ORIGINAL_ARTICLE
عقلانیت و علم معیار تمایز معنویت در اسلام از معنویت در سایر مکاتب
چکیده در مکاتب بشری و ادیان تحریفشده تصور این است که آنچه نیاز بشری را تشکیل میدهد، اصل داشتن اعتقاد به معنویت است. از این منظر، اصل چنین نیازی را نمیتوان مورد انکار قرار داد و بر این اساس، صاحبنظران بهویژه روانشناسان، بر ضرورت پذیرش معنویت به عنوان عاملی تسکینبخش و آرامش زا تأکید نمودهاند لیک این که معنویت مورد باور حتما درست است یا خیر ؟ حتما بر پایۀ عقلانی صحیح استوار است یا خیر،اهمیتی ندارد . در اسلام ضمن تأکید فراوان براصل این نیاز، تصریحشده که ایمان و باور به معنویت میبایست بر پایۀ علمی و معقول شکل بگیرد و اصلا ارزشگذاری رفتار انسان­ها بر معیار علم و عقل است و همینطور ایمان و باور تنها در صورتی نجاتبخش و باعث سعادت و در عین حال موجب آرامش خواهد بود که شالودۀ آن را اصول مسلم عقلی و علمی تشکیل دهد. این مقاله درصدد است تا ضمن تعیین مرز دقیق میان معنویت بر پایۀ علم و عقل از یکسو و معنویت بر پایۀ احساسات واهی از سوی دیگر به تبیین معنویت مبتنی بر عقل و علم در اسلام بپردازد و نیز فلسفۀ این بناگذاری را بیان نماید
https://elmodin.ihcs.ac.ir/article_2163_d84a32c089585a8d20b5ea7e37599cf3.pdf
2016-08-22
1
23
کلیدواژهها: معنویت
علم
عقلانیت
ایمان
خیالات
محمدرسول
آهنگران
1
دانشیار دانشکده الهیات دانشگاه تهران پردیس فارابی
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم
1
نهج البلاغه
2
آمدی، عبد الواحد( 1372ش)،غررالحکم و دررالکلم، انتشارات قدس، قم
3
ابن ابی الحدید، عبدالحمید(1395ق)،شرح نهج البلاغه، انتشارات دار الکتب، بیروت
4
استیس، والتر ترنس(1371ش)، گزیده ای از مقالات استیس، ترجمه عبد الحسین آذرنگ، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
5
انصاری شوشتری، اسدالله(بی تا)،نهج الفصاحه، انتشارات علمیه، نجف اشرف
6
انصاری، مرتضی(1373ق)، فرائد الاصول (الرسائل)، بی نا، تبریز
7
اینیشتن، آلبرت(1370ش)، حاصل عمر، ترجمه ناصر موفقیان، انتشارات آموزش انقلاب اسلامی، تهران، چاپ اول
8
بروجردی، علی محمد،( 1432ق)تفصیل ادعیة الحج، انتشارات بین المللی دعا، قم، چاپ اول
9
تفتازانی، سعدالدین(1433ق)،شرح الرساله الشمسیه، انتشارات دار زین العابدین، قم
10
جیمز، ویلیام(1372ش)،دین و روان، ترجمه مهدی قاینی، انتشارات آموزش انقلاب اسلامی، تهران، چاپ دوم
11
حر عاملی ، محمد(1409ق) وسائل الشیعه، انتشارات آل البیت (ع)، قم
12
حرانی، حسن(1354ش)، تحف العقول، انتشارات نظام، تهران
13
حلی، حسن (علامه)(1416ق)، مناهج الیقین فی اصول الدین ، انتشارات یاران، چاپ اول، قم
14
خراسانی، محمد کاظم(1424ق)، کفایة الاصول، انتشارات جامعه مدرسین، قم، چاپ هشتم
15
ذهبی، محمد( 1413ق)، سیر اعلام النبلاء، مؤسسه الرساله، بیروت، لبنان، چاپ نهم
16
شیرازی، محمد(1379ق)، صدر الدین (ملا صدرا)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه،انتشارات مصطفوی، قم
17
صدوق، محمد(1377ش)، امالی، انتشارات اسماعیلیان ، قم
18
صدوق، محمد(1410ق) ، معانی الاخبار ، انتشارات حیدر، نجف اشرف
19
طباطبایی یزدی، محمد کاظم(1414ق)، العروة الوثقی، انتشارات مهر، قم، چاپ اول
20
طباطبایی،محمدحسین(1372ش)، المیزان فی تفسیر القرآن، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، تهران، چاپ پنجم
21
طوسی، محمد(خواجه نصیر الدین)(1367ش)، اساس الاقتباس، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم، تهران
22
طوسی، محمد،( 1364ش)،تهذیب الاحکام ،انتشارات اسلامی ، تهران
23
