نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

2 کارشناس ارشد فلسفة علم دانشگاه صنعتی شریف

چکیده

چکیده
مسئلۀ رابطۀ علم و دین از دغدغه‌های جدی بشر است. ‌معمولاً این رابطه را در چهار مقولۀ تعارض، استقلال، گفت‌وگو، و وحدت دسته‌بندی می‌کنند. در این نوشته، ضمن معرفی اجمالی این چهار مقوله، در پی آنیم تا موضع شریعتی را در این‌ باره معرفی کنیم. شریعتی با اتکا به موضوعاتی چون یونانی‌زدگی علم و دین در قرون وسطی، رابطۀ علم و سرمایه‌داری، نفی انحصار علوم تجربی، مقایسۀ میزان اعتبار علوم تجربی و انسانی، و تأکیدهای دین بر کسب علمْ موضع تعارض را نفی می‌کند. او با نقد علم مدرن از جهت دستاوردهای اجتماعی‌اش و عدم توجهش به مقولۀ انسان و نیز با نقد شعار علم برای علم و بی‌تعهدی علم تلاش می‌کند تا مدلی برای همگرایی دین و علم ارائه کند. شریعتی معتقد است که علم باید مسئول باشد و خود را به یک آرمان متعالی پای‌بند کند. او همچنین در این مسیر از دستاوردها و سخنان دانشمندان پیشرو بهره می‌گیرد. شریعتی در مجموع تقریباً از همۀ مدل‌های موجود در مقولۀ وحدت علم و دین استفاده می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relation between Science and Religion in Shariati’s Perspective

نویسندگان [English]

  • Seyyed Javad Miri 1
  • Ali Sadri 2

چکیده [English]

The relation between science and religion has been one of the serious concerns within human sciences. In principle, this relation has been categorized in four different fashions of conflict, autonomy, dialog and convergence. In this article, while we have elaborated these four different models but the main purpose has been to contextualize the position of Shariati in this larger debate. It has been argued that the Shariatian position has relied upon major concepts such as Hellenism, Capitalism, Negation of Natural Science’s monopoly, and the convergence of science and religion. In other words, Shariati refutes the conflictual position and works instead upon the convergence of religion and science. Of course, he relies very much on progressive discourses in his pursuit which has been delineated in details.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: science
  • Religion
  • conflict
  • Unity