نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

• عباس یزدانی

دانشیار فلسفۀ دین، دانشگاه تهران

چکیده

چکیده
آیا می‌توان با اقامۀ برهان منطقی وجود خدا را اثبات کرد؟ برخی فیلسوفان معتقدند اثبات وجود خدا با اقامۀ برهان منطقی امکان‌پذیر است؛ در مقابل، برخی دیگر بر این باورند که اثبات وجود خدا با برهان منطقی امتناع دارد؛ اما گروه سومی هستند که هرچند اثبات وجود خدا را ممتنع نمی‌دانند، تلقی طرف‌داران الهیات طبیعی سنتی از برهان را رد و شرایط جدیدی را برای برهان پیش‌نهاد می‌کنند. اینان بر این باورند که هرچند برخی از استدلال‌های مخالفان براهین کلاسیک الهیات طبیعی در اثبات وجود خدا قابل نقد است و می‌توان به نحوی از اثبات‌پذیری وجود خدا دفاع عقلانی کرد، تلقی مدافعان الهیات طبیعی سنتی از مفهوم برهان و شرایط آن و یقینی بودن براهین کلاسیک اثبات وجود خدا برای همگان قابل دفاع نیست. با پذیرش پارادایم‌های جدید معرفت‌شناختی و بازسازی مفهوم برهان به عنوان برهان وابسته به شخص، می‌توان از برخی براهین اثبات وجود خدا دفاع کرد و تلقی جدیدی از عقلانیت باور به خدا ارائه کرد.

کلیدواژه‌ها

• کلیدواژه‌ها: برهان منطقی
• الهیات طبیعی
• وجود خدا
• اثبات
• عقلانیت

عنوان مقاله [English]

Proof of God's Existence, possible or impossible?

نویسنده [English]

• Abbas Yazdani

چکیده [English]

Is it possible to prove God’s existence through logical argument? Some philosophers hold that it is possible. In contrast others believe that it is impossible to prove God’s existence through logical argument. Although the third group maintain that proof of God’s existence is not impossible, yet, they reject the concept of classical natural theology on such proofs and suggest modern conditions for validity of proof. They believe that although some of the dissenting discourse towards classical natural theology arguments in proving God’s existence are subject to criticisms and that provability of God’s existence is rationally defendable, but the conceptions of proof of the proponents of classical natural theology from the concept of proof, the conditions posed by it and the certainty of such arguments to everyone as they claim, are not defendable. By accepting new epistemic paradigms and redefinition of the concept of proof as a person-relative argument, it is possible to defend the proofs of God’s existence and present new conception of the rationality of belief in God.

کلیدواژه‌ها [English]

• Key words: Logical proof
• natural theology
• God’s existence
• proof
• rationality