فرانکل، ویکتور امیل(1388ش)، خدا در ناخداگاه، ترجمه ابراهیم یزدی، انتشارات رسا، تهران
24
فرانکل، ویکتور امیل(1392ش) ، فریاد ناشنیده برای معنی، ترجمه مصطفی تبریزی و علی علوی نیا، انتشارات فرا روان، چاپ چهارم
25
فروغی، محمد علی(1344ش)، سیر حکمت در اروپا، انتشارات زوار، تهران
26
فیومی، احمد(1347ق)، المصباح المنیر، بی نا
27
قمی ، عباس(1390ش)، مفاتیح الجنان ، نشر مهر ، قم
28
کاتبی، نجم الدین(بی تا)، شرح الشمسیه، انتشارات رضی و زاهدی، قم
29
کاظمی خراسانی(1406ق)، محمدعلی، فوائدالاصول ( تقریرات درس مرحوم آیت الله شیخ محمد حسین نائینی)، انتشارات جامعه مدرسین، قم
30
کلانتری، ابوالقاسم(بی تا)، مطارح الانظار، (تقریرات در شیخ اعظم مرتضی انصاری (ره) ) ،موسسه آل البیت (ع)، قم
31
کلینی، محمد(1361ش)، اصول الکافی، انتشارات اسلامیه، تهران
32
لاهیجی، عبدالرزاق(بی تا)، گوهرمراد، انتشارات اسلامیه، تهران
33
مجلسی ، محمد باقر (1354ش)،بحارالانوار، انتشارات مهر
34
مروتی، سهراب و نویسنگان دیگر(1392ش)، نقد و بررسی سلسله مراتبی بودن نیازهای انسان در نظریه مازلو با رویکردی بر آیات قران کریم، فصلنامه علم ودین، سال چهارم، شماره دوم
35
مظفر، محمدرضا(1419ق)، المنطق، انتشارات اسماعیلیان، قم، چاپ اول، قم
36
واعظ حسینی بهسودی، محمدسرور(1417ق)، مصباح الاصول (تقریرات درس مرحوم آیت الله سیدابوالقاسم خویی)، انتشارات داوری، قم ، چاپ پنجم
37
یزدی ، عبدالله(1436ق)، الحاشیه علی التهذیب المنطق، انتشارات جامعه مدرسین، چاپ شانزدهم، قم
38
یونگ. کارل گوستاو(1370ش)، خاطرات رؤیاها و اندیشهها، ترجمه پروین فرامرزی، انتشارات آستان قدس رضوی (ع)، مشهد
39
یونگ، کارل گوستاو(1380ش)، انسان در جستجوی هویت خویشتن، ترجمه محمود بهفروزی، انتشارات گلبان، تهران
40
ORIGINAL_ARTICLE
تاملی در خلقت شتر از دید قرآن و علم
در قرآن مجید چندینبار از واژه شتر استفاده شده که آیه 17 سوره غاشیه مهمترین آنها است. در این آیه اهمیت شتر همردیف مظاهر عظیم خلقت نظیر آسمان و زمین ذکر شده و منکران به اندیشیدن در چگونگی خلقت شتر دعوت شدهاند. شتر از دیرباز موجودی پراستفاده و کارآیی آن یک تنه همارز همه حیوانات اهلی بوده، همچنین عامل اصلی بقای بشر و گسترش تمدن در مناطق خشک و بیابانی شناخته شده است. در سایه پیشرفتهای دهههای اخیر خصوصیات ویژهای در این حیوان چه بهلحاظ فیزیولوژی و زیستی و چه خواص ویژه در شیر و آنتیبادیهای آن شناسایی شده که در بین موجودات، منحصربهفرد و قابل تامل است. یافتهها نشان داده است که در شیر شتر خواص درمانی بسیاری برای بیماریهای مختلف ازجمله دیابت، سرطان و بعضی بیماریهای میکروبی و عفونی مهلک وجود دارد. از طرفی در سیستم ایمنی شتر نوعی آنتیبادی منحصربهفرد بهنام نانوبادی تولید میشود که خواص ویژهاش آن را بهعنوان یک مولکول بسیار مناسب برای استفادههای مختلف بخصوص مصارف درمانی مطرح کرده است. در این مقاله کوشش شده است تا با بررسی اجمالی یافتههای علمی، جلوههای دیگری از شگفتیهای خاص این موجود مشخص شود که میتواند تاحدودی علت اهمیت او را از دید قرآن نشان دهد.
https://elmodin.ihcs.ac.ir/article_2164_089c7bc9c614fae05234a7870efb7079.pdf
2016-08-22
25
47
کلیدواژهها: قرآن
شتر
شیرشتر
آنتیبادی
خواص درمانی
هدا
آیت
ayat-h@sci.sku.ac.ir
1
استادیار گروه ژنتیک، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شهرکرد
LEAD_AUTHOR
آیت، هدا و آزاده موسویان و علیمحمد احدی (1393). ساخت کتابخانه­ی آنتی­بادی تک دمین شتری بر ضد آنتی ژنهای سلولی سرطان سینه، مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، دوره 16:شماره 1. شهرکرد.
