نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• علی‌رضا ملااحمدی ¹
• هادی وکیلی ²

¹ طلبه سطح چهار حوزه علمیه قم.

² دانشیار گروه مطالعات تطبیقی عرفان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

چکیده

یکی از مهم‌ترین مباحثی که امروزه در عرصۀ فلسفۀدین و فلسفۀعلم مطرح است، موضوع «نسبت علم و دین» و «علم دینی» است. حکیم متألّه آیت الله جوادی آملی (مدّظلّه) در خلال مباحث کتاب «منزلت عقل در هندسۀ معرفت دینی» به طرح کلیاتِ دیدگاه خویش در این رابطه پرداخته است که می‌توان آن‌را چالش‌برانگیزترین نظریه دربارۀ علم دینی دانست. لذا اشکالات و پرسش‌های متفاوتی دربارۀ آن نظریه مطرح شده است که از جملۀ مهمترینِ آنها، «عدم‌انسجام» و همچنین «عدم‌کارآمدی و ثمربخشی به‌خصوص در ساحت علوم تجربی» می‌باشد. لذا در این نوشتار تلاش شده است تا بر محور اندیشه‌های آن حکیم متألّه، به‌ترتیب در جستجوی پاسخ این دو پرسش باشیم که «جهت نیل به یک الگو برای اسلامی‌سازیِ علوم‌تجربی چه باید کرد؟» و سپس «چنین طرحی در صورت بسط‌یافتن و عملی‌شدن، چه ثمرات و کارکردهایی به‌دنبال خواهد داشت؟»  بنابراین مبتنی بر دیدگاه‌های ایشان، ابتدا ملزوماتِ دینی‌سازیِ علوم تجربی ذیل دو عنوان «اصول گزاره‌ای» و «اصول روش‌شناختی» تبیین گردیده، سپس ثمرات پیاده‌سازیِ این الگو ذیل پنج عنوان تبیین می‌گردد. در این بخش روشن می‌شود که در صورت تبدیل‌شدنِ این تئوری به یک الگوی عملیاتی، علم تجربی ثمراتِ چشم‌گیری خواهد داشت که «افزایش کارآمدیِ علوم تجربی و جهش تکنولوژی» یکی از آن‌ها خواهدبود.

کلیدواژه‌ها

• رابطۀ علم و دین
• علم دینی
• فلسفۀ علم تجربی
• عقل نظری
• دیالکتیک علم و دین
• اسلامی‌سازی علوم
• الگوی پژوهش توحیدی

عنوان مقاله [English]

Foundations of Designing for Monotheistic Research model in Experimental Science Alireza Mollaahmadi - Student in Qom Seminary

نویسندگان [English]

• Alireza Mollaahmadi ¹
• Hadi Vakeeli ²

¹ Student in Qom Seminary

چکیده [English]

One of the most important issues in the field of philosophy of religion and the philosophy of science is "the relation of science and religion" and "religious science". Ayatollah Javadi Amoli, wise, during the discussion of the topic of "the dignity of reason in the geometry of religious knowledge", has devised a general outline of his view of this relation that can be considered the most challenging theory of religious science. Therefore, there are various mistakes and questions about the theory, one of the most important of which is "Emancipation" as well as "lack of efficiency and effectiveness, especially in the field of empirical sciences". Therefore, in this paper, it is tried to focus on the ideas of this wise guy, respectively, in seeking answers to the two questions that "what should be done in order to achieve a model for the Islamization of the sciences?" And then "such a plan, if elaborated and implemented, What are the results and functions? "Therefore, based on his views, the essentials of the religious of the empirical sciences are explained in the following two titles:"  Proposition Principles "and" Methodological Principles ". Then, the results of implementation of this model are explained below in five terms. In this section, It is clear that if this theory is turned into an operational model, experimental science will have a extraordinary effect, one of which will be "increasing the efficiency of experimental science and technology leap."

کلیدواژه‌ها [English]

• Science and Religion
• Religious Science
• Experimental Science Philosophy
• Theoretical Reason
• Islamization of Sciences
• The dialectic of science and religion
• Monotheistic Research model