی عمومی است و هر کس به اندازه-ی تلاش خود از این علم بهرمند می شود. اما راه انکشاف و الهام راهی است که خداوند، نور علم را به قلب انسان اشراق می کند، علم انبیا و اولیا از این راه است. در این راه علوم با تزکیه و تجرید نفس حاصل می شود که تفاوت این دو علم، فرق بین وصف و ذوق است، که در طریق اکتسابی شخص وصف حلاوت را می شنود و آن را فرا می گیرد، اما در طریق انکشاف و الهام، شیرینی را می چشد. ملاصدرا برای طریق تحصیل دانش از راه انکشاف که از طریق تهذیب و تصفیهی نفس حاصل میشود، اهمیتی ویژه قائل است و آن را، راه غیبی و الهام باطنی میخواند و مرحلهی کمال الهام را مرحلهی وحی انبیا و اولیا می دانست. هدف از این پژوهش بررسی نسبت علم و معرفت با فضایل و رذایل اخلاقی از نظر ملاصدرا می باشد. بنابراین در این پژوهش، رابطه علم و عمل، مساوقت علم و معرفت با فضایل اخلاقی و فضیلت بودن علم و رذیلت بودن جهل و... از نظر ملاصدرا مورد بررسی قرار می گیرد.
احمد عبدالحسینی
چکیده
پهنه تاریخ ادیان صحنه گفت‌وگوهای مستمر عقل و دین است که سابقه چهره جدید آن تحت عنوان «علم و دین» به اواسط قرون وسطی میرسد. با توجه به تفاوت در روش، موضوع و غایت علم و دین، همواره این سؤال بین فیلسوفان و متالهان مطرح بوده است که چه نسبت و رابطه‌ای می‌توان بین آن دو فرض کرد. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی در صدد تبیین رویکرد جامع ...
بیشتر
پهنه تاریخ ادیان صحنه گفت‌وگوهای مستمر عقل و دین است که سابقه چهره جدید آن تحت عنوان «علم و دین» به اواسط قرون وسطی میرسد. با توجه به تفاوت در روش، موضوع و غایت علم و دین، همواره این سؤال بین فیلسوفان و متالهان مطرح بوده است که چه نسبت و رابطه‌ای می‌توان بین آن دو فرض کرد. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی در صدد تبیین رویکرد جامع قرآنی در خصوص نسبت عقل و ایمان بر پایه اصل فطرت و سپس نوسازی مفهوم علم و دین در پرتو آن است. یافته‌های پژوهش نشان داد که با توجه به فطری بودن دانش دینی در هر دو بعد طبیعی و الهی، کار دانشمند تجربی و نبی یک چیز است و آن تعیین دانش دینی فطری انسان در دو بعد طبیعی و الهی با روش مناسب خود: که طبیعتاً مناسبترین روش برای دانشمند تجربی در تعیین دانش دینی فطری طبیعی، مشاهده مستقیم حقایق طبیعت با ابزار حس و تجربه همراه با سنجش عقلی است و مناسبترین روش برای نبی در تعیین دانش دینی فطری الهی، کشف حقایق ورای طبیعت در پرتو وحی همراه با سنجش عقلی است.
محمدرضا مؤمنی
دوره 1، شماره 1 ، خرداد 1389، ، صفحه 131-145
یاسر سالاری؛ مهدی افچنگی
چکیده
چکیده:سیدعبدالأعلی سبزواری از جمله اندیشمندان بزرگ معاصر ، نه تنها شارح حکمت متعالیه که در بسیاری از اصول و مسائل فلسفی منتقد آراء ملاصدراست. موضع انتقادی ایشان نسبت به مسائل متعددی از حکمت متعالیه و تأکید بر استفاده از قرآن و سنت و نیز مقارنت سال های ابتدایی تحصیل ایشان در مشهد با پایه ریزی اندیشه های تفکیک؛ موهم تفکیکی بودن سید سبزواری ...
بیشتر
چکیده:سیدعبدالأعلی سبزواری از جمله اندیشمندان بزرگ معاصر ، نه تنها شارح حکمت متعالیه که در بسیاری از اصول و مسائل فلسفی منتقد آراء ملاصدراست. موضع انتقادی ایشان نسبت به مسائل متعددی از حکمت متعالیه و تأکید بر استفاده از قرآن و سنت و نیز مقارنت سال های ابتدایی تحصیل ایشان در مشهد با پایه ریزی اندیشه های تفکیک؛ موهم تفکیکی بودن سید سبزواری و در نتیجه عدم توجه لازم به اندیشه های فلسفی و کلامی ایشان شده است. اما، آیا می‌توان سید سبزواری را از پیروان این مکتب دانست؟ پاسخ منفی است. هر چند قول به اشتراک لفظی، اصالت ماهیت، انکار وحدت وجود، و برخی دیگر از مسائل و نیز برخی مواضع وی در جدایی عقل و نقل، سبزواری را به عقاید تفکیکی نزدیک مینماید، ولی ایشان در استفاده از نقل و استمداد از عقل در فهم قرآن و سنت روش خاص و متفاوت از آنچه در مکتب تفکیک مطرح میشود، دارد. مقاله حاضر، پاسخ به شبهه فوق از طریق بررسی آراء اساتید سبزواری و تحلیل میزان تأثیرپذیری از آنها، مقایسه و تحلیل اندیشههای سبزواری با آراء متفکران مکتب تفکیک و تفاوت میان آنها در تبیین قرآن و سنت میباشد.
قربان علمی؛ یونس تسلیمی پاک
چکیده
در نیمۀ دوم قرن نوزدهم، انسان‌شناسان تطورگرا معتقد بودند که باور دینی بشر از صورت‌های سادۀ نخستین آغاز شده و پس از طی مراحل مختلف تحول تاریخی، به شکل ادیان مترقی کنونی درآمده است. بر اساس این دیدگاه، انسان‌های ابتدایی تصوری از مفهوم خدا نداشتند و شکل‌گیری این مفهوم در ذهن آدمی، مربوط به آخرین مرحله از مراحل تحول از اندیشۀ دینی ...