1
دریایی محمد (1391). معجزات غذایی و درمانی گوشت و شیر شتر، تهران، نشر امینان.
2
طباطبایی، سید محمد حسین (1374). المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمۀ سید محمدباقر موسوی همدانی، چ پنجم، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
3
طبرسی فضل بن حسن (1372). مجمعالبیان فی تفسیرالقرآن، چ سوم، ج 10 ، تهران، انتشارات ناصرخسرو.
4
علامه مجلسی (1103). بحارالانوار، ج 59.
5
محمدی ری شهری محمد (1383). دانشنامه احادیث پزشکی؛ ج 2، قم، سازمان چاپ و نشر دارالحدیث.
6
مقدسی مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ ، ترجمه محمدرضا شفیعی کدکنی، ج 2،انتشارات آگه.
7
مکارم شیرازی، ناصر(1387). تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
8
نیاسری امیر، عربها هاجر (1390). نقش شیر شتر و مولکول های زیست فعال آن در درمان بیماری ها. سال دوم، شماره اول، نشاء علم.
9
واقدی محمد بن السعد کاتب (1374). الطبقات الکبرى، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، ج 1، انتشارات فرهنگ و اندیشه.
10
هویزی عبد علی بن جمعه (1390). نورالثقلین، ترجمه سید حسن موسوی خراسانی، ج 5، قم، دفتر نشر نوید اسلام.
11
Abbas S., Ashraf H., Nazir A., Sarfraz L. (2013) PHYSICO-CHEMICAL ANALYSIS AND COMPOSITION OF CAMEL MILK. INTERNATIONAL RESEACHERS, 2.
12
Adlerova L., Bartoskova A., Faldyna M.,( 2008) Lactoferrin: a review. Veterinarni Medicina, 53, (9).
13
Al haj O., Al Kanhal H. (2010) Compositional, technological and nutritional aspects of dromedary camel milk. International Dairy Journal.
14
AL-Ayadhi L. Elamin N., (2013) Camel Milk as a Potential Therapy as an Antioxidant in Autism Spectrum Disorder. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine.
15
Alhaidar A., Abdel Galil M., Mousa S.A. (2011) The Antiplatelet Activity of Camel Urine. THE JOURNAL OF ALTERNATIVE AND COMPLEMENTARY MEDICINE. 17.
16
Faye B., Chaibou M., Vias G., (2012) Integrated Impact of Climate Change and Socioeconomic development on the Evolution of Camel Farming Systems. British Journal of Environment & Climate Change. 2(3).
17
Jirimutu, Wang Z. (2012) Genome sequences of wild and domestic Bactrian camels. NATURE COMMUNICATIONS, 3.
18
Konuspayeva G. Faye B., Loiseau G, (2009) The composition of camel milk: A meta-analysis of the literature data. Journal of Food Composition and Analysis. 22.
19
Korashy H., Gendy M. (2012). Camel Milk Modulates the Expression of Aryl Hydrocarbon Receptor-Regulated Genes, Cyp1a1,Nqo1, and Gsta1, in Murine hepatoma Hepa 1c1c7 Cells. Journal of Biomedicine and Biotechnology.
20
Korashy H., Maayah H., (2012) Camel Milk Triggers Apoptotic Signaling Pathways in Human Hepatoma HepG2 and Breast CancerMCF7 Cell Lines through TranscriptionalMechanism. Journal of Biomedicine and Biotechnology.
21
Kotb-El-Sayed M., Al-Shoeibi Z., (2011) Effects of Camel’s Milk as a Vehicle for Insulin on Glycaemic Control and Lipid Profile in Type 1 Diabetics. American Journal of Biochemistry and Biotechnology,7 (4): 179-189.
22
Malik A., Senaidy A., (2012) A study of the anti-diabetic agents of camel milk. INTERNATIONAL JOURNAL OF MOLECULAR MEDICINE,30.
23
Marc Breulmann. (2007) The camel, From Tradition to Modern Times. UNESCO Office. Doha.
