نقش و جایگاه عقل در تفسیر الجامع لأحکام القرآن قرطبی

مجید خزاعی؛ محمدرضا ستوده‌نیا؛ سیدمهدی لطفی

دوره 6، شماره 12 ، آذر 1394، صفحه 1-14

چکیده
  تفسیر قرطبی، در دسته‌بندی تفاسیر، در گروه تفاسیر فقهی جای می‌گیرد و افزون بر مباحث فقهی مباحث گوناگون دیگری را نیز در خود جای داده است. یکی از موضوعات جالب توجه این تفسیر عقل است و جایگاه آن در سه حوزۀ فقهی، کلامی، و تفسیری قابل بررسی است. قرطبی در مقام نظر مجالی برای ورود عقل در حوزه‌های فقهی و کلامی نمی‌بیند، اما در عمل در مواردی ...  بیشتر

بررسی تطبیقی تاریخ پیدایش انسان در زمین از نظر علم و آموزه‌های قرآنی و حدیثی

محمدعلی دولت؛ علی افضلی

دوره 6، شماره 12 ، آذر 1394، صفحه 15-31

چکیده
  چکیده در این مقاله به ‌دنبال یافتن راه‌کاری مناسب برای توجیه صحیح یافته‌های علمی پیرامون زیست انسان در زمین و موجودات پیش از آدم (ع) در آموزه‌های قرآن و عترت هستیم. روش تحقیق در این مقاله توصیفی و از گونۀ تحلیل اسنادی و کتاب‌خـانه‏ای است و یافته‌های زیست‌شناسی را با استناد به اطلاعات گردآوری‌شده از آیات و روایات ارزیابی کرده‌ایم. ...  بیشتر

مسئلۀ دور دکارتی در اثبات وجود خداوند راه‌حل حافظه و نقد آن

سیدمسعود سیف؛ پریسا وفامند

دوره 6، شماره 12 ، آذر 1394، صفحه 33-55

چکیده
  یکی از مسائل مهم در فلسفۀ دکارت دور دکارتی است. این مسئله را اولین‌بار معاصران دکارت مطرح کردند؛ این‌که دکارت معتقد است: «اگر من یقین داشته باشم که خداوند وجود دارد و فریب‌کار نیست، می‌توانم یقین داشته که هر آن‌چه را به طور واضح و متمایز ادراک کرده‌ام صحیح است» و «فقط در صورتی که در ابتدا یقین داشته باشم که هر آن‌چه را به ...  بیشتر

واکنش علمای شیعه به فعالیت‌های مذهبی مبلغان مسیحی اروپایی در اوایل دورة قاجاریه

باقرعلی عادل‌فر

دوره 6، شماره 12 ، آذر 1394، صفحه 51-75

چکیده
  چکیده از آغاز قرن شانزدهم میلادی، ایران هم‌زمان با استقرار دولت شیعی و حضور قدرت‌های نوظهور عیسوی اروپایی در مرزهای جنوبی خود با تجربه‌ای تازه مواجه شد. ورود مسیونرهای مذهبی با حمایت کشورهای متبوع به ایران تسهیل شد؛ به‌ گونه‌ای که میسیونرها طی سده‌های بعدی به یکی از مؤثرترین نهادها در ایجاد دگرگونی‌های فرهنگی ایران بدل شدند. ...  بیشتر

لوازم معرفت‌شناختی جهان‌شناسی قرآن برای علوم طبیعی

قدرت‌الله قربانی

دوره 6، شماره 12 ، آذر 1394، صفحه 77-97

چکیده
  چکیده اهمیت مطالعۀ طبیعت بر کسی پوشیده نیست؛ زیرا طبیعت بستر اصلی زندگی انسان است. از این رو، علوم طبیعی که با جهان طبیعت سروکار دارند نقش فزاینده‌ای در بهبود و تغییر چهرۀ زندگی انسان دارند. اما برخی تلقی‌های نادرست در علوم طبیعی جدید لزوم بازاندیشی در نگرش‌های علوم طبیعی را با استفاده از آموزه‌های الهی نشان می‌دهد. در این زمینه، ...  بیشتر

ماهیت دینی علوم طبیعی در اندیشۀ فارابی و ابن‌‌سینا

رضا ماحوزی

دوره 6، شماره 12 ، آذر 1394، صفحه 99-118

چکیده
  چکیده به‌ علت نسبت وثیق میان علم و فلسفه از یک سو و نسبت وثیق میان فلسفه و مابعدالطبیعۀ فارابی و ابن‌‌سینا با الهیات و دین از سوی دیگر، علوم تجربی و طبیعی در اندیشۀ این دو فیلسوف ایرانی و مسلمان در ابعاد و مسائل متعددی با الهیات فلسفی که در مابعدالطبیعۀ مد نظر این دو ذیل حکمت نظری شاخۀ الهیات طرح شده است گره خورده و از مبانی این زیرشاخه ...  بیشتر

اقامۀ برهان بر اثبات وجود خداوند، امکان یا امتناع؟

عباس یزدانی

دوره 6، شماره 12 ، آذر 1394، صفحه 119-133

چکیده
  چکیده آیا می‌توان با اقامۀ برهان منطقی وجود خدا را اثبات کرد؟ برخی فیلسوفان معتقدند اثبات وجود خدا با اقامۀ برهان منطقی امکان‌پذیر است؛ در مقابل، برخی دیگر بر این باورند که اثبات وجود خدا با برهان منطقی امتناع دارد؛ اما گروه سومی هستند که هرچند اثبات وجود خدا را ممتنع نمی‌دانند، تلقی طرف‌داران الهیات طبیعی سنتی از برهان را رد و ...  بیشتر