بیشتر
در نیمۀ دوم قرن نوزدهم، انسان‌شناسان تطورگرا معتقد بودند که باور دینی بشر از صورت‌های سادۀ نخستین آغاز شده و پس از طی مراحل مختلف تحول تاریخی، به شکل ادیان مترقی کنونی درآمده است. بر اساس این دیدگاه، انسان‌های ابتدایی تصوری از مفهوم خدا نداشتند و شکل‌گیری این مفهوم در ذهن آدمی، مربوط به آخرین مرحله از مراحل تحول از اندیشۀ دینی بشر تلقی می‌شد. اندور لانگ، انسان‌شناس اسکاتلندی، از مهم‌ترین مخالفان استفاده از آموزه‌های تطورگرایانه در تبیین خاستگاه دین، ضمن نقد این دیدگاه، نظریه‌ای دربارۀ وجود «موجود متعال» در باورهای انسان‌های اولیه ارائه داد که بعدها توسط برخی دیگر، به‌‌ویژه ویلهلم اشمیت، انسان‌شناس اتریشی، تکمیل و با عنوان نظریۀ «توحید ابتدایی» مطرح شد. لانگ باور به خدا و باور به جاودانگی روح را دو منشأ عمده و ضروری برای دین می‌داند و با استناد به شواهدی، معتقد است که حتی در میان عقب‌مانده‌ترین اقوام جهان هم سایه‌هایی از اندیشۀ پرستش «موجود متعال» مشهود است. این مقاله، ضمن مرور زمینه‌ها و مبانی فکری لانگ، و مهم‌ترین نقدهای او به آراء انسان‌شناسان تطورگرا (از فرضیات مادی‌گرایانه و پوزیتیویستی گرفته تا غفلت از ساحت فراروانی در وجود آدمی)، به تبیین مهم‌ترین نظریۀ او در حوزۀ انسان‌شناسی دین می‌پردازد.
محمد مولوی؛ معصومه خلیلی
دوره 7، شماره 13 ، خرداد 1395، ، صفحه 137-158
چکیده
از آنجایی که در قرآن کریم آیات فراوانی درباره هستی‌شناسی، طبیعت شناسی، زیست‌شناسی، پزشکی و خلقت انسان‌ها و موجودات وجود دارد، از همان آغاز نزول، قرآن محل گفتگوی دانشمندان و مفسران بوده است و هر یک تلاش نموده مقصود خداوند را در این آیات مشخص نمایند. بیشترین تلاش‌های تفسیری از قرن چهاردهم به بعد ـ و پس از پیشرفت علوم در همه عرصه‌ها ...
بیشتر
از آنجایی که در قرآن کریم آیات فراوانی درباره هستی‌شناسی، طبیعت شناسی، زیست‌شناسی، پزشکی و خلقت انسان‌ها و موجودات وجود دارد، از همان آغاز نزول، قرآن محل گفتگوی دانشمندان و مفسران بوده است و هر یک تلاش نموده مقصود خداوند را در این آیات مشخص نمایند. بیشترین تلاش‌های تفسیری از قرن چهاردهم به بعد ـ و پس از پیشرفت علوم در همه عرصه‌ها و مخصوصاً پس از مجادلات دامنه‌دار درباره تعارض علم و دین ـ در میان دانشمندان مسلمان و بویژه مفسران قرآن دیده میشود. از جمله این مفسران آیت الله مکارم است که در تفسیر نمونه تلاش میکند تا به تبیین آیات علمی قرآن با روش صحیح بپردازد تا از این رهگذر اعجاز علمی قرآن را نیز ثابت نماید. ایشان با اعتقاد به اینکه قرآن کتاب هدایت و انسان‌سازی است و نه کتابی علمی، با توجه به معیارهایی به تبیین این گونه آیات می‌پردازد. برخی از مهم‌ترین معیارهای ایشان عبارتند از: تفسیر قرآن بر اساس علوم قطعی و بی‌توجهی به فرضیه‌ها؛ تفسیر قرآن بر اساس قواعد تفسیر؛ حقیقی دانستن زبان قرآن در آیات علمی؛ موافقت تفسیر آیات علمی با عقل؛ این مقاله پس از مطالعه کامل آیات علمی در تفسیر نمونه با هدف بررسی ژرف‌کاوانه جایگاه تفسیر علمی و تشخیص معیارهای صحیح آن در تفسیر نمونه سامان یافته است.
امیر عبدالهی خلج؛ عباس ایزدپناه
چکیده
این پژوهش با رویکرد مفهومپردازی با افزودن روش ترکیبی به بررسی دو مفهوم تعاملگرایی و انـسجامگرایی در مـقام مـفاهیمی مـوجود در بافت ساختارهای معرفتی، در زمـینه فلسفه معرفت دینی می‌پردازد و میکوشد بـا ملاحظۀ محدودیتهای معرفت دینی و با کاوش در ابرگرایش تعاملگرایی و سـاختار مـعرفتی انسجامگرایی، پیشنهادی ...
بیشتر
این پژوهش با رویکرد مفهومپردازی با افزودن روش ترکیبی به بررسی دو مفهوم تعاملگرایی و انـسجامگرایی در مـقام مـفاهیمی مـوجود در بافت ساختارهای معرفتی، در زمـینه فلسفه معرفت دینی می‌پردازد و میکوشد بـا ملاحظۀ محدودیتهای معرفت دینی و با کاوش در ابرگرایش تعاملگرایی و سـاختار مـعرفتی انسجامگرایی، پیشنهادی را برای توجیه گزاره ها و نوع ارتباط آنها در حوزه معرفت دینی ارائه دهـد.ضروری است پس از بازخوانی دو مفهوم تعاملگرایی و انـسجامگرایی در فلسفه معرفت دینی، مفاهیم متناظر با آنها با توجه بـه مـلاحظات ساختاری بافت جدید بیان شود.با در نظر گرفتن ماهیت ساختارهای تعاملی و انسجامگرا و نیز با لحاظ کردن چیستی معرفت دینی و الزامات آن، می‌توان الگوی سـاختار مـطلوب را معرفت دینی عقلانی اعتدالی منسجم تعاملگرا با حفظ و حوزة به کارگیری هر یک در نظر گرفت.سـاختار معرفت دینی عقلانی اعتدالی، برای تقویت توجیهپذیری و بـسط مـبانی از متن به خارج از آن و همچنین به منظور پایش روشمند انسجام ساختار، به صورت دائم از حـلقه‌هـای انسجامی و سازوارهای تعاملی بهره میبرد و در سطحی مماس بـا عمل نیز برای پاسـخ بـههنگام به چالشها و پرسشهای نظری و عـملی، بـه صورت موقت، آنها را به کار میگیرد تا مجددا ساختار بازسازی شود.