24
Nguyen V., Su C., Muyldermans S., (2002) Heavy-chain antibodies in Camelidae; a case of evolutionary innovation. Immunogenetics, 54.
25
Ouajd S. Kamel B. (2009) Physiological Particularities of Dromedary (Camelus dromedarius) and Experimental Implications. Scand. J. Lab. Anim. Sci. 36 (1).
26
Saliha Z., Dalila A., Chahra S., (2013) Separation and characterization of major milk proteins from Algerian Dromedary (Camelus dromedarius) Emir. J. Food Agric., 25 (40).
27
Smolarek D., Bertrand O., Czerwinski M., (2012) Variable fragments of heavy chain antibodies (VHHs): a new magic bullet molecule of medicine. Postepy Hig Med Dosw, 66.
28
Stahl T., Sallmann H., Duehlmeier U., (2006) Selected vitamins and fatty acid patterns in dromedary milk and colostrum. J of Camel Practice and Research. 13(1).
29
Tillib S.V. (2011) Camel Nanoantibody” is an Efficient Tool for Research, Diagnostics and Therapy, Molecular Biology, Vol. 45 (1).
30
Zeineb J., Halima E., Imen F, (2013) Antibacterial activity of Lactic acid bacteria isolated from Tunisian camel milk, African Journal of Microbiology Research ,Vol. 7(12).
31
ORIGINAL_ARTICLE
نقد و بررسی کتاب علم، عقل ودین
چکیده نسبت میان علم و دین از مسائلی است که در هر دو حوزه فلسفۀ علم و فلسفۀ دین مطمح نظر پاره­ای از اندیشمندان این دو حوزه بوده است. کتاب علم، عقل و دین نوشتۀدرک استینزبی تلاشی است برای جمع علم و دین و انعکاس پیامدهای نظریات علمی و نظریات فیلسوفان علم برای دین. وی که خود روحانی مسیحی است معتقد است که علم و دین را نباید دو فرهنگ یا جهان­بینی مجزا و مستقل از هم تلقی کرد که یکی عقلانی و دیگری غیرعقلانی است. این دو یکی هستند و هر دو می­کوشند جهان و جایگاه انسان را در آن بفهمند. وی در این کتاب به بررسی نظریات پاره­ای از فیلسوفان علم، پوزیتیویست­ها، پوپر، کوون، فایرابند و یکی از فیلسوفان بزرگ معاصر ویتگنشتاین پرداخته است و البته در این میان با پوپر همدلی بیشتری دارد و حجم بیشتری از کتاب را به تحلیل اندیشه­های او اختصاص می­دهد. وی در بحث از اندیشه­های هر یک از این فیلسوفان تأثیرات اندیشه ایشان را بر فلسفه دین ردیابی و تحلیل می­کند. در این مقاله به معرفی این کتاب و ذکر برخی کاستی­های آن خواهیم پرداخت.
https://elmodin.ihcs.ac.ir/article_2165_b8d503525770542d09c015371563dc18.pdf
2016-08-22
75
88
کلیدواژهها: علم
عقل
دین
جهانبینی
نسبیگرایی
عقلانیت
روش شناسی
معرفتشناسی
عبدالرزاق
حسامیفر
1
دانشیار گروه فلسفه دانشگاه بینالمللی امام خمینی
LEAD_AUTHOR
استینزبی، درک(1388) علم، عقل و دین ، ترجمۀ علی حقی ، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
1
پوپر، کارل ریموند (1363) حدسها و ابطالها، ترجمه احمد آرام، تهران: شرکت سهامی انتشار.
2
پوپر، کارل ریموند (1370) منطق اکتشاف علمی، ترجمه سید حسین کمالی، ویراسته عبدالکریم سروش، تهران انتشارات علمی فرهنگی.
3
پوپر، کارل ریموند (1374) شناخت عینی: برداشتی تکاملی، ترجمۀ احمد آرام، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
4
پوپر، کارل ریموند(1372) واقعیگری و هدف علم، ترجمۀ احمد آرام، تهران: انتشارات سروش.
5
کاپالدی، نیکلاس(1377) فلسفۀعلم، ترجمۀ علی حقی، تهران: سروش.
6
نجفی، ابوالحسن(1370) غلط ننویسیم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
7
Ayer, A. J. (1982) Philosophy in the Twentieth Century, New York: Random House.
8
Dowe, Phil(2005) Galileo, Darwin, Hawking: The Interplay of Science, Reason, and Religion, Grand Rapids, Mich: William B. Eerdmans.
9
Stanesby¸ Derek (1989) Science ¸Reason and Religion ¸ London: Routledge.