وحیده فخار نوغانی
چکیده
بحران محیط زیست چالشی جدی در عصر حاضر محسوب میشود. صدمات وارد شده بر پیکر طبیعت، پژوهشگران محیط زیست را بر آن داشته است که در پی کشف علل و عوامل اصلی ظهور این بحران باشند. در میان این عوامل، نقش برخی از آموزه‌های دینی در بحران محیط زیست مورد تردید است. به نظر برخی ظهور بحران محیط زیست، معلول تقدس زدایی از طبیعت و بی‌توجهی به آموزه‌های ...
بیشتر
بحران محیط زیست چالشی جدی در عصر حاضر محسوب میشود. صدمات وارد شده بر پیکر طبیعت، پژوهشگران محیط زیست را بر آن داشته است که در پی کشف علل و عوامل اصلی ظهور این بحران باشند. در میان این عوامل، نقش برخی از آموزه‌های دینی در بحران محیط زیست مورد تردید است. به نظر برخی ظهور بحران محیط زیست، معلول تقدس زدایی از طبیعت و بی‌توجهی به آموزه‌های دینی است و راه حل آن بازگرداندن تقدس به طبیعت بر اساس آموزه‌های دینی است. درمقابل، دیدگاه مخالف بر این نظر است که برخی از آموزه‌های دینی مانند خلافت الهی انسان در زمین یا توصیه به بیرغبتی نسبت به دنیا، زمینهساز بیگانگی انسان با طبیعت و بیمسئولیتی در قبال آن است. این پژوهش به بررسی دیدگاه سلی مک فاگ متکلم مسیحی در حوزه الهیات محیط زیست در خصوص نقش مدلهای دینی در حل بحران محیط زیست پرداخته است. سلی با طرح مدل «آفرینش به مثابه پیکر خداوند» بر نقش آموزه‌های دینی در حل بحران محیط زیست تاکید میکند. دستاورد این پژوهش نشان می‌دهد که هر چند این نظریه از نقاط قوت خوبی برخوردار است اما وجود برخی از نقدهای جدی، ضرورت بازنگری در این مدل را رقم میزند.
روح‌الله نجفی
دوره 4، شماره 7 ، خرداد 1392، ، صفحه 117-129
چکیده
چکیده تحقیق حاضر به بررسی سه نمونه از ادعاهای تعارض قرآن و علم می‌پردازد. ساکنانگاشتن زمین، ریزش تگرگ از کوههایی در آسمان و اختصاص علم به جنین به خداوند، در زمرۀ مصادیقی هستند که مدعیان تعارض قرآن و علم ـ از جمله «کامل نجّار» در کتاب قرائۀ منهجیه للاسلام ـ بدانها استشهاد جستهاند. مقالۀ حاضر بر آن است تا با بازکاوی ...
بیشتر
چکیده تحقیق حاضر به بررسی سه نمونه از ادعاهای تعارض قرآن و علم می‌پردازد. ساکنانگاشتن زمین، ریزش تگرگ از کوههایی در آسمان و اختصاص علم به جنین به خداوند، در زمرۀ مصادیقی هستند که مدعیان تعارض قرآن و علم ـ از جمله «کامل نجّار» در کتاب قرائۀ منهجیه للاسلام ـ بدانها استشهاد جستهاند. مقالۀ حاضر بر آن است تا با بازکاوی آیات مربوط بدین سه موضوع و عرضۀ مدالیل آنها به دانش تجربی، ناتمامبودن ادعای تعارض را مدلّل و آشکار سازد. بدینسان بیان خواهدشد که از عدم تصریح به حرکت زمین در قرآن، نمیتوان ساکنانگاری زمین را نتیجه گرفت و وصف «قرار» برای زمین نیز صرفاً دالّ بر سکون عرفی است. به همینسان، نفی «زوال» از «ارض» در قرآن، بیانگر حفظ زمین از حرکتی است که به دگرگونی و نابودی بینجامد (نه حفظ آن از مطلق حرکت). دربارۀ ریزش تگرگ از کوه هم بیان خواهدشد که مراد از تعبیر «جبال فیها مِن بَرد»، کوههایی از ابرهای یخگون هستند که در آسماناند و بر وفق دانش هواشناسی نیز ابرهای بسیار سرد و یخگون خاستگاه بارشهای گوناگوناند. دربارۀ علم به جنین هم، تعبیر «و یَعلمُ ما فِی الاَرحام»، صرفاً دانش همهجانبه و مطلق دربارۀ جنین را به خداوند منحصر میگرداند و این امر با شناخت برخی خصوصیات جنین از سوی انسان‌ها منافاتی ندارد.
محمد مولوی؛ معصومه خلیلی
دوره 6، شماره 11 ، خرداد 1394، ، صفحه 119-139
چکیده
چکیده
یکی از ابعاد اعجاز قرآن کریم «اعجاز تشریعی» است؛ بدین معنا که احکام شرعی قرآن در ابعاد فردی و اجتماعی ویژگی‌هایی دارد که هیچ بشری قادر به عرضۀ هماوَردی برای آن نیست. هماهنگی قرآن با عقل و فطرت، توجه به تمام جنبه‌های زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها، مبرا بودن قرآن از هر گونه تناقض، ارائۀ آن توسط فردی درس‌نخوانده، توافق ...