10
ORIGINAL_ARTICLE
نفس در نظریه سیستمها، اطلاعات و آنتروپی
چکیده فیزیکدانان انسان را به لحاظ فیزیک نظری یک سیستم باز در نظر میگیرند، حال سوال اینجاست، که اگر با نگاه سیستمی به نفس انسان نگاه کنیم، چه تبعاتی در پی خواهد داشت؟ آیا میتوان ویژگی فناناپذیری را برای نفس نشان داد؟ یا ویژگی اختیار را؟از طرفی یک سیستم باز دائما در تعامل با محیط و پیرامون خود و در تبادل اطلاعات با آن به سر میبرد.ارتباط این اطلاعات با نفس انسان چگونه است؟ فیلسوفان طبیعتگرا عقیده دارند که این اطلاعات در مغز جمع آوری و تجزیه و تحلیل شده ودر نهایت با مرگ انسان و ازبین رفتن بدن ، نابود میشود. اما اگر بخواهیم معتقد به وجود نفس بعنوان امری غیر مادی برای انسان باشیم، باید بتوانیم بنحو معناداری از موضعی سخن بگوییم که اطلاعات فرد انسانی در آن محفوظ بوده و آن موضع متمایز از ماده باشد. در این مقاله در پی ارائه نگرشی نوین به نفس با دیدگاه سیستمی و سپس بررسی جایگاه اطلاعات (اعم از معلومات علمی ویا داده های غیر علمی) در نفس انسانی هستیم؛ مغایرت اطلاعات با ویژگیهای جسم و مادی شناخته شده در فیزیک جدید قابل تامل است.
https://elmodin.ihcs.ac.ir/article_2166_e92a981496a1efd31dce5beb93abeac3.pdf
2016-08-22
89
104
کلیدواژهها: نفس
ذهن
آنتروپی
سیستم
اطلاعات
شعور
سیدمحمدعلی
دیباجی
dibaji@ut.ac.ir
1
عضو هیات علمی دانشگاه تهران، پردیس فارابی
AUTHOR
معصومه
شاگردی
mashagerdi@gmail.com
2
دانشجوی کارشناسیارشد فلسفهدین دانشگاه تهران، پردیس فارابی
LEAD_AUTHOR
ایمان, محمدتقی, and اسفندیار غفاری نسب. 1392. "مبانی فلسفی نظریه سیستمهای پیچیده." روششناسی علوم انسانی 41-59.
1
جرمی, ریفکین. 1389. جهان در سراشیبی سقوط. Edited by هوارد تد. Translated by دکتر محمود بهزاد. تهران: سروش.
2
چرچلند, پاول. 1391. ماده و آگاهی. Translated by امیر غلامی. تهران: نشر مرکز.
3
حری, عباس. 1381. دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی، جلد1. تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران .
4
رضاییان, علی. 1383. "تجزیه و تحلیل و طراحی سیستمها." By علی رضاییان. تهران: سمت.
5
شارون, ژان. 1380. شعور، این ناشناخته. Translated by دکتر محسن فرشاد. تهران: شرکت سهامی انتشار.
6
فرشاد, مهدی. 1362. نگرش سیستمی. Vol. 2. تهران: امیرکبیر.
7
گلشنی, دکتر مهدی. 1390. تحلیلهای فلسفی فیزیکدانان معاصر. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
8
مورفی, ننسی. 1391. چیستی سرشت انسان. Translated by علی شهبازی and سید محسن اسلامی. قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
9
مورن, ادگار. 1391. طبیعت طبیعت. Translated by دکتر علی اسدی. تهران: سروش.
10
نشاط, نرگس. 1385. "آنتروپی، آنتروپی منفی و اطلاعات." تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تهران 14.
11
هولاب, رابرت. 1375. یورگن هابرماس : نقد در حوزه عمومی: مجادلات فلسفی هابرماس با پوپری ها، گادامر، لومان، لیوتار، دریدا و دیگران،. Translated by حسین بشیریه. تهران: نی.
12
Bertalanffy, Ludwig Von. 1969. General Systems Theory. New York: George Breziller Inc.
13
D.Bohm, Whilness and the Implicate Order. 1988. London: Arc Paperbacks.
14
Doyle, Bob. 2008. information philosopher. website, cambridge: www.informationphilosopher.com.
15
Ghahramani, Z. 1995. Computation and Psychophysics of Sensorimotor Integration. Ph.D. Thesis, Dept. of Brain and Cognitive Sciences, MIT Press.
16
Muller, Ingo , and Wolf Weiss. 2005. Entropy and Energy: A Universal Competition. Berlin Heidelberg: Springer-Verlag.