بیشتر
چکیده
یکی از ابعاد اعجاز قرآن کریم «اعجاز تشریعی» است؛ بدین معنا که احکام شرعی قرآن در ابعاد فردی و اجتماعی ویژگی‌هایی دارد که هیچ بشری قادر به عرضۀ هماوَردی برای آن نیست. هماهنگی قرآن با عقل و فطرت، توجه به تمام جنبه‌های زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها، مبرا بودن قرآن از هر گونه تناقض، ارائۀ آن توسط فردی درس‌نخوانده، توافق قوانین قرآن با علم و ... زمینهساز اعجاز تشریعی شده است. مفسران همواره به این بُعد از اعجاز توجه کرده و به تبیین آن پرداختهاند. از جملۀ این مفسران رشیدرضا در تفسیر المنار و آیتالله مکارم در تفسیر نمونهاند؛ آنها در تفاسیر خود به مسائل اجتماعی توجه فراوان کرده و تلاش کرده‌اند تا اعجاز قرآن را در این بُعد بیشتر نشان دهند. از این رو، جامعهنگری و برداشتهای اجتماعی از آیات قرآن در تفاسیر المنار و نمونه به شکل گسترده به چشم میخورد. این تحقیق با پژوهش در این تفاسیر نشان داده که، از نظر این مفسران، مهم‌ترین وجه اعجاز قرآن نه اعجاز ادبی، بلکه اعجاز تشریعی است و همۀ معارف الهی، اصول عقاید، احکام عبادات، قوانین، فضایل و آداب و قوانین سیاسی، مدنی و اجتماعی قرآن کریم که با شرایط همۀ زمانها و مکانها سازگار است از والاترین ابعاد اعجاز قرآن است.
عباس یزدانی
دوره 6، شماره 12 ، آذر 1394، ، صفحه 119-133
چکیده
چکیده
آیا می‌توان با اقامۀ برهان منطقی وجود خدا را اثبات کرد؟ برخی فیلسوفان معتقدند اثبات وجود خدا با اقامۀ برهان منطقی امکان‌پذیر است؛ در مقابل، برخی دیگر بر این باورند که اثبات وجود خدا با برهان منطقی امتناع دارد؛ اما گروه سومی هستند که هرچند اثبات وجود خدا را ممتنع نمی‌دانند، تلقی طرف‌داران الهیات طبیعی سنتی از برهان را رد و ...
بیشتر
چکیده
آیا می‌توان با اقامۀ برهان منطقی وجود خدا را اثبات کرد؟ برخی فیلسوفان معتقدند اثبات وجود خدا با اقامۀ برهان منطقی امکان‌پذیر است؛ در مقابل، برخی دیگر بر این باورند که اثبات وجود خدا با برهان منطقی امتناع دارد؛ اما گروه سومی هستند که هرچند اثبات وجود خدا را ممتنع نمی‌دانند، تلقی طرف‌داران الهیات طبیعی سنتی از برهان را رد و شرایط جدیدی را برای برهان پیشنهاد می‌کنند. اینان بر این باورند که هرچند برخی از استدلالهای مخالفان براهین کلاسیک الهیات طبیعی در اثبات وجود خدا قابل نقد است و می‌توان به نحوی از اثباتپذیری وجود خدا دفاع عقلانی کرد، تلقی مدافعان الهیات طبیعی سنتی از مفهوم برهان و شرایط آن و یقینی بودن براهین کلاسیک اثبات وجود خدا برای همگان قابل دفاع نیست. با پذیرش پارادایمهای جدید معرفتشناختی و بازسازی مفهوم برهان به عنوان برهان وابسته به شخص، می‌توان از برخی براهین اثبات وجود خدا دفاع کرد و تلقی جدیدی از عقلانیت باور به خدا ارائه کرد.
سهراب مروتی؛ حمیدرضا بهرامی؛ مینا یعقوبی؛ فرزاد غلامی
دوره 4، شماره 8 ، آذر 1392، ، صفحه 129-146
چکیده
چکیده نظریۀ «انگیزههای انسانی» مازلو یکی از شناختهشدهترین و تأثیرگذارترین نظریات روانشناسی از زمان پیدایش آن بوده است. در این نظریه، نیازهای اساسی انسان به ترتیب اهمیت در قالب یک هرم گنجانده شدهاست و بر اساس آن، نخست میبایست نیازهای اولیهای همچون نیازهای فیزیولوژیک، نیاز ایمنی و ... برآورده شوند تا بتوان ...
بیشتر
چکیده نظریۀ «انگیزههای انسانی» مازلو یکی از شناختهشدهترین و تأثیرگذارترین نظریات روانشناسی از زمان پیدایش آن بوده است. در این نظریه، نیازهای اساسی انسان به ترتیب اهمیت در قالب یک هرم گنجانده شدهاست و بر اساس آن، نخست میبایست نیازهای اولیهای همچون نیازهای فیزیولوژیک، نیاز ایمنی و ... برآورده شوند تا بتوان به بالاترین سطح نیازها یعنی نیاز خودشکوفایی و تعالی متوجه گردید. به این ترتیب، یک نظم ناگزیر و سلسلهمراتب معین بر نحوۀ تأمین نیازها حکمفرماست. پژوهش حاضر اصل «سلسلهمراتبی بودن نیازهای انسان» را در نظریۀ مازلو از دیدگاه مکتب حیاتبخش اسلام و بر اساس آیات قرآن کریم و با روش تحقیق کیفی تحلیل محتوا با رویکرد قیاسی، نقد و بررسی کرده است. نتایج بهدستآمده نشان می‌دهد که به منظور دستیابی به خودشکوفایی و تعالی مورد نظر قرآن، تأمین مرحله به مرحلۀ نیازها ضرورتی ندارد و حتی در برخی موارد لازم است که انسان با اختیار خود از برخی یا همۀ نیازها به یکباره چشم بپوشد. ازجمله موارد نقض قرآن بر این اصل، می‌توان به روزهداری، پرهیز از ریا، شهادتطلبی و آزمایش الهی اشاره کرد.
قدرت‌الله قربانی
دوره 5، شماره 10 ، آذر 1393، ، صفحه 131-151
چکیده
چکیده
جریان اسلامی‌سازی معرفت که از حدود دو قرن پیش آغاز شده طرف‌دارانی جدی در برخی ملل اسلامی و عربی دارد، از جمله اسماعیل راجی الفاروقی و هم‌فکران او توجه خاصی به این امر کرده‌اند. آنها در مقام نظریه‌پردازی بر بازخوانی میراث علمی گذشته، شناسایی علل عقب‌ماندگی مسلمانان معاصر، تأسیس روش‌شناسی اسلامی ملهم از قرآن، ایجاد ادبیات ...
بیشتر
چکیده
جریان اسلامی‌سازی معرفت که از حدود دو قرن پیش آغاز شده طرف‌دارانی جدی در برخی ملل اسلامی و عربی دارد، از جمله اسماعیل راجی الفاروقی و هم‌فکران او توجه خاصی به این امر کرده‌اند. آنها در مقام نظریه‌پردازی بر بازخوانی میراث علمی گذشته، شناسایی علل عقب‌ماندگی مسلمانان معاصر، تأسیس روش‌شناسی اسلامی ملهم از قرآن، ایجاد ادبیات انگلیسی ـ اسلامی و اصلاح نظام آموزشی کنونی جوامع اسلامی تأکید کرده‌اند، و در عمل، برخی مؤسسات و دانشگاههای اسلامی، انجمنهای علمی و اسلامی و موارد شبیه آنها را تأسیس کرده‌اند و برای شناسایی استعدادهای کشورهای اسلامی کنفرانسهایی برگزار کرده‌اند و در مجموع توانستهاند ادبیات اسلامی‌سازی معرفت را به متفکران جهان اسلام معرفی کنند؛ اما نگرشهای قشری و گاه سلفیگری و انتظارات روششناختی نابهجای آنان از قرآن برای تمهید نظریههای علمیشان مانع از موفقیت این اندیشه شده است. در این مقاله، ضمن بررسی دیدگاهها و اقدامات فاروقی و هم‌فکران او دربارۀ اسلامی‌سازی معرفت، ابعاد مثبت و منفی آن بررسی و نقد شده است، تا ابعاد امکان استفاده از تجربیات آنان در اسلامی‌سازی علم در عصر حاضر آشکار شود.
مرتضی نصیری؛ امید صادقی؛ حسام اسحاقی شهرضایی
دوره 5، شماره 9 ، خرداد 1393، ، صفحه 133-152
چکیده
میوه‌ها سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی، و املاح هستند و مصرف آنها تأثیر به‌سزایی در سلامتی انسان‌ها، پیشگیری، و درمان بیماری‌ها دارد. در قرآن کریم خداوند از بعضی میوه‌ها چون انگور، انار، خرما، انجیر و زیتون به عنوان هدیۀ بهشتی نام برده است. احتمالاً در این تذکر، فواید جسمی و روحانی برای انسان وجود دارد. لذا این مقاله با هدف بررسی ...
بیشتر
میوه‌ها سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی، و املاح هستند و مصرف آنها تأثیر به‌سزایی در سلامتی انسان‌ها، پیشگیری، و درمان بیماری‌ها دارد. در قرآن کریم خداوند از بعضی میوه‌ها چون انگور، انار، خرما، انجیر و زیتون به عنوان هدیۀ بهشتی نام برده است. احتمالاً در این تذکر، فواید جسمی و روحانی برای انسان وجود دارد. لذا این مقاله با هدف بررسی خواص درمانی میوه‌های مذکور از منظر قرآن و احادیث و مقایسۀ آن با یافته‌های نوین علوم پزشکی صورت گرفته است تا به نگرش پویایی اسلام به عنوان یک دین جهانشمول بیشتر پی برده شود و حقایق بیشتری در این زمینه آشکار گردد.
زهره کامکار؛ شهناز رضوی؛ محمدهادی امین ناجی
دوره 1، شماره 2 ، آذر 1389، ، صفحه 139-159
چکیده
در مقالة حاضر به مقایسه تطبیقی مراحل تکامل جنین انسان از دیدگاه قرآن، حدیث و علم جنین شناسی پرداخته شده است. مراحل اساسی تکامل جنین از مرحلۀ نطفه امشاج تا مرحلة علقه، مضغه، عظام و لحم (که قرآن کریم این نام‌های علمی را به آنها داده) در واقع با شکل و خصوصیات میکروسکپی آنها مطابقت دارد. با توجه به اینکه در طول همة این مراحل جنین ...
بیشتر
در مقالة حاضر به مقایسه تطبیقی مراحل تکامل جنین انسان از دیدگاه قرآن، حدیث و علم جنین شناسی پرداخته شده است. مراحل اساسی تکامل جنین از مرحلۀ نطفه امشاج تا مرحلة علقه، مضغه، عظام و لحم (که قرآن کریم این نام‌های علمی را به آنها داده) در واقع با شکل و خصوصیات میکروسکپی آنها مطابقت دارد. با توجه به اینکه در طول همة این مراحل جنین از چند میلیمتر تجاوز نمیکند، علم جنینشناسی که در نیمه دوم قرن بیستم پدید آمد، چنین وصف قرآنی را از طریق پیشرفت تکنولوژی و تجهیزات جدید تأیید نموده است. با شناخت مراحل تشکیل جنین انسان که جلوهای از شگفتیهای قرآان میباشد، ایمان و اعتقاد به صاحب جهان خلقت، خداوند باری تعالی، پیامبر خاتم و معجزه جاودانهاش قران کریم، در جسم و جان خواننده بیشتر خواهد شد.
هادی صمدی
چکیده
مقالۀ حاضر تلاشی است در جهت تحلیل فلسفی و نقادی «روانشناسی اسلامی». دعوی مقاله آن است که آنچه امروزه در ایران روانشناسی اسلامی خوانده میشود مفهومی بیش از حد فراگیر، مبهم، و درهم‌آمیخته است. هدف آن است که ذیل آن حیطه‌های نسبتاً مجزایی را تشخیص دهیم. عده‌ای از این عنوان، نوعی علم دینی را استنباط می‌کنند و به معنایی مشابه ...
بیشتر
مقالۀ حاضر تلاشی است در جهت تحلیل فلسفی و نقادی «روانشناسی اسلامی». دعوی مقاله آن است که آنچه امروزه در ایران روانشناسی اسلامی خوانده میشود مفهومی بیش از حد فراگیر، مبهم، و درهم‌آمیخته است. هدف آن است که ذیل آن حیطه‌های نسبتاً مجزایی را تشخیص دهیم. عده‌ای از این عنوان، نوعی علم دینی را استنباط می‌کنند و به معنایی مشابه »اقتصاد اسلامی» آن را «روانشناسی اسلامی» می‌خوانند. در مقاله، از منظری فلسفۀ علمی، این برداشت از روانشناسی اسلامی نقد میشود. برخی دیگر مطالعه‌ی روانشناسانه‌ی اسلام را در نظر دارند که با این برداشت می‌توان آن را ذیل «روانشناسی دین» گنجاند و آن را «روانشناسی اسلام» خواند. در مقاله برخی پبشنهادها برای کار در این حوزه عرضه میشود. دسته‌ای نیز به وجه تکنولوژیک روانشناسی اسلامی اشاره، و آن را به عنوان نوعی روانشناسی مذهبی درنظر دارند. در این مقاله پنج معنای متفاوت از «روانشناسی اسلامی» معرفی میشود. دعوی مقاله آن است که عدم توجه به این تفکیک‌ها از علل اصلی ابهام‌های فراوانِ موجود در «روانشناسی اسلامی» است و توجه به آنها می‌تواند به پژوهشگران علاقمند به این حوزه کمک کند تا جایگاه پژوهش خود را در گستره‌ی روابط متنوعی که میان روانشناسی و دین وجود دارد شناسایی کنند.