17
Tononi, G. 2008. "Consciousness as integrated information: a provisional manifesto." Biological Bulletin 215:216 42.
18
Wiener, N. 1961. Cybernetics or Control and Communication in the Animal and the Machine. 2. Cambridge: Mass:MIT Press.
19
Wiener, N. 1954. The Human Use of Human Beings: Cybernetics and Society, Boston: Houghton Mifflin; reissued in 1989 with a new introduction by Steve J. Heims. London: Free Association.
20
ORIGINAL_ARTICLE
خدای درون سیستم- خدای بیرون از سیستم نسبت مکان و زمان با خدا در سیستمهای شناختی نیوتن و کانت
چکیده مباحثات زمان و مکان عموماً حول محور مطلقگرایی و نسبیگرایی شکل گرفته است. براساس مطلقگرایی زمان و مکان هستیهای واقعی و مستقل از اشیاء محسوب میشوند. در مقابل نسبیگرایان بر این باورند که زمان و مکان نسبت بین اشیاء و تعینات آنها هستند. هرچند نیوتن و کانت هر دو، زمان و مکان را اموری مستقل از اشیاء میدانند، اما زمان و مکان نیوتنی وابسته به وجود خدا است و زمان و مکان کانتی وابسته به ذهن انسان است. این نوشتار با بررسی نسبت خدا با زمان و مکان در دو سیستم شناختی نیوتن و کانت قصد پیگرفتن دیدگاهی را دارد که براساس آن، نظریه نیوتن در مورد زمان و مکان، مجال وجود خدا در سیستم شناختی او را فراهم میکند و نظریه کانت در اینباره، راهی برای بیرون گذاشتن خدا از سیستم شناختی او، به وجود میآورد.
https://elmodin.ihcs.ac.ir/article_2167_3c4b54ce57a7f303c80bf84c61aa4f6e.pdf
2016-08-22
105
118
کلیدواژهها: مکان- زمان- خدا- نیوتن- کانت- مکانمندی
یوسف
شاقول
yshaghool@gmail.com
1
دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه اصفهان
AUTHOR
مریم
وظیفهدان
2
کارشناسارشد فلسفه علم، دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
آپل، ماکس(1375)، شرحی بر تمهیدات کانت، ترجمه محمدرضا حسینی بهشتی تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
1
جانیاک، آندره (1392)، نیوتن فیلسوف، ترجمه سعید جعفری، تهران، نیلوفر.
2
کانت، امانوئل (1362)، سنجش خرد ناب، ترجمه میرشمش الدین ادیب سلطانی، تهران، امیرکبیر
3
Disalle, Robert, (2006) Understanding Space-Time, New York: Cambridge University Press.
4
Friedman, Michael, (2009) “Newton and Kant on absolute space. From theology to transcendental philosophy” Edited by M. Bitbol, P. Kerszberg, & J. Petitot ,Constituting objectivity: Transcendental perspectives on modern physics (pp. 35–50). Berlin: Springer.
5
Geoffrey A. Gorham, (2011) "Newton on God’s Relation to Space and Time: The Cartesian Framework" Journal of Archiv für Geschichte der Philosophie )93:281-320(.
6
Hall, A. R. and M. B. Hall, (1962) Unpublished Scientific Papers of Isaac Newton, Cambridge: Cambridge University Press.
7
Kant, Immanuel, (1999) Critique of pure reason, Edited and Translated by P. Guyer & A. Wood ,Cambridge: Cambridge University Press.
8
Kant, Immanuel, (2012) The Form and Principles of the Sensible and Intelligible World (Kant’s inaugural dissertation), Edited and Translated by J. Bennett
9
Newton, Isaac, (1999) Mathematical principles of natural philosophy, Translated by I. B. Cohen & A. Whitman, Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press.
10
ORIGINAL_ARTICLE
جایگاه تفسیر علمی و معیارهای آن در تفسیر نمونه
از آنجایی که در قرآن کریم آیات فراوانی درباره هستیشناسی، طبیعت شناسی، زیستشناسی، پزشکی و خلقت انسانها و موجودات وجود دارد، از همان آغاز نزول، قرآن محل گفتگوی دانشمندان و مفسران بوده است و هر یک تلاش نموده مقصود خداوند را در این آیات مشخص نمایند. بیشترین تلاشهای تفسیری از قرن چهاردهم به بعد ـ و پس از پیشرفت علوم در همه عرصهها و مخصوصاً پس از مجادلات دامنهدار درباره تعارض علم و دین ـ در میان دانشمندان مسلمان و بویژه مفسران قرآن دیده میشود. از جمله این مفسران آیت الله مکارم است که در تفسیر نمونه تلاش میکند تا به تبیین آیات علمی قرآن با روش صحیح بپردازد تا از این رهگذر اعجاز علمی قرآن را نیز ثابت نماید. ایشان با اعتقاد به اینکه قرآن کتاب هدایت و انسانسازی است و نه کتابی علمی، با توجه به معیارهایی به تبیین این گونه آیات میپردازد. برخی از مهمترین معیارهای ایشان عبارتند از: تفسیر قرآن بر اساس علوم قطعی و بیتوجهی به فرضیهها؛ تفسیر قرآن بر اساس قواعد تفسیر؛ حقیقی دانستن زبان قرآن در آیات علمی؛ موافقت تفسیر آیات علمی با عقل؛ این مقاله پس از مطالعه کامل آیات علمی در تفسیر نمونه با هدف بررسی ژرفکاوانه جایگاه تفسیر علمی و تشخیص معیارهای صحیح آن در تفسیر نمونه سامان یافته است.
https://elmodin.ihcs.ac.ir/article_2168_aa72ff30dd113a3a6cbcde062f8fc7e7.pdf
2016-08-22
137
158
کلیدواژهها: تفسیر علمی
اعجاز علمی
آیات علمی
آیت الله مکارم
تفسیر نمونه
محمد
مولوی
m_molavi58@yahoo.com
1
استادیار دانشگاه بینالمللی امامخمینی(ره)،قزوین
AUTHOR
معصومه
خلیلی
m.khalili1392@yahoo.com
2
کارشناسارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه امامخمینی(ره)
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم
1
آلوسی، محمود،1415 ق، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و سبع المثانی، تحقیق: علی عبدالباری عطیة، چاپ اول، بیروت، دارالکتب العلمیة.
2
ابن ابی حاتم، عبدالرحمن بن محمد، 1419ق، تفسیر القرآن العظیم(ابنابىحاتم)، تحقیق: اسعد محمد الطیب، عربستان صعودی، ناشر: مکتبه نزار مصطفی البارز.
3
اندلسی، ابوحیان محمدبن یوسف،1420ق، البحرالمحیط فی التفسیر، تحقیق: محمد جمیل تحقیق، بیروت، نشر دالفکر.
4
بیضاوی، عبدالله بن عمر، 1418ق، انوار التنزیل و اسرار التأویل، تحقیق: محمد عبد الرحمن المرعشلى، چاپ اول، بیروت، دار احیاء التراث العربى.
5
پاکنژاد، دکتر سید رضا، 1350ش، اولین دانشگاه و آخرین پیامبر، کتابفروشى اسلامیه.
6
جرجانی، ابوالمحاسن حسین بن حسن؛ 1377ش، جلاء الأذهان و جلاء الأحزان، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
7
جعفرى، سیدمحمدمهدى،1374ش، «شیوه تفسیرى پرتویى از قرآن» بیّنات، شماره 7، دوره دوم، ص 103
8
حافظ ابراهیم، مدحت، 1993م، الاشارات العلمیة فی القرآن الکریم، قاهره، مکتبة غریب.
9
حبال، محمدجمیل، بی تا، العلوم فی القرآن ، بی جا بی نا.
10
ذهبی، محمد حسین، 1369ش، التفسیر و المفسرون، الطبعة الثانیة، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
11
رجبی، محمود، 1387ش، روش تفسیر قرآن، چاپ سوم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
12
رضایی اصفهانی ، محمد علی، 1375ش، درآمدی بر تفسیر علمی قرآن، چاپ اول، قم، اسوه.
13
رضایی اصفهانی ، محمد علی، 1381ش، پژوهشى در اعجاز علمى قرآن، چاپ سوم، رشت، کتاب مبین.
14
رفیعی محمدی، ناصر، سیر تدوین و تطور تفسیر علمی قرآن، چاپ اول، 1386ش، قم، انتشارات مرکز جهان علوم اسلامی.
15
زر زور، عدنان محمد، 1416ه، مدخل الی تفسیر القرآن و علومه ، چاپ اول، دمشق و بیروت، دارالقلم و دارالشامیه.
16
الزرکشی، بدرالدین، محمد بن عبدالله ،1410ق، البرهان فی علوم القرآن ، بیروت، دارالمعرفه.
17
زمخشری، محمود بن عمرو، 1407ق، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل،، چاپ سوم، بیروت، دار الکتاب العربی.
18
سادلر، توماس­وى،1370ش، رویانشناسى پزشکى لانگمن، ترجمه دکتر مسلم بهادرى و دکتر عباس شکور، انتشارات شرکت سهامى چهر.
19
سیوطی، جلال الدین،1412ق، الاتقان فی علوم القرآن، چاپ دوم، بیروت، دار الکتاب العربى.