پیام فروتن یکتا
چکیده
آکوئیناس قدیس، از جمله فلاسفه برجسته اواخر قرون وسطی است که بیش از هر فیلسوف الهی دیگر در سده بیستم مورد توجه قرار گرفته است؛ اما در هیچ یک از این پژوهش‌ها تلاش نشده، تا طراحی‌صحنه نمایش‌های قرون وسطایی را با آراء او تطبیق دهند؛ تا از این رهگذر دریابند؛ آیا اندیشه آکوئینی تاثیری بر عناصر زیباشناسانه و بصری نمایش‌های قرون وسطایی ...
بیشتر
آکوئیناس قدیس، از جمله فلاسفه برجسته اواخر قرون وسطی است که بیش از هر فیلسوف الهی دیگر در سده بیستم مورد توجه قرار گرفته است؛ اما در هیچ یک از این پژوهش‌ها تلاش نشده، تا طراحی‌صحنه نمایش‌های قرون وسطایی را با آراء او تطبیق دهند؛ تا از این رهگذر دریابند؛ آیا اندیشه آکوئینی تاثیری بر عناصر زیباشناسانه و بصری نمایش‌های قرون وسطایی داشته است یا خیر. آکوئیناس، زیبایی را در عناصر مجزا جستجو میکرد و هر جزء را بخشی از یک کمال لایتناهی میدانست. طراحی‌صحنه نمایش‌های عبادی نیز از قطعاتی برخوردار بودند که در عین کمال، از نقص "جداماندگی" رنج میبردند.این نوشتار، تلاش دارد ضمن کاوش در اندیشه و فلسفه زیباشناسانه قرون وسطی و آراء آکوئیناس، به تطبیق این آراء با طراحی‌صحنه نمایش‌های عبادی انتهای قرون وسطی بپردازد. پژوهش بنیادین حاضر بر اساس آثار آکوئیناس و منابع مکتوبی که درباره نوشتهها و اندیشههای او نوشته شده شکل گرفته است.
هادی وکیلی
دوره 1، شماره 1 ، خرداد 1389، ، صفحه 147-167
مهدی قهرمان؛ پریا نوری؛ سید مجید نبوی
چکیده
کریشنا مورتی به‌عنوان عارف، متفکر، نویسنده و سخنران در جهان معروف است. یکی از اصلی‌ترین مولفه‌های فکری کریشنا مورتی (1895 -1986) دیدگاه خاص ایشان در مورد دانش است. اندیشه کریشنا در مورد دانش با نگرش اسلام تفاوت‌های زیادی دارد. لذا در این نوشته دیدگاه ایشان با نگرش اسلام به دانش به‌صورت تطبیقی و به روش کتابخانه‌ای مقایسه شده و به روش ...
بیشتر
کریشنا مورتی به‌عنوان عارف، متفکر، نویسنده و سخنران در جهان معروف است. یکی از اصلی‌ترین مولفه‌های فکری کریشنا مورتی (1895 -1986) دیدگاه خاص ایشان در مورد دانش است. اندیشه کریشنا در مورد دانش با نگرش اسلام تفاوت‌های زیادی دارد. لذا در این نوشته دیدگاه ایشان با نگرش اسلام به دانش به‌صورت تطبیقی و به روش کتابخانه‌ای مقایسه شده و به روش توصیفی-تحلیلی پردازش گشت و مسجل شد با اینکه دیدگاه ایشان به دانش در مواردی همسان با دیدگاه اسلام است اما در بیشتر موارد نگاهشان به دانش کاملاً متفاوت با نگاه اسلام بوده و حتی در مواردی نیز متضاد است. از دید کریشنا مورتی دانش علت کرختی ذهن، جنگ‌ها و ویرانی‌ها، بی‌ثباتی انسان، اسارت ذهن، شرطی‌شدن و مانع تغییر روانی، همراه با جهالت، مانع خرد و آزادی انسان بوده و مطرود است. این در حالی است که هدایت انسان بوسیله علم طبق آیات و روایات ائمه معصومین مورد تاکید اسلام است. قرآن، پرورش عقل و اندیشه را یکی از عوامل و عناصر سازنده انسان می‌داند که سبب تکامل او میشود. بنابر آموزه‌های اسلام آنچه موجب بی‌ثباتی و سردرگمی انسان میشود جهل و ندانستن است. بر اساس قرآن، نظر کریشنا مورتی مبنی بر اینکه دانشی که به‌عنوان وسیله‌ای برای هدایت انسان در درون به کار گیرد مانعی برای کشف محسوب می-شود، مردود است. لذا اندیشه و نگاه مورتی به دانش در کل از دید اسلام مطرود و غیرقابل قبول است.
آمنه فروزان کمالی؛ رسول بلاوی
چکیده
تعامل بین ادبیات و سینما به عنوان دو گونۀ هنری، قابل بحث و بررسی است؛ هنر سینما، متن مکتوب را از ادبیات اقتباس کرده و آن را به متن دیداری و شنیداری مبدل می‌سازد. از طرف دیگر ادبیات نیز از تکنیک‌های سینما بدون بهره نبوده است؛ از جمله این تکنیک‌ها "نورپردازی" است. مقایسۀ صحنه‌های قرآنی با شگردهای خلق معنا در سینما از جمله شگرد "نورپردازی"، ...