20
الشرقاوی عفت محمد؛ 1972ق، اتجاهات التفسیر فی مصر فی العصر الحدیث، چاپ اول، قاهره.
21
شریعتی، علی، بی تا، اسلام شناسی، جزوه های 15 و 16، تهران حسینیه ارشاد.
22
شریف لاهیجی، محمد بن علی،1373ش، تفسیر شریف لاهیجی، تحقیق: محدث، تهران، دفتر نشر داد.
23
الشریف، عدنان،1990م، من علم الطب القرآن، الطبعة الاولی، بیروت، دار العلم للملایین.
24
طالقانی، سید محمود، 1362ش، پرتوی از قرآن، چاپ چهارم، ، تهران، شرکت سهامى انتشار.
25
طباطبایی، محمدحسین، 1417ق، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ پنجم، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
26
طبرسی، فضل بن حسن،1372ش، مجمع البیان لعلوم القرآن، تحقیق: محمد جواد بلاغی، چاپ سوم، تهران، انتشارات ناصر خسرو.
27
طنطاوی،1412ق، الجواهر، بیروت، دارالحیاء التراث العربی.
28
عجوز، احمد، 1987م، معالم القرآن فی عالم الاکوان، بیروت دار الندوه.
29
الغراوی، محمد؛ 1415ه، «التفسیر العلمی للقرآن بین الرفض و القبول» ، الفکر الاسلامی : ش6.
30
غزالی، ابوحامد، بی تا، إحیاء علوم الدین، بیروت، دارالمعرفه، بی تا
31
فخر رازی، محمد بن عمر، 1420ق، مفاتیح الغیب، چاپ سوم، ، بیروت، دار احیاء التراث العربى.
32
فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، 1415ق، تفسیر الصافی، تحقیق: حسین اعلمی، چاپ دوم، انتشارات صدر،تهران.
33
فیض کاشانی، ملامحسن، 1418ق، الاصفی فی تفسیرالقرآن، تحقیق: محمد رضا درایتی، چاپ اول، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
34
فیومی، سعید صلاح؛ 1424/2004، الإعجاز العلمی فی القرآن الکریم(للفیومی)، چاپ اول، ناشر مکتبه القدسی، قاهره.
35
قرشی، سید علی اکبر،1377ش، تفسیر أحسن الحدیث، چاپ سوم، ؛ بنیاد بعثت، تهران.
36
قطب، سید،1412ق، فی ظلال القرآن، چاپ هفدهم، بیروت، دار الشروق.
37
کاشانی، ملا فتح الله، 1336ش، تفسیرمنهج الصادقین فی إلزام المخالفین، تهران، کتابفروشی محمد حسن علمی.
38
گنابادی، سلطان محمد، 1408ق، تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة، بیروت، چاپ دوم، موسسه الاعلمی للمطبوعات.
39
مصطفوى، حسن،1371ش، التحقیق فى کلمات القرآن الکریم، الطبعة الاولى، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد جمهورى اسلامى ایران.
40
معرفت، محمدهادی،1384ش، التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب، چاپ دوم، مشهد:آستان قدس رضوی.
41
مکارم شیرازی ، ناصر، 1386ش، پیام قرآن (تفسیر نمونه موضوعی)، چاپ ششم، تهران ، دارالکتب الاسلامیه.
42
مکارم شیرازی، ناصر ،1374ش، تفسیر نمونه، چاپ اول، تهران، دار الکتب الإسلامیة.
43
مکارم شیرازی، ناصر بی تا، قرآن وآخرین پیامبر، ج2، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
44
مکارم شیرازی، ناصر بی تا، مجموعه سخنرانیهاى سومین کنفرانس دار القرآن کریم، قم، دارالقران الکریم.
45
مکارم شیرازی، ناصر،1367ش، تفسیر به رأى، چاپ هفتم، تهران، مطبوعاتی هدف.
46
ملا حویش آل غازی، عبدالقادر، 1382ش، بیان المعانی، چاپ اول، ناشر مطبع الترقی، دمشق.
47
ملکیان، مصطفى، تابستان 1373، «بررسى گونههاى تعارض بین علم و دین»، فصلنامه مصباح، ش 10، ص 66- 67
48
نجفى، گودرز، 1377 ش، مطالب شگفتانگیز قرآن، تهران، نشر سبحان.
49
نفیسى، زهرا، 1374ش، «عقل و علم در تفسیر الجواهر» بیّنات، شماره 6، دوره دوم، ص 136.
50
نوفل، عبدالرزاق، 1393ق، القران و العلم الحدیث، بیروت، دارالکتب العربیه.
51