بیشتر
تعامل بین ادبیات و سینما به عنوان دو گونۀ هنری، قابل بحث و بررسی است؛ هنر سینما، متن مکتوب را از ادبیات اقتباس کرده و آن را به متن دیداری و شنیداری مبدل می‌سازد. از طرف دیگر ادبیات نیز از تکنیک‌های سینما بدون بهره نبوده است؛ از جمله این تکنیک‌ها "نورپردازی" است. مقایسۀ صحنه‌های قرآنی با شگردهای خلق معنا در سینما از جمله شگرد "نورپردازی"، یکی از حوزه‌های مورد مطالعه در تحقیقات میان‌رشته‌ای ادبیات و سینما است. قرآن کریم به مثابۀ یک اثر ارزشمند ادبی دربردارندۀ حکایات و داستان‌هایی است که سرشار از صحنه‌ها و تصاویر ادبی است. این اثر ارزشمند گاهاً با استفاده از نور و نورپردازی در زمینه اقناع و جذب مخاطب و درک بهتر مفاهیم بهره برده است. هدف از پژوهش حاضر شناسایی جلوه‌های نورپردازی صحنه‌های پس از مرگ در قرآن کریم و نقش آن در اقناع مخاطب است.در این پژوهش بر پایۀ روش توصیفی- تحلیلی در صدد بررسی نورپردازی صحنه‌های پس از مرگ در قرآن کریم هستیم تا از این رهگذر به میزان تاثیرگذاری نور بر ذهن مخاطب از طریق حس بصری و نیز میزان انتقال پیام این گونه صحنه‌ها در آیات قرآن کریم دست یابیم. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که قرآن کریم به انتقال پیام و ایجاد جذابیت در ذهن و باور تماشاگر و مخاطبان در مجرای نور پرداخته است. استفاده از نورپردازی صحنه‌های پس از مرگ در قرآن کریم افزایش میزان توجه، درک، بهبود و دریافت مفهوم پیام حاصل از نمایش صحنه را در ذهن و باور خواننده در پی دارد.
محمد سبحانی یامچی؛ فرزاد دهقانی؛ وحید بی آذار
چکیده
در طول تاریخ با انبیاءالهی مخالفت شده و مورد اتهام قرار می‌گرفتند ولی نوع تهمت‌ها شاید برای هر پیامبری خاص و با دیگری متفاوت بوده است. حضرت خاتم‌النبیین(ص) نیز از این قاعده مستثنی نبوده و همواره مورد اتهام قرار می‌گرفتند، این تهمت‌ها از سوی مستشرقان در راستای بیان مصدر آیات قرآن کریم ارائه شدند تا وحیانیت قرآن کریم را نفی کنند. به ...
بیشتر
در طول تاریخ با انبیاءالهی مخالفت شده و مورد اتهام قرار می‌گرفتند ولی نوع تهمت‌ها شاید برای هر پیامبری خاص و با دیگری متفاوت بوده است. حضرت خاتم‌النبیین(ص) نیز از این قاعده مستثنی نبوده و همواره مورد اتهام قرار می‌گرفتند، این تهمت‌ها از سوی مستشرقان در راستای بیان مصدر آیات قرآن کریم ارائه شدند تا وحیانیت قرآن کریم را نفی کنند. به این جهت اتهام کهانت، ساحری، شاعری، بیماری صرع را تنها به پیامبر اسلام(ص) نسبت دادهاند. لذا این پژوهش با بررسی نظریات از دو جهت داده‌های علمی و دینی و مقایسه آنها به دنبال پاسخ به این سؤالات است که آیا بین بیماری صرع و سخنان حکیمانه ارتباطی است؟ آیا حضرت محمد(ص) دارای سابقه بیماری بوده است؟ برای پاسخ به سؤالات روش کتابخانه‌ای و استنادی و تجزیه و تحلیل به صورت تحلیل محتوایی کیفی(توصیفی- تحلیلی) با تکیه بر رویکرد تاریخی و علم روانشناسی به کار بسته شد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که براساس شواهد تاریخی، علم روان شناسی، عقلی و نقلی، اعتراف برخی مستشرقان، شبهات مذکور بیاساس و در انگیزهشناسی مطالعات مستشرقان در دسته مغرضانه و تحت تأثیر جنگهای صلیبی که پس از شکست از مسلمانان به سمت جنگ فرهنگی و ایجاد شبهه رفتند، بیان شده است.
عیسی علیزاده منامن؛ سید حسن عاملی؛ علی غفاری؛ رامین محرمی
چکیده
زاویه دید زمانی، به بررسی زمان در روایت را بحث و در آن از سه جنبه اصلی ترتیب، دیرش و بسامد مطرح می شود که باید آنها را در کل متن و نه دریک جمله بررسی کرد؛ این نوشتار به صورت توصیفی و تحلیلی به بررسی زاویه دید زمانی در داستان حضرت ابراهیم و لوط در دو کتاب مقدس قرآن کریم و عهد عتیق پرداخته است، نتایج بدست آمده نشان می ...
بیشتر
زاویه دید زمانی، به بررسی زمان در روایت را بحث و در آن از سه جنبه اصلی ترتیب، دیرش و بسامد مطرح می شود که باید آنها را در کل متن و نه دریک جمله بررسی کرد؛ این نوشتار به صورت توصیفی و تحلیلی به بررسی زاویه دید زمانی در داستان حضرت ابراهیم و لوط در دو کتاب مقدس قرآن کریم و عهد عتیق پرداخته است، نتایج بدست آمده نشان می دهد که اندیشه کلی حاکم بر دو کتاب بر زوایه دید زمانی تاثیر مستقیم داشته است؛ ترتیب در داستان عهد عتیق بارزتر از قرآن کریم می باشد و زمان قرائت با زمان روایت نسبت هماهنگتری در قران کریم بر عهد عتیق دارد و نیز بسامد در قرآن کریم مکرر و در عهد عتیق در اغلب از نوع مفرد است، این موارد از ایدئولوژی قرآن که هدایتی و تربیتی است و در عهد قدیم تاریخی است، را نشأت گرفته و به صورت کلی سعی در بیان آن را دارد.
اسماعیل علی‌خانی
چکیده
انکار خداوند ناشی از دو گونه عوامل معرفتی یا برهانی و غیرمعرفتی یا غیراستدلالی است. خود عوامل غیرمعرفتی الحاد در گونه‌های مختلف روان‌شناختی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بروز می‌یابد. پرسش پیش روی این نوشتار این است که آیا فقدان فیزیکی پدر یا ناکارآمدی و فساد او، به عنوان یک عامل غیرمعرفتی، نقشی در انکار خداوند از سوی فرزندان در سنین ...
بیشتر
انکار خداوند ناشی از دو گونه عوامل معرفتی یا برهانی و غیرمعرفتی یا غیراستدلالی است. خود عوامل غیرمعرفتی الحاد در گونه‌های مختلف روان‌شناختی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بروز می‌یابد. پرسش پیش روی این نوشتار این است که آیا فقدان فیزیکی پدر یا ناکارآمدی و فساد او، به عنوان یک عامل غیرمعرفتی، نقشی در انکار خداوند از سوی فرزندان در سنین بزرگسالی ایفا میکند یا خیر. این پژوهش با کمک روش توصیفی تحلیلی، یعنی با استناد به دیدگاه‌های مختلف مربوط به این ایده، علت پیوند میان آن دو را از ابعاد گوناگون مورد کندوکاو قرار داده است و شواهدی بر این باور ذکر کرده است و در نهایت با روش تحلیلی انتقادی به ارزیابی و نقد آن پرداخته است. حاصل این پژوهش این است که: الف) بسیاری از رد و انکارهای خداوند در سنین بزرگسالی، به‌‌ویژه در جوامع مسیحی غرب، ریشه در کودکی شخص و عوامل ناخودآگاه، از جمله فقدان پدر یا پدر خوب دارد؛ ب) اما نمیتوان از عوامل دیگر و نیز، بیتأثیر یا کمتأثیر بودن این عامل در جوامع و فرهنگهای دیگر غافل بود.
سید محمد قادری؛ محمد صادق زاهدی؛ محمدجواد شمس
چکیده
باتوجه به آنکه الهیات اکهارت را الهیات سلبی دانستهاند که بر ناشناختنی بودن خداوند و تعالی وجودی او از ممکنات تأکید میکند، مسأله خداگونگی انسان از منظر اکهارت امری ناممکن و ناشدنی به نظر میرسد. لذا این سوال مطرح میشود که چگونه اکهارت به خداگونگی انسان معتقد است؟ مبانی و اصول وی در این مسأله چیست؟ خداگونگی انسان از منظر ...
بیشتر
باتوجه به آنکه الهیات اکهارت را الهیات سلبی دانستهاند که بر ناشناختنی بودن خداوند و تعالی وجودی او از ممکنات تأکید میکند، مسأله خداگونگی انسان از منظر اکهارت امری ناممکن و ناشدنی به نظر میرسد. لذا این سوال مطرح میشود که چگونه اکهارت به خداگونگی انسان معتقد است؟ مبانی و اصول وی در این مسأله چیست؟ خداگونگی انسان از منظر اکهارت بر اصول و مبانی انسان‌شناختی وی استوار است. این پژوهش به تحقیق درباره چهار مولفه انسان‌شناختی که اکهارت در این مسأله از آنها بهرهبردهاست می‌پردازد. این چهار مولفه عبارتند از: تولّد الهی در روح، قوۀ عقل، مشابهت و همانندی ذات خدا و ذات نفس و مقام لایقفی انسان. اکهارت براساس این اصول و مبانی، بر این باور است که انسان دارای ظرفیت و توانی است که می‌تواند به بالاترین مرتبه ممکن ارتقایافته و خداگونه شود. در این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و با استناد به آثار اکهارت، میکوشیم تا اصول و مبانی انسان‌شناختی وی را در امکان خداگونگی انسان روشن سازیم.
سید حسن فلسفی طلب؛ سید مسعود سیف؛ عبدالرزاق حسامی فر
چکیده
چکیدهنیچه در باب مسئله ی تفسیر هستی همیشه سعی دارد که عناصر اسطوره ای و فلسفی را بر تفسیر و خوانش مسیحی و دینی ترجیح بدهد.این در حالیست که خود او دستاوردهای عظیمی برای مسیحیت بیان می کند که اگر بالاتر از تاثیر اندیشه های فلسفی و اسطوره ای در تاریخ بشر نبوده کمتر هم نیست .به نظر می آید شیوه ی نقد نیچه نسبت به مسیحیت بدبین و منفی است در حالیکه ...
بیشتر
چکیدهنیچه در باب مسئله ی تفسیر هستی همیشه سعی دارد که عناصر اسطوره ای و فلسفی را بر تفسیر و خوانش مسیحی و دینی ترجیح بدهد.این در حالیست که خود او دستاوردهای عظیمی برای مسیحیت بیان می کند که اگر بالاتر از تاثیر اندیشه های فلسفی و اسطوره ای در تاریخ بشر نبوده کمتر هم نیست .به نظر می آید شیوه ی نقد نیچه نسبت به مسیحیت بدبین و منفی است در حالیکه در باب دیگر اندیشه ها یا اشخاص جنبه های مختلفی را بیان می کند. نیچه در تحلیل های خود اصرار دارد که جریان تفسیر هستی را دو قطبی سازی کند به گونه ای که تفیسر باستانی و تفسیر خود او در یک طرف دعواست ولی در طرف دیگر حضرت مسیح (ع) را قرار نمی دهد بلکه فقط تا این حد او را وارد مناقشه می کند که بهانه ی برای یک آغاز بوده است او طرف مقابل خود را پولس حواری قرار می دهد که تفسیر دیگرگونه از آنچه مسیحیت اولیه بوده ارائه داده است.به هر حال به نظر می آید خوانش نیچه از تفسیر هستی با تاریخیت هستی هم خوانی ندارد بدین خاطر که گاه بی گاه در مسائل نامربوط به مسیحیت ،گریزی به مسائل این دین می زند .نیچه همواره تاکید براین دارد که مسیحیت وارث همه جریان های تباهی گر زندگی و هستی است . این دو قطبی سازی تفسیر هستی به صورت مقابله ی فرهنگ باستان و مسیحیت ارائه میشود که بنظر با تاریخیت انسان همخوانی واقعی ندارد بدین خاطر که او مسیحیتی را غیر اصیل و محکوم به نیستی می داند که دست کم دو هزار سال نوعی از انسان راهبری کرده و هم اکنون نیز می کند ، هر چند در قالب عبارت کوتاه به این موضوعات می پردازد ولی مایل نبود به همان مبسوطی که مسیحیت را نقد از آن دستاوردها سخن براند. خواست قدرت ، نیروهای کنشی و واکنشی ، دیونیسوس ، آریادنهKeywords :The will to power ,forces action , forces reaction, Dionysus , Ariadne
